همایش «جایگاه، نقش و حقوق زنان» در دانشگاه شیراز /آگاهی و دانش زن؛ لازمه رسیدن به جایگاه اجتماعی
خبر پارسی: همایش «جایگاه، نقش و حقوق زنان» در دانشگاه شیراز به همت مجمع فرهنگ و سیاست دانشگاه شیراز برگزار شد.
* نظریه پردازی در موضوع زنان باید بر اساس ارزش‌های بومی هر کشور صورت گیرد*
«زهرا شجاعی» مشاور رئیس جمهور در امور زنان در دوره اصلاحات در این همایش در دانشگاه شیراز گفت: اساس خلقت بر زوجیت است و در قرآن کریم نیزبر خلقت مبتنی بر زوجیت تاکید دارد.
وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم درباره آفرینش انسان ابراز کرد: این واقعیت را همه قبول دارند که خلقت بر اساس زوجیت است اما موضوع مورد بحث رابطه بین این زوجیت است و اینکه آیا رابطه بین زن و مرد رابطه تساوی یارابطه تفاضل و یا رابطه تکامل است؟
این فعال حوزه زنان به بررسی نظرات مختلف در نحله‌های فکری مختلف پرداخت و افزود: رابطه بین زن و مرد بر اساس مکاتب فکری و دینی و عقلانی ما درایران یک رابطه تکاملی است و زن ومرد هیچ رجحانی بر هم ندارند.
وی ادامه داد: در اندیشه دینی اسلام رابطه تساوی بین زن وجود ندارد ولی تفاوت‌هایی بین زن و مرد در دین اسلام هست اما این تفاوت نباید منشا تبعیض بین زوج منجر شود بنابراین رابطه تکاملی بین زن و مرد بیانگر همه
رفتارها در جامعه و خانواده است.
شجاعی با بیان اینکه در رابطه تکاملی بین زن و مرد اصولی مثل عدالت،کرامت، کمال‌یابی، حفظ حقوق دیگران و … حاکم است، خاطر نشان کرد: رشدمتوازن و پویا در جامعه محقق نمی‌شود مگر اینکه همه انسان‌های جامعه بهرشد و تکامل برسند.
مشاور رئیس دولت اصلاحات در امور زنان با بیان اینکه نگرش جنسیتی واژه منفی در ادبیات مطالعات زنان نیست، ادامه داد: نگرش جنسیتی به معنای شناخت دقیق تفاوت‌ها و نیازهای بین زن و مرد و برنامه‌ریزی بر اساس این
تفاوت‌ها و نیازهاست. بنابراین مخالف نگرش جنسیتی در برنامه‌ریزی هانیستیم.
وی با بیان اینکه نگرش تبعیض‌آمیز با نگرش جنسیتی تفاوت دارد، بر ضرورتجلوگیری از نگرش‌های تبعیض‌آمیز در حوزه زنان تاکید کرد و گفت: در طولتاریخ بشر دو گروه زنان و مصلحان و عقلای جامعه صرف نظر از اینکه زن یا
مرد باشند، برای تغییر نگرش تبعیض‌امیز نسبت به زنان فعالیت کردند.
شجاعی به فعالیت‌ها و آثاری از امام خمینی و شهید مطهری و شریعتی در حوزهزنان و نیز نقش مصلحان اجتماعی برای رفع تبعیض علیه زنان اشاره کرد وافزود: نظریه پردازی در ارتباط با موضوع زنان بر اساس مبانی و ارزش‌های
بومی هر کشور باید صورت گیرد، هر چند می‌توان از الگوها و تجریه‌هایجهانی استفاده کرد اما تاکید بر فرهنگ و ارزش‌های بومی هر کشوری در اینرابطه مهم است.
وی با بیان اینکه برنامه‌ریزی در حوزه زنان بر اساس واقعیات و در عین حالآرمان‌گرایانه باشد، ادامه داد: یکی از موضوعاتی که در نظریه پردازی‌هابه آن توجه می‌شود، حقوق زنان است.
* محدودیت مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان به بهانه نقش مادری و همسریسواستفاده از تفاوت‌های زن و مرد است*
دکتر «حلیمه عنایت» رئیس مرکز مطالعات زنان دانشگاه شیراز نیز در اینهمایش با انتقاد از بی‌توجهی نسبت به الگوهای زن مسلمان گفت: الگوهایی کهدر اعتقاد دینی و ملی وجود دارد، همچون ابعاد وجودی حضرت زهرا (س) و حضرتزینب (س) نه معرفی شده و نه به آن پرداخته شده است.
به اعتقاد وی بی‌توجهی به الگوهای دینی منجر شده که زن مسلمان الگوی جامع و کاملی در مقابل خود ندیده باشد.
وی اطمینان خاطر داد در صورت معرفی دقیق و روشن هر کدام از الگوهای زنمسلمان در جامعه تحول عظیمی در جامعه رخ خواهد داد. به اعتقاد این استاد دانشگاه شیراز تصویری که از زن مسلمان در دین اسلام ارائه می‌شود، تنها در سیره حضرت زینب(س) وجود دارد نه تفسیرهایی که برخی اززن به نام اسلام ارائه می‌دهند.
وی ادامه داد: آن نگاهی که زن را در جامعه ما کنار می‌زند و نادیده می‌گیرد، با شناخت ابعاد وجودی حضرت زینب و اقدامات آن حضرت پس از قیام عاشورا رفع شده و کنار زده می‌شود.
دکتر عنایت با بیان اینکه حضور اجتماعی یک زن مسلمان با حفظ ارزش‌ها درجامعه در آینه رفتار حضرت زینب(س) قابل رویت است، ادامه داد: لازمه رسیدن یک زن به جایگاه اجتماعی داشتن آگاهی و دانش است تا بتواند با کسب اعتماد به نفس خود را در فعالیت‌های اجتماعی بیابد.
رئیس مرکز مطالعات زنان دانشگاه شیراز خاطر نشان کرد: مشکل جامعه ناشی ازنگرش ضعیف متفکران و مجریان به الگوهای واقعی زن مسلمان است چرا که زنمسلمان را نمی‌توان بر اساس همین الگوهای دینی در چارچوب خانه محصور کرد.
وی با بیان اینکه نمی‌توان نقش مادری و همسری را برای زن مسلمان منع کرد،اضافه کرد: مانع ایجاد کردن برای حضور و مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان به بهانه نقش مادری و همسری سواستفاده از تفاوت‌های زن و مرد است.
* توسعه بدون حضور و نقش زنان نمی‌تواند توسعه متوازن و پایداری باشد*
«جمیله کریمی» فعال سیاسی و مشاور استاندار اسبق فارس در امور زنان درهمایش جایگاه، نقش و حقوق زنان در دانشگاه شیراز با اشاره به فرهنگ دینیمردم ایران گفت: آنچه امروز به عنوان مشارکت سیاسی زنان در قرن بیستممطرح می‌شود، در فرهنگ دینی ایرانیان با وجود چهره‌های چون حضرت زینب
عینیت بخشیده شده است.
کریمی با بیان اینکه حضرت زینب فراتر از مکان و زمان حرکت می‌کرد، ابرازکرد: روحیه توام با شجاعت و استقامت حضرت زینب در کنار تربیت دینی آن حضرت یکی از ویژگی‌های حضرت زینب بود که در برابر حکومت پوشالی ستم اموی شکست.
وی از زینب به عنوان مادر عاشورا یاد کرد و گفت: به همه زنان مسلمان جفاست که زینب در اوراق تاریخ بایگانی شود. زینبی که دو رسالت امر به معروف و نهی از منکر پس از امام حسین (ع) را بر دوش داشت.
وی روشنگری و ابهام زدایی از نهضت حسین را از دیگر رسالت‌های حضرت زینب(س)دانست و با تاکید بر ضرورت شناخت ابعاد شخصیتی حضرت زینب مطابق نیاز زنمسلمان افزود: دو نگاه سنتی و غرب محور در مورد زن در جامعه پیش از این حاکم بود. نگاه سنتی که فقط نقش مادری و همسری را برای زن قائل بود و حقی برای حیات اجتماعی او قائل نبود و از طرفی نگاه غرب محور که زن را صرفادر عرصه اجتماع می‌دید و در واقع کانون خانواده را از محبت مادری و همسری محروم می‌کرد.
این فعال سیاسی با اشاره به پیشینه مذهبی و ملی مردم ایران ابراز کرد: جامعه ایرانی به حد وسط در مورد حقوق زنان قائل است؛ نگاهی که زن را همبه عنوان مادر و همسر برای حفظ حیات و نشاط خانواده می‌دید و هم نقش اجتماعی برای زن قائل بود.
کریمی با تشریح جایگاه زن در اندیشه ایرانی و اسلامی خاطرنشان کرد: دراین دیدگاه، زن انسانی است که نیازمند به رشد دارد و پیش شرط رشد انسان تعامل اجتماعی است. و این نوع نگاه انسانی تاثیرات خود را در خانواده دارد چرا که یک زن و مادر رشد یافته سطح اجتماعی خانواده را ارتقا داده وفرزندان رشد یافته را به جامعه تحویل می‌دهد.
مشاور استاندار اسبق فارس در امور زنان با ببان اینکه عامل انسانی نقش مهمی در توسعه جوامع دارد، به نقش زنان در توسعه یافتگی جوامع اشاره کردو افزود: توسعه بدون حضور و نقش زنان قطعا نمی‌تواند توسعه متوازن و
پایداری باشد. وی نقش زنان در توسعه را کلیدی ارزیابی کرد و گفت: امروزه در ارزیابیتوسعه یافتگی هر جامعه به میزان نقش زنان در مشارکت‌های اجتماعی جوامعتوجه جدی می‌شود.
کریمی با بررسی نقش زنان در جامعه ایرانی، ابراز کرد: یکی از مولفه‌هایرشد و ارتقا مشارکت زنان در هر جامعه‌ای وجود قانون است و از این حیث جامعه ایرانی خلا چندانی ندارد و در اصول مختلف قانون اساسی بر مشارکت عامه مردم تاکید شده و زن و مرد را در برابر هم قرار نمی‌دهد.
وی با بیان اینکه قانون اساسی بازدارندگی برای فعالیت و مشارکت اجتماعی زنان ندارد، ادامه داد: امروزه باورهای غلط مهمترین عامل بازدارنده زنان در فعالیت‌های اجتماعی و مشارکت سیاسی است.
این فعال سیاسی با بیان اینکه برای اصلاح باورهای غلط نیازمند برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت با متولی مشخص هستیم، اظهار کرد: در برنامه بلندمدت باید بر روی کودکان از بدو تولد تا مدارس تمرکز کنیم. در حالی که درکتاب‌های درسی و یا فیلم‌های تلویزیون از زن به عنوان موجودی ضعیف و درحاشیه در ذهن کودک و نوجوان ساخته می‌شود.
وی با انتقاد از فقدان تعامل تعریف شده بین نخبگان فکری و اجرایی ابرازکرد: فقدان همکاری دستگاه‌های اجرایی و دانشگاه‌ها در این زمینه ناشی ازکمبود اعتبارات پژوهشی باعث بروز چنین باورهای غلطی در جامعه شده است.
کریمی خواستار تلاش بیشتر دانشگاه در برنامه‌های بلند مدت در موضوع زنان شد .
مشاور سابق استاندار فارس فعالیت دولت در حوزه زنان را زمینه ساز اجرای برنامه‌های کوتاه مدت برای رشد و ارتقا جایگاه زنان دانست و با اشاره به برنامه‌های دولت کانادا و استرالیا ابراز کرد: زنان در کنار مردان درپیروزی انقلاب اسلامی موثر بودند و امام خمینی همیشه در سخنان خود زنان ومردان را مخاطب قرار می‌دادند.
وی با بیان اینکه زنان در تاریخ انقلاب دوران مختلفی را از مشارکت اجتماعی و سیاسی و اقتصادی سپری کردند، به حضور خانم دباغ در هیات اعزامی امام خمینی به شوروی سابق اشاره کرد و افزود: این اقدام امام خمینی نشانداد که زن نه تنها در سیاست داخلی بلکه در سیاست خارجی هم می‌توانند نقش آفرینی کند اما همزمانی آغاز انقلاب با جنگ تحمیلی باعث شد که هم توان انقلاب صرف مقابله با جنگ شود و همین امر بخشی از انرژی زنان در مسیرتوسعه را گرفت.
کریمی با اشاره به نگاه دولت اصلاحات برای توسعه مشارکت زنان ابراز کرد: به رغم اینکه دولت آقای خاتمی راهی جدید برای مشارکت زنان گشود اما در ۴سال گذشته این مسیر متوقف شده و طرحی‌هایی چون خورشید خانه‌ات باش اجراشد.
* زیرپوست شهر خبرهایی هست که همه ما از آنان غافل هستیم*
«پوران درخشنده» فیلمساز و فعال اجتماعی نیز در دانشگاه شیراز با اشاره به اهمیت رشد و تعالی جامعه گفت: آگاه‌سازی زنان نسبت به وضعیت امروز خود درجامعه، مهمترین دغدغه زنان امروز است.
این فعال حوزه زنان ابراز کرد: زن و شوهر آگاه بهتر می‌توانند به نقطه رشد و تعالی دست پیدا کنند و نگاه مشترک آنان به آینده می‌تواند زمینه ساز رشد و تعالی جامعه و خانواده باشد.
به اعتقاد درخشنده، پدر و مادر آگاه با فرزندان خود دوست هستند و ارتباط سازنده با فرزندان خود دارند بنابراین نقش هر زن و مرد از دوران کودکی،شروع می‌شود و این جز با آگاهی پدر و مادر میسر نیست.
وی ادامه داد: زن و مرد در کنار هم رشد پیدا می‌کنند و بالنده می‌شوند ودر صورت نگرش مشترک هر دو به آینده می‌توانند آینده متعالی را رقم بزنند.
سازنده فیلم «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند» با بیان اینکه مرد و زن در کنارهم معنا پیدا می‌کنند، اظهار کرد: انسان فقط با حضور زن و مرد معنا پیدامی‌کند، انسانی که مفهوم الهی دارد.
این فیلمساز با اشاره به فعالیت‌های خود در حوزه شناخت آسیب‌های اجتماعی ابراز کرد: دردهای در زیر پوست شهر وجود دارد که همه از آنها غافل هستیم و باید با اعتبار هنر و دانش برای رفع آنان تلاش کرد.
وی درباره علت ساخت فیلم هیس دخترها فریاد نمی‌زنند، نیز گفت: سرگذشت‌های زیادی در مورد دخترانی این چنینی به دستم رسید که نشان می‌دهد زیرپوست جامعه خبرهایی هست که همه ما از آنان غافل هستیم.
درخشنده بر ضرورت بررسی بیشتر آسیب‌های اجتماعی مبتنی بر آموزه‌های دینی تاکید کرد و گفت: گاهی برای زدن حرف‌هایم هزار راه می‌روم تا بر اساس شناخت دقیق از مردم، بتوانم حرفم را در مورد آسیب‌های اجتماعی مطرح کنم.
وی افزود: من این مسیر را جلو رفتم به این دلیل وجود آسیب‌های جدی علیه خانواده که نمی‌توان روی آنها سرپوش گذاشت و فقط به دنبال مسکن بود.
وی با بیان اینکه فیلم سازی سختی‌های بسیاری دارد، اضافه کرد: خیلی‌ها ۲۰روزه و بدون دردسر فیلم می‌سازند و اکران اول هم می‌گیرند اما گاهی ساختن فیلم‌هایی که مبتنی بر بیان آسیب‌های اجتماعی باشد، با هزاران سختی ساخته می‌شود و حتی ممکن است مجوز نمایش هم نگیرد.
سازنده فیلم هیس، دخترها فریاد نمی‌زنند! اظهار کرد: از ابتدای اکران این فیلم تا آخر نگران واکنش مردمی بودند که خبر از آسیب‌های اجتماعی دارنداما در مجموع احساس کردم این فیلم توانسته پیام خود را به جامعه برساند و
این را در نگاه بلورین مردم دیدم.
درخشنده خاطرنشان کرد: پس از اکران این فیلم پدران و مادرانی را دیدم که برنامه‌ریزی خود را برای تربیت فرزندانشان تغییر دادند و خود را در برابرسلامت روحی و جسمی فرزندانشان مسئول دانستند.
