خبر پارسی – سید محمد امین جعفری-* بیگانه ستیزی یکی از عمومی ترین و غیرقابل انکارترین ویژگی های ایرانی ها در تمام فصول و فاصله های تاریخ بوده است. کمتر دوره ای از تاریخ به یاد می آوریم که ایرانی ها استیلا و استیفای بیگانگان رابه تحمل و حتی تامل نشسته باشند. به فراخور همین خصیصه بوده است که تمام حکومت ها و حاکمیت های مستقر براین آب و خاک، همواره وجود دشمنان در کمین نشسته را انذار داده و به همین بها و بهانه، ساکنان این گوشه از جهان را به همدستی و همصدایی فراخوانده اند و البته این فصل مشترک نیز فارغ از توجه به نگرش ها و گرایش ها دلهای ایرانیان را همزبان و همگام کرده است.
نگارنده ی این سطرهای بی تکلف نیز یکی از همین مردمان است و باتمام وجودی که از خود سراغ دارد، این خاک را آسمان می داند و از تمام آنچه می شناسد، دوست تر می دارد و همین حس را نسبت به بیگانگان چشم دوخته به سرزمینش داشته است.
اجازه دهید صمیمی تر بنویسم. من هم با شما همداستانم. هنوزدلم با آمریکایی ها و آن مرداد مرگ آور و آنچه بر حال و روزمعاصر میهنم آورده اند، صاف نشده است. هنوز نتوانسته ام فرانسوی ها و میسیونرهای مرموزشان را ببخشم وهرگز نخواهم توانست انگلیسی ها که همواره فرصت های میهنم را به چاه چالش ها انداخته اند و گام های بلند رو به جلوی کشورم را با نگرانی هایی که در پشت سر ایجاد کرده اند، به گروگان گرفته اند، ببخشم و گمان هم نمی کنم روزی بتوانم اینهایی که در قاموس مردمان تاریخ خوانده و تاریخ دیده ی وطنم همشانه های شیطانند راحلال کنم.
اشتباه نکنید این سطرهای داغ قرار نیست فقط و فقط غرولند کنند و به این موریانه هایی که حاشیه های نقشه ی کشورمان را جویده و به متن آن می اندیشند، ناسزا بگویند. چرا که راه مبارزه و ناکام گذاردن آنها فقط سزا وناسزاگفتن به آنها نیست.اینکه ما فقط به آنها ناسزا بگوییم وفقط و فقط “مرگ بر… ” هایمان را بر سر دنیا آوار کنیم و بااین بهای اندک، بهانه های مظلوم نمایی های ظالمان را دست و پا کنیم، هیچ نفع و فایده ی عملی برای و هیچ ضرر جانکاهی برای آنها نخواهد داشت. در این روند بی حاصل، ما عصبانی می شویم و داغ می کنیم و ضرر میکنیم و آنها به جمع کردن بهانه های حق به جانبانه پرداخته و جهان کم منطق این روزگار را به همدستی و همراهی خود دعوت می کنند.
تنها راه عصبانی کردن آنها، نصف العمر کردن آنها ، زمینگیر کردن آنها و زجرکش کردن آنها این است که روبرویشان بنشینی و همان ادبیات کج و کوله ای که فراگیر کرده اند را تحویل شان دهی.لبخند بزنی و در باطن پا بر گلوی منافعشان بگذاری و کابوس رسیدن به منافع کمتر را بر خواب و خوراک شان آوار کنی.
دنیای دیپلماتیک امروز را ما نیافریده ایم و قواعد نوشته و نانوشته ی آن را ما فراگیر نکرده ایم. این نظم های نوین ساختگی را ما نساخته ایم. خود آنها ساخته اند و چه شیرین است اگر بتوانیم آنها را با همان گزاره ها و مولفه هایی که خودشان به نظام بی نظم جهانی القا کرده اند، میخکوب کنیم و به سرگردانی بکشانیم.
رفتاری که در روزهاو ماه های اخیر به روشن ترین و تحسین برانگیز ترین هیات در رفتار ، گفتار و نمودار تدبیر هیات مذاکره کننده ی ایرانی و در راس و قلب آن دکتر محمدجواد ظریف مشاهده شده و اشتیاق منصفانه ی ایرانیان دوستدار وطن را برانگیخته است.
این نوشته در حد همین مجال کوتاهی که دارد، به تحلیل و تجلیل تاثیر این شخصیت موثر اقتدار امروز ایران می پردازد و در پایان راهی بسوی فردای بهتر کشورمان خواهد گشود.
ظریف به طور ظریف و دقیقی تمام رفتارها و آداب مرسوم و معهود دیپلماتیک را با تمام مولفه های نوشته و نا نوشته اش رعایت می کند و تمام این آداب را در خدمت دستیابی هر چه بیشترحقوق مطالبه شده ایرانی ها به خط کرده است. این عبارت به “خط کرده” و ادبیات نظامی را امانت داشته باشید تا در سطرهای دیگر این نوشته تعبیری دیگرگونه بیابند.
ظریف هر جا که لازم ببیند، با آمریکایی ها، انگلیسی ها، فرانسوی ها دست می دهد، لبخند می زند، می خندد و گاه شعاع این خنده ها را ذره ای فراتر از لبخندهای سرد و یخی مرسوم عکس های دیپلماتیک سال های پیشین به عکس ها و تصاویر دوربین های سیاسی جهان سرازیر می کند. رفتارهای خارج از قاعده، و فارغ از تکنیک، تاکتیک و استراتژی هیات های پیشین ایرانی، آنقدر قالب های ذهنی برخی را سیمانی بسته است که این رفتارهای کاپیتان ظریف و هم تیمی های وی را بر این شائبه تفسیر و تعبیر می کنند که تیم ایرانی از مواضع خود عقب نشسته و بر مبنای همین عقب نشینی با آمریکا و امثال او مذاکره می کند اما حقیقت آن است که شرایط و شروط ایران هرگز عوض نشده و هیات ایرانی ایران هرگز از منافع و مصالح خود کوتاه نیامده اما این بار، برخلاف تمام دوره های قبلی مذاکره، زبان، تکنیک، تاکتیک و از همه مهمتر استراتژی هدفمند و هوشمندانه را مبنا و معیار تمام رفتارها، گفتارها و حتی لبخندهای دیپلماتیک خود کرده است.
گواه این ادعا آنکه اگر ایران از مواضع خود اندکی کوتاه آمده بود، دستیابی به توافق خیلی سریعتر و جامع تر از شرایط فعلی در دسترس آمریکا و کشورهای اروپایی مذاکره قرار می گرفت و آنها را از فشار فزاینده ی پارلمانها و افکارعمومی کشورانشان نجات می داد. همین تمدید مهلت های پیاپی و عدم حصول نتیجه ی قاطع تا قبل از تفاهم لوزان که به روشنی بیانگر استیصال و سرگیجه ی آمریکا و کشورهای اروپایی ست و سرزنش های مکرر لابی های صهیونیستی و کارتل های رسانه ای را بر سر آنها آوار کرده است، بیش از هر امر دیگری نشان دهنده ی عدم تامین منافع این کشورها در گذر مذاکرات دوسال اخیر بوده است.
نکته ی قابل توجه دیگری که در کمال تاسف و البته حیرت مورد غفلت بسیاری قرارگرفته و بی انصافی های مدام آنها را تشدید کرده است، اعتماد کامل، قاطع و بی نظیر نظام و در راس آنها رهبری نظام به وزیر امورخارجه ای ست که با درایت، تدبیر و تخصص بی نظیر و شهرت جهانی خود و هزار البته سوابق درخشانی که در سالهای مذاکره ی پس از جنگ تحمیلی دارد و به مدد همین اعتماد و اطمینان ارزشمند، بدون عقب نشینی از مواضع و حقوق ملی، نظرات و دیدگاه های ایران را مطرح می کند و با اتکا به همین پشتوانه ی عظیم، تنها وزیر امورخارجه ای ست که در مذاکرات وین، ژنو و لوزان مجبور نمی شود برای چک کردن مواضع خود و تیم همراهش نشست ها را به سمت کشورش ترک کند. فراموش نکرده ایم که در مذاکرات سال گذشته ی وین و در مذاکرات امسال لوزان، جان کری ، لوران فابیوس و اشتاین مایر برای چک کردن مواضع و تدابیر خود به کشورهایشان بازگشتند اما ظریف حتی برای لحظه ای این نشست ها را ترک نکرد.
حقیقت برجسته ی دیگری که این قلم رابه تحسین و تقدیر مقدر کرده است، ستایش بی حد و حصر رسانه ها ومحافل جهانی از هوشمندی ظریف و مقایسه ی هوش و ذکاوت خارق العاده ی او با انفعال و بی درایتی وزرای خارجه ی آمریکا و اروپا ست. رسانه های خارجی و محافل بین المللی در تمام مدت این دو سال و حتی از همان زمان معرفی وی برای تصدی وزارت امورخارجه ی کشورمان ظریف را فردی زیرک، متفکر و با ضریب هوشی بسیاربالا معرفی کرده و به خصوص در مدت مذاکرات هر لحن، جمله و حرکت کوچک وی را نشانه ای از درایت و هوشمندی وی قلمداد کرده اند. بطور مثال در مذاکرات وین و در دقایقی کوتاه پس از مذاکرات حساس دوجانبه ی ایران و آلمان و در حالی که خبرنگاران ویژه ی این مذاکرات در انتظار کلمه و جمله ای خبری از یکی از طرفین مذاکرات برقراری و بی تاب بودند و روبروی هتل کوربورگ وین ازدحام کرده بودند ، در حرکتی نادر و غیر قابل پیش بینی و فارغ از تدابیر امنیتی ویژه ی مذاکرات، ناگهان ظریف و عراقچی در بالکن مشاهده شدند تا رسانه های جهان و خبرنگاران تشنه ی تحلیل را به داوری و بررسی این حرکت وادارند.
دیالوگ کوتاه و تک جمله ای ظریف با یکی از خبرنگاران، باز هم غول های رسانه ای را به تمجید و در عین حال به خشم واداشت.
سردبیر تایمز در تحلیل این رفتار می نویسد: “وقتی همه می خواستند فقط یک کلمه از روند مذاکرات بشنوند، ظریف به بالکن کوربورگ آمد. اگرچه خیلی ها می گویند بی هوا اما تحلیل ما این است که او هوشمندانه وارد بالکن شد. هیچکدام از حرکت های ظریف رانمی توان بدون هوشمندی تصور کرد. او آمد تا نشان بدهد که این ایران است که نتیجه ی مذاکرات را تعیین می کند. این را چهره ی درهم کشیده و متفکر و ابروهای گره کرده اش نشان می داد. او باآمدن به بالکن هتل کوربورگ پیامش را به همه داد و این مفهوم را به کل جهانیان القا کرد”
و در کنار این تحلیل، صدها روزنامه و نشریه ی اروپایی عکس محمد جواد ظریف و عباس عراقچی روی بالکن را به عنوان عکس یک خود برگزیدند و بیش از هر اتفاق ایام مذاکرات به این اتفاق پرداختند. خیلی بیشتر از عکس یادگاری همه ی وزرای خارجه در مذاکرات وین و کمی بیشتر از تصویر اعلام توافق اولیه ی ژنو .
خوب است این قلم مشتاق خلاصه کند و تفصیل مطلب رابه آینده ای نزدیک وابگذارد و عجالتا این خلاصه را با چند نقل قول ازچهره های سیاسی، فعالان حقوق و روابط بیت الملل و تحلیلگران غول های رسانه ای جهان از توانمندی های خیره کننده ی محمدجواد ظریف به پایان می رسانیم.
– جان کری در صفحه توییتر شخصی اش:
تا به حال هیچکس با من چنین برخوردی نداشته است.
(ساعتی پس از به هم خوردن مذاکرات به خاطر لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و فریاد ظریف بر سر جان کری: “وقتی به توافقات احترام نمی گذارید، چرا وقت ما را می گیرید؟)
– جان ادولارد، تحلیلگر ارشد نیویورکر:
“خیلی ها این دیپلمات ممتاز را آقای خنده می نامند اما من معتقدم که او آن قدر روی رفتار و حرکات خود تسلط دارد که در یک برنامه ی غیر منتظره هم می تواند فابیوس را در آغوش بگیرد و با اشتون خوش و بش کند و هم در مواجهه با دست دادن کری، سریع بر خودش مسلط شود و فورا چهره اش را به یک آدم بی اعتنا تبدیل کند،
(همه ی چشم های دنیا خوب به خاطر دارند که ظریف در مواجهه ی اول با کری حتی به چهره ی کری نیم نگاهی هم نینداخت و در مواجهه های بعدی همیشه آن قدر مکث می کند تا ابتدا دست های کری برای دست دادن دراز شود.”(
لیزاندرسون رییس دانشکده روابط بین الملل دانشگاه کلمبیا، در واکنش به حضور متعدد ظریف در مجامع علمی و دانشگاهی آمریکا قبل از شروع بکار به عنوان وزارت امورخارجه ایران :
آیا به فکر رسیدن به صندلی ریاست جمهوری آمریکا هستی؟
رابین رایت، گزارشگر ارشد نیویورکر پس از تحلیل مفصل رفتارها و ژست های ظریف: او تنها کسی ست که همزمان می تواند با سناتور دارن فاینشتاین و سید حسن نصرالله تماس، دیدار و گفتگو داشته باشد.
