آیت‌الله حائری شیرازی: امیدوارم که با آراء خوب مردم تهران به خبرگان رهبری راه یابم/پسرم شهاب الدین مجتهد است
سردبیر
حائری
خبر پارسی – خانه آیت‌الله محی‌الدین حائری هنوز هم در همان کوچه بن‌بست انتهای خیابان نصریه است، پشت یکی از بزرگترین کلیساهای کشور، محله‌ای از محله‌های قدیمی شیراز. خانه‌ای با همان ترکیب قدیمی، طبقه اول مخصوص میهمانان و طبقه دوم خاص اهل خانه، اگرچه امروز اغلب اهالی این خانه مرکز نشین شده‌اند و جای خالی همسر آیت‌الله را می‌شود از سردی خانه احساس کرد!
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه فارس، سال‌ها از آخرین بار که برای دیدار و مصاحبه با آیت‌الله حائری به منزل او رفتم می‌گذرد، سال‌هایی که آیت‌الله به قم و تهران هجرت کرد. اگرچه همه را شناخت و مانند همیشه مقابل در خوش‌آمد گفت و ترجیح داد به‌جای بالای خانه، در میانه مجلس بنشیند.
جمعه نهم دیماه، منزل آیت‌الله محی‌الدین حائری، قرار بود دیداری خبری باشد، اما خیلی‌ها آمدند. از علاقه‌مندان و همراهان دیروز و امروز او تا منتقدانی که نقدهایشان را در لفافه‌ای نرم پیچیدند و تعارف کردند. هرچند آیت‌الله هنوز هم در قالب تمثیل و حکایت، پاسخ‌هایی داد.
دیدار جمعه نهم دیماه با آیت‌الله در طبقه اول خانه قدیمی انتهای کوچه نصریه، تفاوت دیگری هم داشت و آن حضور محمدحسن (شهاب‌الدین) حائری، در کسوت یک مجتهد بود. فرزندی که در گذشته، روزهایی را به‌عنوان رئیس دفتر آیت‌الله، به شیراز آمد و سپس همراه پدر به تهران و قم رفت.
جمعه نهم دیماه، بعد از سال‌ها آیت‌الله حائری شیرازی با خوشرویی و بدون آنکه به شیوه مرسوم، سخنانی را به‌عنوان مقدمه بگوید، به سئوالات خبرنگاران و برخی از حاضران در جلسه پاسخ داد. سئوالاتی که از آینده خبرگان رهبری تا رد صلاحیت داوطلبان خبرگان را شامل شد.
در این میان تمثیل‌های آیت‌الله، مانند همیشه، جزئی جدا ناپذیر از کلامش بود. تمثیل‌ها و حکایت‌هایی که برای موکد کردن توضیحاتش ارائه داده و می‌دهد و خبرنگاران شیرازی، با آن از گذشته دور تاکنون آشنا بوده و هستند.
آینده خبرگان در سایه رهبری بسیار درخشان است
آیت‌الله محی‌الدین حائری‌شیرازی در پاسخ به سئوالی در مورد وضعیت آینده خبرگان رهبری، با اشاره به دوران دفاع مقدس که ایران به لحاظ تسلیحاتی در تحریم قرار داشت و عراق مورد حمایت بود، گفت: آن زمان اگر یک هواپیمای عراق را می‌زدیم، حامیان عراق چند هواپیما به او می‌دادند و من به آینده که نگاه می‌کردم از خود می‌پرسیدم وضع آینده چگونه خواهد شد. حس می‌کردم این دو خط جایی به هم خواهد رسید. نقطه‌ای که ایران دیگر هواپیما نخواهد داشت.
اما امروز که وضع را می‌بینم، بدون آنکه وابسته باشیم خودمان به یک قدرت تبدیل شده‌ایم، قدرتی که معنی ابرقدرتی است.
در زمان قبول قطعنامه پایان جنگ هم نگران بودیم که چه خواهد شد، افق را تاریک می‌دیدیم. ما در شعارها می‌گفتیم؛ جنگ جنگ تا پیروزی. حالا چه خواهد شد؟ امام هم نمی‌دانستند که بعد از قطعنامه چه می‌شود و تعبیر جام زهر را به‌کار بردند، اما همه دیدیم که بعد چه شد.
صدام که به دنبال اضافه کردن یک استان به کشور عراق بود، بعد از جنگ فکر می‌کرد اگر کویت را به خاک خود ضمیمه کند، به او ارفاق می‌کنند. اما خداوند به او یک سیلی محکم زد. همان سیلی که امام می‌خواست.
ما هر زمان که افق را تاریک دیدیم، بعد متوجه شدیم که اشتباه کرده‌ایم.
آینده خبرگان هم بسیار خوب است، اصل رهبری با تمام قدرت محفوظ خواهد ماند و خبرگان آینده مانند گذشته است و اتفاق جدیدی نمی‌افتد. حفظ رهبری اهم وظایف است. البته باید از حذف افراد باید پیشگیری کرد. خود افراد هم باید به این موضوع کمک کنند. بهتر است استخوان‌دارها در صحنه باشند.
البته نباید گروهی رهبری را مصادره کند. انحصار باید شکسته شود و حصرهای خیالی که ایجاد شده باید شکسته شود. این امر اقتدار رهبری را بیشتر و جایگاه رهبری را بزرگتر و پایگاه رهبری را وسیع‌تر خواهد کرد. هرچه این خانه بزرگتر باشد بهتر است.
آیت‌الله حائری شیرازی در پاسخ به این سئوال که چرا از تهران برای حضور در خبرگان رهبری کاندیدا شده‌اید؟ گفت:
سلاح توپ ۲ خرج دارد، یکی خرج گود و دیگری خرج پرتاب، وقتی قرار است مانعی برداشته شود باید خرج متناسب به کار برود.
امروز ما بانکداری بدون ربا نداریم، بانکداری بدون قرض داریم، امام فرمود در اسلام کاری کنید که پول کار نکند. این محقق نشد. تمام بانک‌ها هم اعتراف دارند. اگر پول قبل از اینکه به کالا تبدیل شود، خودش کار کند، با مشکل مواجه خواهیم بود.
خب این حرف‌ها وقتی قرار است اثر گذار باشد باید علاوه بر خرج گود، خرج پرتاب هم داشته باشد. امروز حرف‌ها و ایده‌های من در حوزه بانکداری و اقتصاد و پول اسلامی، خرج گود دارد و آراء مردم تهران به‌عنوان خرج پرتاب عمل می‌کند.
اینکه عنوان میکنم علوم انسانی غرب خون کثیف است و احکام اسلام به‌عنوان خون پاکیزه باید در رگ‌های جامعه اسلامی جاری شود بسیاری می‌پذیرند اما برای تاثیرگذاری و نمود پیدا کردن آن نیازمند خرج پرتاب است.
آیت‌الله حائری در پاسخ به این پرسش که علت انصراف شما و بازگشت مجددتان چه بود؟ گفت: وقتی دیدم نامم در لیست نیست، با خود گفتم اگر مستقل وارد شوم، باز هم تاثیرگذار نخواهد بود.
مردم در تهران تک تک افراد را به شکل کامل نمی‌شناسند، لیست‌ها را نگاه می‌کنند. این موضوع در شهرهای کوچک حتی شیراز که ۵ نماینده خبرگان از میان ۸ کاندیدا باید انتخاب شوند، موضوعی جدی نیست اما در تهران که قرار است ۳۰ نفر توسط مردم انتخاب شوند، جدی است.
بنابراین وقتی دیدم نام من در لیست نیست، قصد کردم که کناره‌گیری کنم تا با استخوان‌دارها مقابله‌ای نداشته باشم. اما وقتی به این نتیجه رسیدند که نام من در لیست باشد، از انصراف دادن منصرف شدم.
اگرچه انصراف خود را به وزارت کشور منتقل نکرده بودم. حالا هم امیدوارم که با آراء خوب مردم تهران به خبرگان رهبری راه یابم.
وی در پاسخ به سئوال دیگری مبنی براینکه خبرگان رهبری چگونه می‌تواند در حوزه اقتصاد و پول اسلامی، ارائه دهنده راهکار و نظریه باشد، در حالیکه وظایف قانونی این مجلس موضوع مهم دیگری است؟ گفت: وظیفه اصلی خبرگان رهبری، حفظ رهبری و جایگاه والای آن است. اما انجام این وظیفه ۲ راهکار دارد.
راهکار اول اینکه قائم شکسته نشود. عده‌ای دنبال این بحث هستند.
اما یک مسئله دیگر هم برداشتن موانع موجود بر سر راه اجرایی شدن نظرات و دیدگاه‌های رهبری است. اینکه موانعی وجود دارد که رهبری نتواند اقتصاد را دگرگون کند. برداشته شدن این موانع، کمک به رهبری و حفظ جایگاه رهبری است.
مردم امروز وقتی وضعیت بانک‌ها و اقتصاد را می‌بینند، می‌گویند ایشان(رهبری) امضا کردهاند. حال عده‌ای می‌گویند مواظب باشیم آسیب به ایشان نخورد. درست. اما باید آبرو بگذاریم تا ایشان بتوانند زلال‌تر و صاف‌تر حرکت کنند.
چقدر ایشان بگویند تولید علم ضرورت دارد. چقدر در مسائل اقتصادی تاکیداتی را مطرح می‌کنند.
خبرگان یعنی تولید اندیشه، بعضی می‌خواهند وضع موجود را حفظ کنند. بعضی نظریه پردازی می‌کنند. سنگر داران بی‌سنگری که آبروی خود را خرج می‌کنند که اسلام رشد کند.
من برای فلاحت در فراغت آبرو گذاشتم. امروز نتیجه آن را می‌بینیم. اینکه شیراز در زمانی که تمام شهرها روزهای آلوده‌ای را تجربه کردند، حتی یک روز آلوده هم نداشت. چه شد؟ باغ‌های قصردشت که قلع و قمع شده است.
در فلاحت در فراغت آنها که صاحب باغ شدند، هوایش را خودشان به تنهایی تنفس نمی‌کنند. این هوا برای عموم مردم است. باغ‌ها موجب باران‌زایی می‌شوند. باعث حفظ خاک از فرسایش می‌شود.
آیت‌الله حائری در خصوص ورود فرزندش به عرصه انتخابات خبرگان رهبری نیز گفت:
از میان فرزندان من، آقا شهاب‌الدین و آقا نظام‌الدین دروس طلبگی را ادامه دادند و من آنان را مجتهد می‌دانستم. اما این عالم ثبوت بود، عالم اثبات نبود. بنابراین وقتی برای ثبت‌نام انتخابات خبرگان رفتم، از ایشان(شهاب‌الدین) هم خواستم ثبت‌نام کند.
به ایشان گفتم حداقل این است که بدانند شما مجتهد هستید. و در آزمون هم آیت‌الله شب‌زنده‌دار به او گفته بود که شما مجتهد هستید.
اگر نظام‌الدین هم بود به او می‌گفتم حتما ثبت‌نام کند.
در خصوص کاندیدا شدن آقا شهاب‌الدین از شیراز. خب شیرازی‌ها از ما انتظار دارند که ارتباط خود را با آنان حفظ کنم. عضویت در خبرگان رهبری یک رابط بود برای وجود این ارتباط. حال که من را در لیست تهران گنجانده‌اند. از ایشان خواستم که در شیراز کاندیدا شود.
آیت‌الله حائری در پاسخ به این سئوال که حضور استخوان‌دارها را در خبرگان رهبری ضرورت می‌داند یا حضور جوانان را؟ گفت: استخوان‌دارها باید نوآوری داشته باشند. جوان‌ها هم باید استخوان‌دار شوند.
کمال ۲ رکن دارد یک رکن ثبات و یک رکن تغییر. اگر ثبات نباشد تغییر موجب متلاشی شدن خواهد شد. از طرفی تغییر نباشد. ثبات باعث کهنگی، پیری و فرسودگی و مرگ می‌شود. برای رسیدن به کمال باید هر دو عنصر ثبات و تغییر را داشت.
استخوان‌دارها دارای عنصر ثبات و جوانان دارای عنصر تغییر هستند، این دو باهم موجب کمال خواهد شد.
البته برخی در مسائل نعنا داغ را زیاد می‌کنند. اینکه اگر رای دادم به جهنم می‌روم یا این که می‌خواهند ناخن بکشند … این به معنای مصادره کردن رهبری است.
بهترین کار این است که معظم دانشگاه و معظم بازار با رهبری باشند. اگر همه دانشگاه و بازار باشند که چه بهتر. ما همواره یک حداکثری و یک حداقلی را مطرح می‌کنیم. جذب حداکثری و دفع حداقلی. اینکه کاری کنید که هر کس از گروه من نیست بگوییم ضد رهبری. درست نیست.
زمانی آیت‌الله مدنی اشک می‌ریخت که امام را حربه قرار ندهید. می‌گفت هرکس با کسی دعوا دارد امام را می‌گیرد دست می‌زند بر سر دیگری.
من شخصا حتی اجازه نداده‌ام در جلساتی که حضور دارم پشت سر افراد حرفی زده شود. اجازه ندادم کسی از اطرافیان و طلبه‌ها پشت سر آسید علی‌محمد دستغیب حرفی بزند.
آیت‌الله حائری شیراز در پاسخ به اینکه نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید چه خصوصیت‌هایی داشته باشند؟ گفت: قبلا هم گفته‌ام، ما با یک مجلس نمی‌توانیم اکتفا کنیم. این مجلس فعلی مجلس عوام است که براساس تقسیمات کشوری تشکیل شده. ما نیاز به مجلس کارشناسان هم داریم. مجلسی که نمایندگان صنوف مختلف در آن عضویت داشته باشند.
در مجلس کنونی یک تاجر، یک کشاورز، یک صنعتگر، نداریم. اینکه گروه پژوهش مجلس درست کردهاند، شاهد حرف من است. زمینه کارشناسی در مجلس ضعیف است بنابراین مرکز پژوهش‌ها را ایجاد کردهاند که کارشناس تزریق کند.
اما با تزریق کارشناس، طرح‌ها کارشناسی نمی‌شود. کسی از لای کتاب کارشناس بیرون نمی‌آیند. اینکه نماینده مجلس باید حداقل فوق‌لیسانس داشته باشد، خوب است اما کفایت نمی‌کند.
وی در پاسخ به خبرنگاری که نظر آیت‌الله را در خصوص اظهار نظر رئیس‌جمهور مبنی بر آنکه کلید رابطه با آمریکا در واشنگتن است، با اشاره به داستان یوسف و زلیخا، گفت: زلیخا یک‌بار در حضور عزیز مصر خواستار زندانی شدن یوسف شد و یک‌بار در حضور دوستانش. جلوی عزیز مصر می‌گوید یوسف قصد دست‌درازی داشته مجازاتش زندان است و در حضور دوستان می‌گوید اگر آنچه می‌خواهم انجام ندهد مجازاتش زندان است.
حالا ایران به دلیل اینکه رعایت حقوق بشر را دارد تحریم می‌شود اما موضوع در جهان چیز دیگری عنوان شده است.
ما به جرم رعایت حقوق بشر متهم به عدم رعایت حقوق بشر شده‌ایم. بنابراین کلید دست خودشان است. یوسف باید با زلیخا چه بکند؟
آیت‌الله حائری در پاسخ به سئوالی پیرامون بررسی صلاحیت‌ها توسط هیئت نظارت، گفت: ما نیازمند هیئت‌های نظارت کارشناسانه‌تری هستیم. کسانیکه بحث را مدیریت می‌کنند زمان انتخاب ناظران باید بیشتر دقت کنند. به همان دقتی که افراد را بررسی می‌کنند باید نظارت خود را نیز بررسی کنند.
من در عدالت و پاکی آقایان جنتی و یزدی ذره‌ای تردید ندارم و به آن شهادت می‌دهم، آنان جز خدا هیچ منظور و نظری ندارند. نظار را توصیح میکنم که استناد به بند اول و بند دوم و بند سوم، گاهی آبروی افراد را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و مشکلاتی پیدا می‌شود.
البته ما دور نشسته‌ایم و می‌گوئیم لنگش کن. کار نظارت هم سخت است. اما هرچه ساماندهی ناظران و اینکه از طیف‌های مختلف نظار را تشکیل دهند، عادلان همه گروه‌ها را جذب کنند، قوی‌ها، امین‌های همه گروه‌ها در نظار حضور داشته باشند. بهتر است.
جامعه اختلاف سلیقه دارد. معنایش این نیست که اعتقاد به رهبری در یک سلیقه خاص محدود شود.
قصد این نیست که نظار را کوچک کنم. بحث این است که باید دوره‌های آموزشی منظم ضمن خدمت داشته باشند، هرکس عضور ناظران می‌شود باید دوره‌های خاص را طی کند. دوره‌های نحوه بررسی افکار را ببیند. باید خطیر بودن کار را بداند.
پیشنهاد تعطیلی نظار نیست، آنان خدمات بسیار خوبی انجام داده‌اند. بحث من‌باب کامل‌تر شدن کارها و افزایش معلومات و تجارب و نحوه گرفتن اطلاعات از منابع است.
آیت‌الله حائری در پاسخ به سئوال یکی از خبرنگاران در خصوص نحوه بررسی صلاحیت داوطلبان خبرگان رهبری و در نظر گرفتن گزینه قبولی در آزمون برای تایید یا رد صلاحیت افراد، گفت: بررسی صلاحیت داوطلبان خبرگان با داوطلبان مجلس تفاوت دارد. نمایندگان مجلس امتحانی را نمی‌گذرانند. اینکه مدرک تحصیلی فوق‌لیسانس داشته باشند کافی است. اما در خبرگان اینگونه نیست.
حوزه‌های علمیه مانند دانشگاه اتیکت‌دار نیست. اینکه افراد در دروس نمراتی را داشته باشند. از این جهت گاهی مراجع تقلید تقریرات خود را می‌بینند و تایید می‌کنند.
در دوره‌ای آقای ابوالحسن اصفهانی، زمانی که روحانیون را خلع لباس می‌کردند مگر واعظ و امام جماعت و مجتهد. اجازه اجتهاد به افراد زیادی داد. بعدها آقای بروجردی آمد و ایشان به هیچکس اجازه اجتهاد نداد جز یک نفر.
تجارب شورای نگهبان امروز احتیاط را در حذف می‌گذارد. اینکه ۱۰ تا ۱۰۰ تا حذف شوند تا یک غیر مطمئن وارد نشود.
کار و قضاوت در این موضوع بسیار دشوار است. اما اینکه بعضی امتحان نکرده پذیرفته نشده و بعضی پذیرفته شده‌اند یک معماگونه‌ای پیش می‌آورد. امیدوارم وحدت رویه روشن‌تری باشد.
نمی‌توانیم بگوییم ناظران معصوم هستند. نمی‌توانیم بگوئیم چون برخی احساساتی دارند پس در برخی مسائل کوتاهی کردهاند. شورای نگهبان افرادی متقی و فاضل هستند و آمده‌اند و آبرویشان را در این راه خرج کردهاند.
به نظر می‌رسد اگر راهی برای اینکه علم پیدا کرد که افراد اجتهاددارند. انجام شود. ولو اینکه امتحان خصوصی بگیرند.
