قلم‌ها در تنگنای معیشت
شیراز – ایرنا -روز خبرنگار فرصت مغتنمی برای بازنگری در وضعیت حرفه‌ای و معیشتی خبرنگاران است که به عنوان ستون‌های اصلی اطلاع‌رسانی، نقش بی‌بدیلی در آگاهی‌بخشی و تحقق عدالت اجتماعی ایفا می‌کنند
*محمد رضا طاهری
در این راستا، دو محور اساسی برای ارتقای جایگاه حرفه‌ای و رفاهی این قشر پیشنهاد می‌شود.
یکی از نیازهای اساسی حوزه رسانه، ساماندهی حرفه‌ای خبرنگاران با هدف ایجاد استانداردهای مشخص برای ورود به این حرفه و پایش مستمر فعالان آن است. البته این ساماندهی به‌معنای نظارت‌های محدودکننده یا مخدوش‌کننده استقلال حرفه‌ای نباید باشد، بلکه بر تقویت سواد رسانه‌ای، رعایت اخلاق حرفه‌ای و به‌روزرسانی دانش و مهارت‌های خبرنگاران باشد.
با ایجاد یک نظام حرفه‌ای، که در آن هر خبرنگار دارای شناسه‌ای معتبر باشد، می‌توان از ورود افراد فاقد صلاحیت به این حوزه جلوگیری کرد. این اقدام نه‌تنها به افزایش اعتبار حرفه‌ای خبرنگارها کمک می‌کند، بلکه تعامل میان رسانه‌ها، مدیران و نهادهای مسئول را شفاف‌تر و کارآمدتر می‌سازد.
برای مثال، الزام به گذراندن دوره‌های آموزشی سواد رسانه‌ای یا اخلاق حرفه‌ای می‌تواند تضمین‌کننده کیفیت عملکرد خبرنگاران جدید و فعلی باشد، بدون اینکه به استقلال حرفه‌ای آن‌ها لطمه‌ای وارد شود.
این نظام همچنین از سوءاستفاده افرادی که به‌صورت غیرحرفه‌ای خود را به‌عنوان خبرنگار معرفی می‌کنند، جلوگیری کرده و اعتماد عمومی به رسانه‌ها را تقویت می‌کند. در عصر جنگ روایت‌ها، این اقدام می‌تواند به انتقال دقیق‌تر و صادقانه‌تر اطلاعات به جامعه کمک کند و جایگاه رسانه‌ها را به‌عنوان مرجعی قابل اعتماد ارتقا دهد.
خبرنگاران، به‌عنوان بدنه اصلی تولید و انتشار اخبار، با وجود نقش محوری خود در چرخه رسانه، اغلب از کمترین حمایت‌های معیشتی و رفاهی برخوردارند. در حال حاضر، میلیاردها تومان یارانه در قالب کمک‌های کاغذ، آگهی‌های دولتی و سایر حمایت‌ها به رسانه‌ها، به‌ویژه روزنامه‌ها، تخصیص می‌یابد، اما این منابع عمدتا نصیب مدیران مسئول یا ساختارهای اقتصادی رسانه‌ها می‌شود و سهمی به خبرنگاران، که بار اصلی تولید محتوا را به دوش می‌کشند، نمی‌رسد.
متاسفانه، برخی مدیران رسانه‌ها به‌جای ایفای نقش حرفه‌ای، به بنگاه‌داران اقتصادی تبدیل شده‌اند و در بسیاری از موارد، حقوق و مزایای خبرنگاران، عکاسان، ویراستاران و سایر اصحاب رسانه حتی به سطح حداقل دستمزد تعیین‌شده توسط وزارت کار نمی‌رسد. این وضعیت شایسته جایگاه حرفه‌ای و زحمات این قشر نیست.
پیشنهاد می‌شود بخشی از یارانه‌های تخصیص‌یافته به رسانه‌ها به‌صورت مستقیم در قالب تسهیلات رفاهی، مانند کارت‌های خرید، تخفیف‌های ویژه یا سایر خدمات معیشتی، به خبرنگارانی که دارای شناسه حرفه‌ای هستند، اختصاص یابد.
تجربه‌هایی مانند اختصاص اینترنت رایگان به خبرنگاران، که به دلایلی با استقبال مواجه نشد یا به‌عنوان رانت تلقی شد، نشان می‌دهد که حمایت‌ها باید معطوف به نیازهای واقعی معیشتی باشد.
با یک حساب سرانگشتی، اگر تعداد کل اصحاب رسانه در یک استان مانند فارس را کمتر از ۱۰۰ نفر در نظر بگیریم، تخصیص مبالغی معقول برای حمایت رفاهی این افراد، هزینه‌ای ناچیز در مقایسه با یارانه‌های کلان رسانه‌ای خواهد بود.
این اقدام نه‌تنها در توان معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد است، بلکه با توجه به نقش محوری خبرنگاران در تحقق عدالت و آگاهی‌بخشی، یک ضرورت اخلاقی و حرفه‌ای محسوب می‌شود.
*فعال رسانه و عضو شورای اطلاع رسانی استان فارس
