مهندس علی اکبری:افسار گسیختگی اقتصادی و بی قانونی در دولت های نهم و دهم کلید خورد/قتصاد جهانی امروز نیازمند تبادلات فکری، تکنولوژیک و سرمایه بین ملت هاست/
خبر پارسی – سعید نظری – از زمستان به بهار رسیدیم و از اسفند به اردیبهشت، تا تکرار کنیم آنچه باران در تکرارش از ما خواست.
شب های دهشتناک گذشته را پشت سر گذاشتیم تا گام دوم حرکتمان را به سوی سپیده دم امید تکمیل کنیم و حالا وقت استوار کردن گام هایمان در راه هدفی بزرگ است.
قدما پر بی راه نمی گفتند که «کار را آن کرد که تمام کرد» و کاروان امید در پس تلاش ها و حماسه های مردمی اسفند ۹۴ چشم امید خود را به اردیبهشت خوش شیراز دوخته است.
مهندس «علی اکبری» جهادگر خوش نام و خوش سابقه در دور دوم رقابت های انتخاباتی راهی سترگ در پیش دارد و رای شما شهروندان تمام کننده همه امیدهایی است که در اسفند گذشته رنگ واقعیت گرفت.
در پس همه گرفتاری های قبل از شروع رقابتهای دور دوم، دقایقی کوتاه میزبان مهندس اکبری شدیم و موی شکافانه به بررسی چالش های اقتصادی پیش روی مجلس آینده پرداختیم. آنچه میخوانید ماحصل این گفت و گوست.
آقای مهندس اکبری! یکی از دغدغه های جدی مردم که پیروزی غیر قابل پیش بینی لیست امید را در شهرهایی مثل شیراز به همراه داشت، موضوع چالش‌های اقتصادی امروز کشور است، به نظر چه مسائلی در شرایط فعلی، اقتصاد کشور را تهدید می کند؟
کشور در هشت سال عمر دولت نهم و دهم، افسار گسیختگی اقتصادی و بی قانونی بی سابقهای در حوزه اقتصاد را تجربه کرد که باید علتش را در امتناع جدی مجلس فعلی از هرگونه نظارت بر رفتار اقتصادی دولت گذشته جستجو کرد. حذف و تعطیلی سازمان مدیریت و برنامه ریزی و برخی رفتارهای رانت خواران نزدیک به دولت نهم و دهم به بهانه دور زدن تحریم‌های خارجی، اقتصاد کشور را به کما و مرگ مغزی کشاند.
ساختار کاملا دولتی، رانت خوار و وابسته به نفت هرگونه تحرک، چابکی، پویایی و خلاقیت را از اقتصاد کشور گرفته و حوزه کارافرینی و تولید ثروت را تحت تاثیر قرار داده است. سیاست های حاکم بر اقتصاد کشور توان ایجاد تولید رقابتی در بازارهای جهانی ندارد و از طرفی قاچاق و واردات بی رویه، نظام تولید را سرکوب کرده است. بانک‌ها به عنوان تامین کنندگان نیازهای مالی و پولی کشور در خلاف جهت پویایی اقتصاد کشور شنا می‌کنند و رفتارشان پاسخگوی نیاز بخش تولید کشور نیست. بنابراین یکی از مشکلات اصلی امروز اقتصاد کشور این است که توان تولید ثروت و کار را ندارد و هر سرمایه گذاری اقتصادی محکوم به شکست است.
از طرفی اقتصاد جهانی امروز نیازمند تبادلات فکری، تکنولوژیک و سرمایه بین ملت هاست. نمیتوانیم مرزهای کشور را بر روی سرمایه، تکنولوژی و دانش دیگر کشورها ببندیم. سرعت رشد و توسعه علم و فناوری در دنیا از انحصار قدرتهای محدود خارج شده و اقتصادهای نوظهور مثل هند و کره جنوبی بسیاری از مبادی تولید دانش و تکنولوژی و حتا سرمایه را در اختیار گرفتهاند. بنابراین ایران هم نیازمند دسترسی به همین منابع است تا بتواند وارد جرگه کشورهای اقتصادی شود.
آیندگان چه قضاوتی علیه ما خواهند کرد که منابع انرژی خود یعنی نفت و گاز را بفروشیم و به جای آن زین اسب، وسائل آرایش و خودروهای گران قیمت وارد کنیم؟ عقل سلیم اقتضا می‌کند درآمد ناشی از فروش منابع گران قیمت انرژی را صرف خرید تکنولوژیهای برتر و دانش روز دنیا کنیم و سرعت انتقال دانش به کشور را افزایش دهیم.
بنابراین به نظرم الان کشور نیازمند سازماندهی نظام اقتصادی و مدیریتی خود است. بسیاری از قوانین موجود، ساختار اقتصادی کشور به خصوص در بخش غیر دولتی را هدف قرار داده و عملا ضد سرمایه گذاری عمل می‌کنند. لازم است نظام قانونی و مدیریتی کشور به نفع جذب سرمایه‌های بخش غیر دولتی داخلی و خارجی اصلاح شود. در رفتار دیپلماتیک خود با دنیا تجدید نظر کنیم و ایران امن را جزیرهای برای جذب دانش و سرمایه و تکنولوژیهای برتر قرار دهیم.
این چالش های اقتصادی در حوزه منطقهای چگونه تعریف میشود؟ سئوال را واضح تر بپرسم، چالش‌های اقتصادی در استان فارس و شهر شیراز را در چه موضوعاتی ارزیابی میکنید؟
به تبع استان فارس هم نمونه و مدلی از چالش‌های کلان کشور در حوزه اقتصاد را در خود دارد. متاسفانه خشکسالیهای اخیر و ازدیاد برداشت از منابع آب زیرزمینی، فارس را با بحران جدی روبرو کرده؛ این در حالیست که در ۵۰ سال گذشته استان فارس تمام مزیت اقتصادی خود را در بخش کشاورزی تجمیع کرده بود و حدود ۷۰ درصد منابع درآمدی مردم فارس از کشاورزی و شاخههای مرتبط به آن مثل دامپروری و مرغداری تامین میشد اما با بروز خشکسالی بسیاری از روستائیان امکان معیشت خود را از دست داده‌اند. بسیاری از روستاهای تابعه شهرستان شیراز همین الان حتا برای مصرف روزانه آب شرب خود با مشکل جدی روبرو هستند و به وسیله تانکر به آنها آب رسانی میشود در حالیکه همین روستائیان روزگاری تولید کننده برتر گندم کشور از لحاظ کمیت و کیفیت بودند.
بروز این مشکلات و عدم توجه دولت گذشته به سرمایهگذاری اقتصادی در استان فارس و شهرستان شیراز به گسترش نرخ بیکاری در این استان دامن زده و الان شاهد آمار بیکاری تعجب آور در شیرازی هستیم که پتانسیلها و ظرفیت بالای اقتصادی دارد.
این احساس در جامعه هم کاملا مشهود است که دولت نهم و دهم توجهی به سرمایه گذاری مولد و زیربنایی در استان فارس و به خصوص شهر شیراز نداشته است!
البته دولت نهم و دهم در هیچ کجای کشور به سرمایه گذاری مولد توجه نداشت اما در فارس این بی توجهی گسترده تر است. ضعف مدیریت در استان فارس و شیراز و تغییرات مکرر مدیریت کلان استان مهمترین عامل دور شدن سرمایه‌های داخلی و خارجی از شیراز بوده و از طرفی نمایندگان فعلی هم به رغم همفکری با دولت پاک دستان نهم و دهم نتوانستند برنامه جامعی برای توسعه فارس تدوین و اجرا کنند. به طور مثال همین نمایندگان فعلی در مراسم نمایشی افتتاح راه اهن نیمه کاره شیراز ـ اصفهان در سال ۸۸ شرکت می‌کنند و باعث بروز صدها میلیارد تومان خسارت به زیرساختهای اقتصادی و شبکه ریلی در دست احداث فارس می‌شوند؛ مراسمی که فقط برای جذب آرا و همزمان با انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ با حضور آقای داوودی معاون اول وقت رئیس جمهور برگزار شد. یا همین نمایندگان محترم در مراسم افتتاح کارخانه پارس خودرو در شیراز با حضور رئیس جمهور وقت شرکت می‌کنند که به قول یکی از علمای فارس چند تا پژو پارس از تهران با تریلی حمل کرده بودند، که بگویند کارخانه احداث کردیم. بعد از مراسم هم پژو پارسها را به تهران عودت دادند و هیچ کدام هم به دولت اعتراض نکردند. در بحث صنایع هم وضع به همین منوال بود. وقتی واحد صنعتی ITI مخابرات راه دور در معرض ورشکستگی قرار گرفته بود، فارس استاندار نداشت و بسیاری از صنایع در کمال بی توجهی نمایندگان و مدیران فارس تعطیل شدند.
به رغم قول های مکرر رییس جمهور سابق در سفرهای استانی به کارگران مخابراتی راه دور باز هم اتفاقی برای احیا این واحد صنعتی نیفتاد!
سفرهای استانی دولت قبل بیشتر جنبه بازی با احساسات پاک مردم داشت.در همین سفرهای استانی احداث ۱۴ واحد پتروشیمی برای شهرستان های فارس به تصویب رسید. کدامیک عملی شد؟ در ورودی هر شهرستان، فقط یک تابلو زدند که محل احداث پتروشیمی فلان شهر! آیا این تابلوها برای مردم کار و ثروت می‌آورد؟ جای سئوال است وقتی این تابلوها را نصب می کردند، نمایندگان فعلی مردم کجا بودند؟
به نظر شما منتخبان مردم در مجلس آینده باید به حوزه اقتصاد در فارس چگونه نگاه کرده و چه برنامه هایی را دنبال کنند؟
من فکر می کنم باید دو نگاه دانش محور و تکنولوژی محور را متناسب با پتانسیل فارس و شیراز دنبال کرد. در نگرش دانش محور با وجود دانشگاههای بزرگ و توانمند شیراز باید به دنبال ارزش افزوده از راه گسترش مرزهای دانش باشیم. الان حوزه علوم پزشکی تا حدودی توانسته در شیراز دانش خود را تجاری سازی کند و در برابر خدمات فوق تخصصی و بی نظیری که ارائه می‌کند، ثروت هم کسب می‌کند. بخشی از ظرفیت درمانی و بیمارستانی بخش خصوصی شیراز هم اکنون توسط اتباع کشورهای همسایه پر میشود و در مقابل ارز آوری برای فارس و شیراز دارد. خب این موضوع باید در دیگر حوزه‌های اقتصادی هم رخ دهد. هم اکنون نیازمندیم دانشگاههای فارس در موضوعاتی همچون صنعت، معدن، الکترونیک، انرژی، کشاورزی ورود پیدا کرده و دانش خود را به ثروت تبدیل کنند. باید سهم دانش در تولید ناخالص داخلی شیراز را افزایش دهیم. دانشگاههای شیراز به اندازه منابع دولتی که در اختیار دارند، در تولید ناخالص داخلی سهم ندارند و فقط آموزش را دنبال می‌کنند. ما به بومی سازی فناوری به ویژه در حوزه تکنولوژیهای برتر و فناوری اطلاعات و ارتباطات نیاز داریم.
نزدیکی فارس به دریا و منابع انرژی گازی جنوب کشور، فرصت بسیار استثنایی است که دانشگاههای این استان باید بتوانند خدمات ویژه علمی، مشاوره ای و تکنولوژیک ارائه کرده و در اجرای پروژه های عظیم نفتی و گازی حضور موثر داشته باشند.
در موضوع نگاه «تکنولوژی محور» باید به دنبال ارتقا زیرساختهای اقتصادی استان باشیم. این زیرساختها هم شامل زیرساختهای عمرانی همچون بهبود شبکه حمل و نقل در امور ریلی، هوایی و زمینی و تامین انرژی میشود و هم زیرساختهای تولیدی همچون تامین تکنولوژی مدرن برای صنایع و هم زیرساختهای خدماتی مثل افزایش ظرفیت تخت‌های هتلی و بهبود وضعیت مراکز گردشگری برای جذب گردشگر!
فارسی‌ها و مردم شیراز در حوزه کشاورزی صاحب ذوق و سلیقه فطری هستند. نمی‌توان آنها را از تولید در بخش کشاورزی منع کرد اما می‌توان زمینه ایجاد ارزش افزوده در بخش کشاورزی و عبور از کشاورزی سنتی را فراهم کرد. بنده تجربه کار در حوزه مدیریت منابع آب و نیز عشایر را دارم. می‌دانم راه طولانی در پیش است اما موفقیت نزدیک است.
بخش کشاورزی شیراز نیازمند نوسازی تکنولوژیک و افزایش نرخ بهره وری در بخش تولید، آب و صنایع تبدیلی است. ضمن اینکه باید شبکه کشاورزی استان و شهر شیراز به روشهای مدرن توام با کاهش مصرف منابع انرژی و افزایش نرخ بهره وری مجهز شوند، رونق صنایع تبدیلی را هم دنبال کرده تا مانع خام فروشی محصولات کشاورزی تولیدی شیراز و فارس شویم.
در بخش صنعت و معدن نیز بسیاری از ظرفیتهای تولیدی فارس هم اکنون معطل مانده و بررسیهای ما نشان می‌دهد فارغ از برخی از مسائل کلان کشور مثل اثرات ناشی از تحریم‌های اقتصادی سابق که در دولت امید برای رفع آنها همت شده، مسائل دیگری مثل عدم توانایی صاحبان صنایع فارس در تامین سرمایه و به خصوص سرمایه در گردش، قاچاق کالا، عقب ماندگیهای تکنولوژیک، وجود برخی قوانین دست و پاگیر دولتی و پائین بودن نرخ بهره وری مهمترین چالش‌های صنعتی این استان است. خب حل این مسائل نیازمند مدیریت و برنامهریزی راهبردی و پیگیری مستمر است. اینکه در نشست با صنعتگران شرکت کنیم و بعد پشت سرمان هم نگاه نکنیم برای صنعتگر راه حل نمی شود. قطعا «منتخبان لیست امید» با شناخت درست چالشها، ضمن نظارت مستمر بر کارگزاران دولتی، زمینه حل مشکلات صنعتی فارس را پیگیری خواهند کرد.
بخش گردشگری و خدمات هم مزیت مهم دیگر در شیراز است. این بخش هم به رغم وجود نرم افزارهایی همچون وجود مراکز مهم گردشگری نتوانسته است به تولید ثروت قابل توجه و ایجاد اشتغال پایدار نزدیک شود. حوزه گردشگری و خدمات نیازمند همت بیشتری است. هم در صدور روادید برای گردشگران باید تسهیلاتی ارائه کرد و هم از تجربیات کشورهای پیشرو در این زمینه بهره بگیریم. آمار نشان می‌دهد سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی شیراز چندان قابل توجه نیست و نیازمند افزایش این سهم هستیم. بنده معتقدم بخش گردشگری شیراز هنوز به بلوغ لازم در زمینه بازاریابی و نیز ارائه خدمات نرسیده است. فعال سازی این بخش در دستور کار مدیریت استان و نمایندگان جدید شیراز قرار گرفته است.
از سوی دیگر باید موانع تجارت هم در فارس و شیراز برداشته شوند، در این شرایط که دولت همه توان و تلاش دیپلماتیک خود را برای بهبود جایگاه سیاسی و اقتصادی کشور در جامعه بین المللی را به کار بسته، منتخبان مجلس آینده هم به دولت برای بهبود ارتباطات اقتصادی با دنیا کمک کنند و هم به دنبال سهم شیراز در تجارت و صادرات محصولات تولیدی باشند.
