خبر پارسی – ششمین نشست روزنامه نگار در زوم به نقد و بررسی آثار و جایگاه غلامرضا مالک زاده دبیر خبر ایرنا فارس و نیز دبیر خبر منطقه هشتم این خبرگزاری پرداخت.
به گزارش روابط عمومی مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس در این نشست محمد جواد شلتوک کار سرپرست خبرگزاری ایلنا در استان فارس و سردبیرهفته نامه سراسری ماه رویان به بررسی مجموعه یادداشت های مالک زاده به عنوان دبیر خبر ایرنا پرداخت و با قرائت یادداشتی گفت: نقد غلامرضا مالک زاده ،نقدآسانی نیست. مو های مالک زاده طی سالهایی که خبر نوشته، گزارش رتوش کرده و یادداشت تنظیم کرده سفید شده است.شاید اکنون برای نقد آثارمالک زاده کمی دیر باشد.شاید مالک زاده می بایست چند سال پیش نقد می شد.
اما بررسی برخی آثارمالک زاده ، این حقیقت را باردیگر ثابت می کند که آثار مالک زاده نیز همچون آثار هر خبرنگار دیگری نکات مثبت و منفی بسیاری را لابه لای کلمات خود جای داده است.
به نظر می رسد مالک زاده دربرخی موارد با استفاده از واژه های عامیانه درگزارش و یادداشت هایش ارزش ادبی نوشته هایش را پایین می آورد.
به عنوان مثال «نوشته ای بربالای ردیف صندلی های جلو اتوبوس واحد»
به کاربردن عبارت اتوبوس واحد توسط مالک زاده اندکی عجیب و دور ازذهن است.چراکه اتوبوس واحد،برگرفته از عنوان اتوبوس شرکت واحداست.بی شک مالک زاده می دانسته که خط واحد عنوانی برای اتوبوس هایی بوده که برای اولین باردرتهران وظیفه جابجایی مسافران درون شهری پایتخت را برعهده گرفته اند.
درواقع مالک زاده برخی اوقات از جبر روزمرگی ادبیات محاوره ای ،درگزارش هایش اسیر غلط های مصطلحی می شود که متاسفانه درجامعه ریشه دوانده اند.
نکته دوم اینکه در قلم مالک زاده نوعی محافظه کاری خاص حس می شود که گمان می برم بالاخره روزی و براساس مقتضیات زمان گریبان همه ما را خواهد گرفت.
درواقع مالک زاده سعی دارد بابه کار بردن ادبیات دیپلماتیک در آثارش برخی مطالب تلخ جامعه را به گونه ای بازگو کند که هیچ کس از دست او دلخورنشود.
نکته سوم در خصوص آثارمالک زاده این است که تیترمطالب وی به اندازه اصل مطالبش استخوان دارنیست.اسارت در ادبیات محاوره ای زنجیری است که دست های مالک زاده را در انتخاب تیترهایش بسته است.
دربررسی برخی آثار وی نکته ی دیگری جلب توجه می کند.مالک زاده در انتخاب لیدهایش چنان سادگی را چاشنی کار می کند که جذابیت یک لید تحریک کننده برای مخاطب از بین می رود.
نوشته های بی فرازو فرود مالک زاده باعث می شود تا گاهی خواننده درمیانه راه هدف نویسنده راحدس بزند،بدون اینکه لازم باشدبرای رسیدن به نتیجه گیری به موخره مطلب برسد.
درواقع مالک زاده دربرخی موارد هدف خودازمطرح کردن یک سوژه را باچندجمله پیام گونه به مخاطب اعلام می کندوخود ،مخاطب را مجاب می کند که زحمت خواندن بقیه مطلب را نکشد.
اگر بخواهیم در آثار منتشر شده ی مالک زاده کمی ریزترشویم ، می شود انتخاب عکس هایش برای نوشته هایش را هم نقد کرد.
امروزه اساتید علم ارتباطات و روزنامه نگاری معتقدند که انتخاب یک عکس برای گزارش،خبر و حتی یادداشت و سرمقاله به اندازه تیتر و لید پراهمیت است.
درواقع عکس انتخاب شده برای یک یادداشت و سرمقاله باید تابع محتوای آن مطلب باشد.
ولی به نظرمی رسد انتشار عکس مالک زاده درهرشرایطی و هرکادربندی برای او فاقد اهمیت است .به عنوان مثال دریادداشت «لگدبه بخت خود» مالک زاده از عکسی استفاده می کند که تصویر پشت آن درب نیمه بازاتاقش است.
مالک زاده دبیرخبر ایرنادرفارس است.وقتی صفحه ایرنای فارس می بینیم ، ناخودآگاه متوجه می شویم که سنگینی کفه ترازوی خبرهای روابط عمومی ها به راحتی قابل حس است.
درواقع به نظر می رسد مالک زاده نقش پدریا معلم مدیران روابط عمومی های ادارات و سازمان ها را در انتشاراخبارشان برعهده گرفته است.گرچه این معلم سعی دارد اخباراین دست را ازقالب خبر روابط عمومی خارج کند،اما گاهی تلاشش برای تغییر ساختاراین اخباربی نتیجه است.
این تلاش بی نتیجه یا کم نتیجه باعث می شود تا خواننده گمان برد که ایرنا موظف است هر خبر دریافتی را حتما منتشر کند.
ضعف در انتخاب عکس در ایرنا در چارچوب مختصاتی که پیش از این بیان شد در صفحات استانی ایرنانیز قابل رویت است.کما اینکه در رویدادهایی که رضا قادری حضورندارد تابا شاتردوربینش جادو کند، مالک زاده مجبور به انتخاب عکسی می شود که خواننده خبر گاهی احساس می کند این عکس اولین داده ی یک جستجوی اینترنتی است.
نکته دیگر اینکه پتانسیل بالای ایرنا ی فارس به لحاظ نیروی خبری و تولیدی و با امکانات غیر قابل مقایسه با دیگر خبرگزاری ها این شبهه را ایجاد می کند که آیا تیم مدیریتی ایرنا نخواسته یا نتوانسته است از این همه استعدادو توانایی موجود در نیک نام خشنودی، سارنگ عبدالهی، فاطمه هاشمی ، نجفی و…. استفاده کند.
اما با وجود همه ی این تفاسیر گاهی نوشته های مالک زاده اندیشه انسان را به سمت نور حرکت می دهد.آنگاه که از اندیشه والای یک معلول مادرزاد چنان توصیفی می کند که گویی تو خود مهتابی!
پیوند زدن احساس وواقعیت درگزارش های مالک زاده عنصر ی است که درآثار او بسیار تکرار می شودو این نشان از اشراف بالای اوبر واژه ها و گسترگی دامنه لغاتش دارد.
غلامرضا مالک زاده درگزارش های خود با انتخاب سوژه های دست نخورده ، شخصیت های خاص را به جامعه معرفی می کند .شخصیت هایی که گاهی می توانند خودیک نویسنده،خبرنگار،معلم و…. نمونه برای جامعه باشند.
گزارش های داستان گونه مالک زاده که مصداق واقعی stortyاست هرخواننده ای را درشرایط بروز و ظهورسوژه قرار می دهد .درواقع می توان گفت،مالک زاده فیلم نامه نویسی است که به خواننده سناریو اش این فرصت را می دهد تا مانند یک ناظر فیلمبرداری خود را درشرایط وقوع ماجرا قراردهد.
مالک زاده شهررا به خوبی می بیندازمبلمان آشفته شهری تا مطب بدون آسانسور یک متخصص قلب.
برای او حتی سبدهای شیرو پفک رها شده در پیاده رو ها توسط مغازه داران شهر هم سوژه است.سوژه هایی که این روزها کمتر کسی از جماعت خبرنگاران آنها را می بیند.
بنا بر این گزارش پس از ارائه یادداشت سرپرست ایلنا در فارس، رئیس خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) استان فارس نیز در نشست نقد و بررسی دبیر منطقه هشتم این خبرگزاری گفت: نشست های روزنامه نگار در زوم برنامه وزینی است که به یکی از نیازهای اساسی جامعه رسانه ای استان فارس پاسخ گفته است.
بهنام احمدی که در ششمین نشست روزنامه نگار در زوم با محوریت نقد و بررسی آثار غلامرضا مالک زاده دبیر خبر ایرنا در فارس و منطقه هشتم خبرگزاری سخن می گفت،اضافه کرد:حرکت فاخر فرهنگی روزنامه نگار در زوم خلاء رسانه ای استان در زمینه نقد روزنامه نگاران را جامعه عمل پوشانده است.
وی اظهار امیدواری کرد خروجی نشست های روزنامه نگار در زوم گام برداشتن به سوی محتوا محوری در رسانه ها و خارج شدن از فضای سرد و کسل کننده مطبوعات و رسانه های فارس باشد.
احمدی از دست اندرکاران این نشست ها خواست علاوه بر دیدن نیمه خالی لیوان روزنامه نگاران نیمه پر این ایوان را نیز ببینند تا رسانه ها نیز به سمت امید آفرینی حرکت کنند.
وی با تمجید فعالیت بالای بیست ساله غلامرضا مالک زاده در ایرنا گفت: کار مالک زاده به عنوان دبیر خبر در ایرنا همواره با خلاقیت توام بوده و در ایرنا سبک خبری خاص خود را دارد.در واقع او نماد شعار سه گانه سازمان خبرگزاری ایرنا یعنی صحت،دقت و سرعت است .معتقدم او در کار خود تخصص لازم را دارد و یک دبیر حرفه ای در سطح کشور است.
احمدی در عین حال گفت چون ماهیت نشست های روزنامه نگار در زوم نقد است با تمام احترامی که برای جناب مالک زاده برخوردارم باید بگویم او به پیش خبر اعتقادی ندارد و معتقد است خبر بدون ارزش های خبری خبر نیست.
بنا بر این گزارش اسماعیل عسلی سردبیر روزنامه عصر مردم نیز در سخنان کوتاهی گفت: پایداری مالک زاده در جایی مثل ایرنا قابل تحسین است.او با این سابقه طولانی در عرصه خبر می تواند از رویدادهای فارس خاطره نویسی کند چرا که وجود فردی با این سطح در رسانه خودش می تواند یک تاریخ شفاهی برای فارس باشد.
وی با بیان اینکه گاهی اوقات خطوط قرمز یک جاهایی خودش را پررنگ نشان می دهد،گفت در این مواقع نباید بلافاصله خبرگزاری دولتی را نشانه بگیریم چرا که از تئوری تا عمل گاهی واقعا قافیه تنگ است.
خسرو حقگو پیشکسوت مطبوعات فارس نیز در این نشست گفت: باید ظرف های زمان و مکان را در نقد روزنامه نگاران لحاظ کرد نه اینکه داستان دونده ای را نقل کنیم که دست و پایش را بستند گفتند حالا بدو!بلکه خط قرمز ها را باید در نظر گرفت بعد نقد کرد.
وی در عین حال تاکید کرد:بسیاری از اخباری که خبرنگاران استان فارس دنبال آن هستند،فاقد جذابیت لازم برای مخاطب است و بسیاری از خبرنگاران در نشست های خبر همچنان دنبال درصد آمار و ارقام هستند در صورتی که این شکل از خبر نویسی سالهاست منسوخ شده و هیچ خواننده ای ندارد.
غلامرضا مالک زاده نیز در این نشست عنوان کرد:ضعف آموزش های خبری به روز در استان فارس زیاد است و متاسفانه مشکل دیگر ما این است که سردبیران ما نیز این آموزش ها را قبول ندارند!
وی با تاکید بر ناپایداری شغل خبرنگاری بر آموزش حرفه ای سردبیران رسانه ها در فارس تاکید کرد و گفت : به نطر می رسد باید غضنفر را بگیریم تا گل نخوریم،یکی باید سردبیران را بگیرد تا گاف ندهیم!
وی از نبود یک فصلنامه رسانه ای گه آخرین نحولات حوزه رسانه در جهان را رصد کند گلایه کرد و گفت: به معاونت مطبوعاتی اداره کل فرهنگ و ارشاد فارس که جایش در این جلسه خالی است،پیشنهاد می کنم یک مترجم خوب زبان انگلیسی را مامور کند تا آخرین مقالات جدید رسانه ای را رصد و ترجمه کند و در اختیار اصحاب رسانه قرار دهد. من یکی حاضرم سهم خودم را از بابت دستمزد این مترجم نیز بپردازم .
مالک زاده در پایان با ارائه تعریفی از دروازه بانی خبر گفت: نباید فراموش کرد که ما اینجا دروازه بان هستیم اما تصمیم ساز و تصمیم گیر نیز هستیم!
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نیز در ششمین نشست روزنامه نگار در زوم گفت: خبرگزاری ایرنا از یک سو باید در جهت اهداف دولت اطلاع رسانی کند و از سوی دیگر باید چشم و گوش دولت برای نشان دادن نارسایی ها و مشکلات باشد.
کوروش کمالی سروستانی با تاکید بر نقش ایرنا به عنوان خبرگزاری رسمی دولت،اظهار امیدواری کرد این خبرگزاری با تربیت نویسندگان خلاق،الگویی برای دیگر رسانه ها باشد چرا که بی توجهی به الگو سازی خبرگزاری ملی کشور موجب افت رسانه ها می شود.
وی ضرورت وجودی ایرنا را همراهی با دولت دانست و در عین حال تاکید کرد: تبلیغ خوب برای دولت مهم است اما دولت خردمند و خردورز به دنبال تملق نیست.
کمالی سروستانی با اشاره به خطوط قرمز رسانه ای و شرح وظایفی که قانون برای رسانه ها در نظر گرفته گفت: ایرنا قرار نیست تریبون اپوزیسیون باشد اما در عین حال با لحاظ کردن قانون نباید خود را محدود و محصور اخبار روابط عمومی کند بلکه باید در زمینه تولید و کیفیت خبر و نظارت رسانه ای بر دستگاه های اجرایی الگوساز باشد.
وی در پایان از ۲۴ سال تلاش مداوم و موئثر غلامرضا مالک زاده تجلیل کرد.
عکس :رضا قادری ایرنا
