خبر پارسی – نکوداشت زنده یاد محمدهادی سلاحی که عمر خود را صرف احیا و تعالی کتابخانه های شیراز، آموزگاری و پژوهش و تألیف گذراند در شیراز برگزار شد.
زنده یاد محمدهادی سلاحی آن طور که فرزندش علی نقی سلاحی در این مراسم گفت در سال ۱۳۱۷ در حالی که ناظم و آموزگار دبیرستان نمازی بود، کتابخانه ای را با هزار جلد کتاب به منظور مطالعه، پژوهش و سرگرمی دانش آموزان تأسیس کرد که در دبیرستان های شیراز سابقه نداشت.
سلاحی افزود: نقطه عطف فعالیت پدرم در عرصه خدمت به کتاب و کتابخوانی احیای کتابخانه آستان حضرت شاهچراغ(ع) بود و در واقع در سال ۱۳۴۳ کتابخانه و موزه این آستان را بنیان گذاشت. زنده یاد سلاحی به مدت ۹ سال این کتابخانه را با وجود تمام دشواری ها و فشارهایی که از اطراف بر ایشان وارد می شد مدیریت کرد و غیر از ثبت و ضبط کتاب خطی و چاپی، مجلات و روزنامه ها، توانست در اقدامی کم نظیر، قرآن های دست نویس و بسیار نفیس را تنظیم و تجلید کند.
علی نقی سلاحی گفت: زنده یاد سلاحی سپس از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۶۶ در کتابخانه های دانشگاه شیراز به فعالیت پرداخت و عملاً بخش پژوهش کتابخانه علامه طباطبایی را پایه گذاری کرد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: از زنده یاد محمدهادی سلاحی آثاری همچون «تاریخچه ۴۰ ساله دبیرستان نمازی، وحید نامه، هدیه احمدی، رساله مختصر راز و نیاز در آداب و معانی کلمات نماز، اسرار نماز، شرح عرفانی بسم الله الرحمن الرحیم، رساله ای در شرح احوال ملاصدرا و … » به یادگار مانده است.
سلاحی گفت: پدر، در سال ۱۳۶۹ پس از ۹۰ سال عمر با عزت و ۷۰ بیش از سال خدمت به عرصه فرهنگ و کتاب شیراز چهره در نقاب خاک کشیدند.
نتیجه تفکر زنده یاد سلاحی، یکی از زیباترین و مجهزترین کتابخانه های ایران شده است
معاون پژوهش و فن آوری اطلاعات آستان مقدس احمدی و محمدی (ع) نیز در این آیین گفت: امروز کتابخانه آستان شاهچراغ(ع) یکی ازمجهزترین، زیباترین، تخصصی ترین و شیک ترین کتابخانه های ایران و جهان است که وجود آن مدیون عالمی فرهیخته و دلسوز همچون زنده یاد محمدهادی سلاحی است.
دکتر محمدجانی افزود: زمانی که زنده یاد سلاحی به فکر احیای این کتابخانه افتاد، تنها نامی از کتابخانه آستان شاهچراغ (ع) باقی مانده بود و ایشان با گردآوری ۳۰۰ – ۴۰۰ جلد کتاب کاری را آغاز کرد که امروز به کتابخانه و مرکز پژوهشی عظیم مبدل شده است. در واقع با همت ایشان پس از پنج سال در دهم تیرماه ۱۳۴۸ شمار کتاب های کتابخانه به ۶۶۷۵ جلد افزایش یافت که از این بین ۴۶۳ جلد کتب خطی،۶۰۸۳ جلد کتب چاپی،۱۴۸۴جلد مجله، ۱۶۸جلد روزنامه و … رسید.
معاون پژوهشی تولیت آستان احمدی(ع) تأکید کرد: گرچه تلاش های خستگی ناپذیر زنده یاد سلاحی در احیای کتابخانه، تکرار نشدنی و بی نظیر است اما آنچه بیش از این تلاش ها قابل احترام است، اندیشه و تفکری است که حاصل آن این اتفاقات مهم شده است.
محمدجانی تصریح کرد: در زمانی که بسیاری به فکر زیاد کردن مال و اموال و جاه طلبی های مالی هستند، افرادی همچون زنده یاد سلاحی پیدا می شوند که فارغ از همه این تفکرات دنیوی، با اندیشه ای متعالی و دغدغه های انسانی، عمر خود را صرف خدمت به فرهنگ و آن هم حوزه غریب و مهجور کتاب می کند.
وی گفت: اگر ایشان به جای هزاران پیشنهاد دیگر، توصیه احیای کتابخانه را نمی داد، احتمالاً کتابخانه ای با این عظمت وجود نداشت. در واقع این اندیشۀ بلند بسیار قابل تأمل و احترام است چرا که شاید ثبت چند کتاب را یک کتابدار معمولی هم می توانست انجام دهد اما بدون شک این تفکر تنها از امثال بزرگانی همچون زنده یاد سلاحی سر می زند.
خدمت به فرهنگ تنها با عاشقی میسر است
دکتر محمدرضا قانع رئیس هیئت مدیره انجمن کتابداری فارس دیگر سخنران این مراسم بود که از شخصیت های کاریزماتیک حوزه فرهنگ و کتابداری ایران سخن به میان آورد.
وی با یادآوری گام های موثر زنده یاد سلاحی در ترویج کتابخوانی گفت: کاری که ایشان انجام داده اند تنها با عشق میسر می شود وگرنه فعالیت فرهنگی لااقل در آن زمان، انتفاع مالی در بر نداشته است.
این استاد علم اطلاعات و دانش شناسی، کتابداران را سربازان گمنام دانش شناسی توصیف کرد که آرام و در سکوت علوم را سازماندهی می کنند و در اختیار طالبانش قرار می دهند.
قانع گفت: در این حوزه افرادی همچون زنده یاد سلاحی هستند که با داشتن شخصیتی کاریزماتیک و با محور قرار گرفتن تمام ابزار لازم برای انجام این وظایف خطیر را در اختیار داشته اند که کتابداران را نیز باید این ابزار را در اختیار بگیرند.
رئیس هیئت مدیره انجمن کتابداری فارس سپس به جذابیت ها و ویژگی های اشخاص کاریزما در حوزه فرهنگ و کتابداری پرداخت و گفت: ارتباط تنگاتنگ با مردم و مخاطبان یکی از مسائل مهم در تأثیرگذاری و محور قرار گرفتن است.
ارث کتاب نخواندن به ما رسیده است!
وی با بیان اینکه تنها ۳ درصد از مردم به طور فعال از کتابخانه های عمومی مردم استفاده می کنند تأکید کرد: متأسفانه امروز میزان مطالعه در جامعه بسیار اندک و غیر قابول است و انگار ارث کتاب نخواندن به ما رسیده است!
قانع گفت: البته کسانی همچون زنده یاد محمدهادی سلاحی در همه دروان ها بوده اند که با شناختنِ راه، قدم در مسیری گذاشتند که لااقل زمینه کتابخوانی برای آیندگان از بین نرود.
این استاد علم اطلاعات و دانش شناسی تصریح کرد: در سه سال اخیر تلاش زیادی کردیم برای نزدیک شدن به مدارس به عنوان یک نهاد بنیانی نزدیک شویم تا کتابخانه های آنجا را توسعه دهیم اما لبیکی از آموزش و پرورش نشنیدیم.
قانع در ادامه «اعتماد به نفس»، «خوش بینی»، «داشتن هوش عاطفی»، «جذابیت عاطفی» و «مسئله یابی» را از دیگر ویژگی های کتابداران و شخصیت های کاریزمای فرهنگی است که افرادی همچون ایرج افشار، توران میرهادی، پوری سلطانی و البته شخصیت هایی همچون زنده یاد محمدهادی سلاحی از آن برخوردار بوده اند.
دکتر یوسف نیری استاد دانشگاه شیراز نیز که سال ها با زنده یاد محمدهادی سلاحی مصاحبت داشته است آخرین سخنران مراسم «چشم و چراغ کتاب» رسید تا از خاطراتش از بیش از سه دهه زندگی با وی بپردازد.
وی زنده یاد سلاحی را چشم و چراغ فرهنگ فارس، کتاب فضیلت، علم و اصالت توصیف و خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۵۱ به بهانه گرفتن قصیده عینیه ابن سینا، در مرکز پژوهشی کتابخانه ملاصدرا با زنده یاد محمدهادی سلاحی آشنا شدم و نتیجه همین ملاقات، سالها ارتباط استاد و شاگردی و پدر و پسری با ایشان شد.
زنده یاد سلاحی حکمت و حُریت را توأم داشت
نیری گفت: زنده یاد سلاحی تنها دانشمندی نبود که به علم و فرهنگ خدمت کرده باشد بلکه عشق در تار و پود وجودشان تنیده شده بود و نماد همزمانِ «حکمت» و «حُریت» بودند.
شخصیت های وارسته شیراز غبار گرفته اند
وی در ادامه به نگارش کتابی با عنوان «خانه پرنور» درباره خاطراتش از زندگی در خانه عموی خود «شیخ عبدالرسول نیّر شیرازی» اشاره کرد و گفت: در این شهر خانه های پر نور کم نداریم و همچنین بزرگان وارسته زیادی که متأسفانه غبار گرفته اند و باید گفت این شهر، شهر شخصیت های غبار گرفته است.
این استاد زبان و ادبیات فارسی در ادامه به بیان خاطراتی از سلوک و اندیشه زنده یاد سلاحی پرداخت و گفت: زنده یاد سلاحی که در وادی دل سیر می کرد، از خاندانِ نژاده محمد اسلحه ساز بود و از چنین عارفی، پرورش فرزندانی همچون محمدهاشم و محمدهادی سلاحی انتظار می رود.
در پایان این آیین که توسط انجمن اهل قلم استان فارس و با حمایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مرکز فارس برگزار شد از خاندان زنده یاد محمد هادی سلاحی تجلیل شد.
