یوسف نیری :مشکل جامعه امروز ما انحراف از زبان سعدی است/ غارتگری رسانه ای یکی از آسیب های معاصر زبان است/ حداد عادل:برگزاری همایش ملی بررسی کتاب های درسی زبان و ادبیات فارسی در شیراز نشانه پیشرفت آموزش و پرورش فارس است
سردبیر
خبر پارسی – سرویس شهروند خبر نگار – در حالی که همایش ملی بررسی کتاب های درسی زبان و ادبیات فارسی با حضور نه چندان پر رنگ رسانه های پایتخت فرهنگی و شهر شعر و ادب ایران در تالار سعدی باشگاه فرهنگیان شیراز برگزار شد،شهروند خبرنگار خبر پارسی گزارشی صمیمانه از این نشست روایت کرده که خبر پارسی بدون دستکاری این گزارش صمیمانه را منتشر می کند.
به نام خداوند زبان و قلم
روز چهارشنبه ۲۷ آبان ، همایش ملی ادبیات در تالار سعدی باشگاه فرهنگیان شیراز افتتاح و آغاز به کار کرد.
به گفته ی سولماز مظفری، دبیر علمی همایش ، پس از فراخوان همایش با موضوع « بررسی موضوعی کتاب های درسی زبان و ادبیات فارسی» ، ۶۴۳مقاله به دبیر خانه همایش ارسال شد که ۱۵۰ مقاله با در سه وضعیت سخنرانی؛ پوستر و چاپ در مجموعه مقالات نمود یافت.
حضور میهمانان و اساتید با ارزشی همچون دکتر حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر پرفسور مهدی محقق و همسر فرهیخته ایشان، خانم دکتر انصاری ، هر دو از اساتید پیش کسوت عرصه زبان و ادبیات فارسی و نیز حضور جناب دکتر یوسف نیری استاد برجسته ادبیات فارسی دانشگاه شیراز نشان از اهمیت و ارزش ویژه این همایش ملی داشت.
حضور جناب آقای آذری مدیر کل آموزش و پرورش فارس بعنوان مهمترین حامی معنوی این همایش از دیگر نمودهای همایش بودند.
مجری گری برنامه به عهده استاد همایون یزدانپور چهره فرهیخته و خوش صدای شهرمان شیراز بود که به نشست افتتاحیه جلوه و جلای دیگری بخشید
برنامه افتتاحیه ساعت ۹ صبح با تلاوت آیاتی از قرآن کریم آغاز شد.اغاز گر برنامه سخنرانی ها، آقای بهروز پرنیان خو دبیر همایش، بود که ضمن خوشامدگویی به میهمانان به اهداف همایش اشاره نمود.
جناب آقای آذری مدیر کل آموزش و پرورش فارس به عنوان سخنران دوم ، زبان و ادبیات فارسی را هویت هر ایرانی دانست. وی در ادامه گفت:« اگر ایرانیان در جهان از پیشینه ای فاخر بر خوردارند، مدیون شاعران و نویسندگان دوره های ادبی مختلف هستند، لذا ترویج زبان و ادبیات فارسی مسئولیت تک تک ماست و باید در اواویت نظام های آموزشی ما باشد.
وی ابراز امیدواری کرد که این همایش زمینه سازی شود که همه ما برای این میراث ادبی ارزش قائل شویم.
آقای آذری با جمله ای زیبا از استاد مجتبی مینوی به سخنان خود پایان داد که: « اگر به اندازه بال پشه ای به تمدن و فرهنگ ایران خدمت کرده باشم، عمر و زندگی من بیهوده نبوده است.»
در ادامه کار همایش، دکتر سولماز مظفری به نحوی شایسته و شیوا به روند شکل گیری همایش و حامیان مادی و معنوی آن اشاره و اهداف همایش و موضوع نشست های هشت گانه را عنوان کرد و برنامه مکمل سخنان ایشان کلیپی بود که در همین راستا ساخته و به حضار ارائه گردید.
در این قسمت مجری برنامه با این مقدمه که برخی واژه ها در جامعه تلفظ نادرستی دارند و با اشاره به برخی از موارد از میهمان ویژه همایش، جناب آقای حداد عادل دعوت به سخنرانی نمود.
دکتر حداد عادل با شعر زیبای « ای زبان فارسی ای در دریای دری ……… سخن را آغاز نمود و ضرباهنگ سخنش این عبارت زیبا بود که: فارسی را پاس می داریم زیرا گفته اند: قدر زر زرگر شناسد قدر گوهر ،گوهری.
رئیس فرهنگستان زبان ، در بخشی از سخنان خود عنوان کردند ؛ این همایش در هر جای ایران برگزار می شد ، مایه خوشوقتی بود اما برگزاری آن در شیراز بیشتر از هر جا ما را خوشحال می کند چون می توانیم شیراز را پایتخت زبان و ادب پارسی بدانیم . همچنین ایشان برپایی این همایش را در شیراز نشانه پیشرفت آموزش و پرورش فارس دانستند و گفتند : همیشه مرسوم است که مسائل مربوط به کتاب های درسی در تهران مورد بررسی و کنکاش قرار گیرد و من نفس توجه به این موضوع را در خارج از تهران ، نشانه ای از پیشرفت می دانم یعنی؛ آموزش و پرورش فارس آنقدر ارتقا پیدا کرده است که فراتر از مسائل اداری به محتوای کتاب های درسی توجه می کند.
ایشان در بخشی پایانی سخنان خود موضوع پژوهشی « بررسی کتاب های درسی ادبیات از دارالفنون تا امروز » را به علاقمندان عرصه تحقیق و پژوهش پیشنهاد دادند .
در ادامه برنامه همایش ، دکتر پرفسور مهدی محقق دردانه استاد بزرگ ادبیات ، پیر عرصه زبان و ادب فارسی به سخنرانی پرداختند.
ایشان در آغاز کلام به سفرهایی که در طول سالیان به شیراز داشتند اشاره و از آن به نیکی یاد نمودند. در ادامه به انواع نگارش کتاب در ادوار مختلف پرداختند و یکی از انواع کتاب را کتاب های موجز نامیدند که بسیاری از دانشمندان این کتاب های موجز را شرح می کردند.
ایشان خاطرنشان کردند « بهترین نوع کتاب ، کتاب های موجز بوده است ، این کتاب های موجز در اسلام تحت عنوان کتاب الفصول آورده شده است.» ایشان اشاره کردند که اولین بار بقراط کتاب فصول دارد و کتابش را با این جمله آغاز کرده که: « العمر قصیر و صناعه طویل» یعنی عمر کوتاه است و دامنه علم دراز است و صاحبان کتاب های موجز معتقد بودند عمر انسان اقتضا نمی کند که کتاب های مفصل را بخواند .
ایشان در ادامه طی بحث مبسوطی به کتاب های مکتب خانه ای و سابقه آن در ایران پرداختند.
آخرین برنامه سخنرانی نشست صبح بعد از میان وعده که با پذیرایی شایسته ای انجام شد، سخنرانی بسیار زیبا و دلنشین جناب دکتر یوسف نیری بود.
دکتر نیری جهت خوشامد به دکتر محقق و همسر ایشان و ابراز خرسندی از حضور دیگر اساتید و دوستان این بیت زیبا را خواندند که : نمی دانم که از ذوق کدامین شعله افروزم بدان پروانه می مانم که افتد در چراغانی
استاد نیری از همان آغاز کلام به سراغ اهمیت زبان رفتند و بیان داشتند که :« به اعتقاد من سخن در باب زبان و اهمیت زبان بسیار ظریف تر و والاتر از آن است که شاید بعضی می پندارند.»
در نگاه ایشان ؛ زبان عین هستی و هستی عین زبان است.. زبان از منظر وجود و از منظر وحیانی دین مبین اسلام هم شأن بالایی دارد.
استاد برجسته ادبیات فارسی دانشگاه شیراز به این مهم اشاره کرد که: امروز در جامعه بشری اگر قرار باشد انقلابی فرهنگی اتفاق بیفتد ، این انقلاب باید در حوزه زبان اتفاق افتد.. زیرا کلید سعادت فرد و جامعه در زبان است. و با بیانی شیوا اینگونه ادامه دادند که: « تیرگی در زبان است، روشنی در زبان است، سعادت در زبان است ، شقاوت در زبان است شادی در زبان است ، غم در زبان است و غم شیرین هم در زبان است.»
وی در بخش دیگری از سخنانش ضمن اشاره به موضوع مهندسی زبان ، زبان را مبتنی بر یک نظام مهندسی دانست و زبان انسان را نشان دهنده شکل حقیقی انسان نامید.
در همین موضوع و با توجه به نقش سعدی در این زمینه گفتند: « زبان مرتفع خراسانی که مثل گنبد امام رضا«ع» عظمت دارد ، به دست توانمند سعدی بزرگ ترین مهندس زبان فارسی به مرحله ای رسیده است که ما به زبان سعدی یعنی سعدیانه سخن می گوییم.مهندسی سعدی زبان را در قالبی قرار داد که انگار یک مثلث متساوی الاضلاع است که یک ضلع آن راستی ، یک ضلع سادگی و یک ضلع دیگرش جامعیت است.
ایشان با تحلیلی متین، مشکل جامعه امروز ما را انحراف از زبان سعدی دانست و وبه آسیب های جدّی که زبان فارسی را تهدید می کند پرداخت و یکی از آسیب ها را آسیب زبان از ناحیه بازار خواند و بر این نکته تأکید کرد که زبان فارسی از ناحیه بازار در حال خفه شدن است و کلماتی از روابط خارجی اقتصادی وارد می شود و فوراً در زبان می نشیند و جا خوش می کند .
ایشان آسیب دیگر را از ناحیه رسانه ها دانستند و بیان داشتند که غارتگری رسانه ای یکی از آسیب های معاصر زبان است . در این غارتگری رسانه ای به قول مولوی ما یا عزیزان صد زبان داریم یا ذلیلان صد زبان.
ایشان اظهار داشتند که باید برای کودکان ، نوجوانان، و دانشگاهیان راهی را برگزینیم که ذلیل تهاجم رسانه ای و زبانی نشوند و این تهاجم رسانه ای باعث نشود که زبان را فراموش کنیم.
ایشان با استناد به اشعاری وزین از مولوی بر وحدت زبانی تأکید کردند و گفتند اگر جامعه ما به وحدت زبانی نرسد، یعنی فرد صاحب هندسه زبانی نشود، این زبان خطرناک می شود.
ایشان در بخش های پایانی سخن خود بر درد بزرگ فرهنگی کشور انگشت گذاشته و چنین گفتند که : « اگر به عنوان یک ناقد و ناظر بخواهم بر فرهنگ خودمان خرده بگیرم ، من بر زبان این فرهنگ خرده می گیرم .»
ایشان ضمن برشمردن آفت های کنونی زبان به محاکمه مجریان برنامه فتیله ها انتقاد کردند و این موضوع و نظایر آن را از آفت های زبان در جامعه کنونی دانستند.
عمق و جایگاه سخنان دکتر نیری به اندازه ای است که دراین گزارش کوتاه نمی گنجد و جا دارد تا در گزارشی ویژه بدان پرداخته شود.
پس از سخنرانی دکتر نیری، گروه موسیقی استاد گرگین به هنرنمایی پرداخته و دو قطعه زیبا ارائه دادند.
نشست صبح با برنامه آیینی موسیقی به اتمام رسید. جلسه عصر پس از نماز و ناهار در ساعت ۲٫۳۰ آغاز شد.
جلسه بعداز ظهر شامل نشست های تخصصی و ارائه مقالات برگزیده در ۸ موضوع و دو تالار سعدی و ملاصدرا بود .این جلسات تا ساعت ۶ ادامه یافت .
برنامه جنبی همایش ، برگزاری کارگاه تخصصی آموزشی بود که جهت دبیران علاقمند برگزار گردید که در این ساعت مسئولین برگزاری همایش ، برای میهمانان استان های دیگر، برنامه گشت شهری و زیارت آستان شاهچراغ (ع) در نظر گرفته بودند.
گزارش از : مریم رحیمی دبیر ادبیات ناحیه ۱
