شبکه های اجتماعی،ظرفیتی که از آن غافلیم/بهترین دفاع حمله است!
سردبیر
خبر پارسی – مستانه مرتب – به گفته ی “الوین تافلر” نویسنده کتاب معروف موج سوم عصر حاضر،عصر کلبه ی الکترونیک است.همه ی ابزارها و فن آوری هایی که بشر به دست آورده با آسیب ها و مشکلاتی همراه می باشد اما باید توجه داشت که این آسیب ها در ذات فن آوری نیست و جهان مجازی جهان جداگانه ایست به شکل ابزار و و رسانه در خدمت انسان قرار دارد و اگر هم آلودگی و مشکلی در آن دیده می شود به خاطر انگیزه ها و روحیات نادرست افرادی است که از آن استفاده می کنند.
متاسفانه اکثر افراد جامعه ی ما به وقت تلف کردن در موبایل و فضای مجازی مشغولند و والدین هم گلایه ی بسیاری از این موضوع دارند. آمار نشان می دهد میانگین کار مفید در هشت ساعت کار روزانه در کشورمان بسیار پایین است،گویا مردم ما به هدر دادن وقت عادت کرده اند و این معضل در استفاده از تکنولوژی و ابزارها هم رخنه کرده است و از برنامه های ارتباطاتی موبایل و شبکه های اجتماعی صرفا جهت سرگرمی و پخش شایعات بی اساس و حرف های بی هدف و بی ارزش استفاده می کنیم.بیشتر شایعات مربوط به تاریخ و مذهب و حوادث اجتماعی هستند که ایرانی ها علاقه خاصی به باور آنها دارند.به طور مثال شایعه ی باندی که زن ها را دزدیده و دهان آنها را می دوزد بارها از سوی مسئولین تکذیب شد اما هیجان گرایی مردم اصرار به باور آن داشت.
حجت الاسلام حمیدرضا محمودزاده حسینی مدیر فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشکده علوم و حدیث قم در این رابطه گفت: رواج دروغ و مطالب پوچ و بی اساس در میان افراد جامعه ریشه ها و عوامل متعددی دارد که از مهم ترین این ناهنجاری ها می توان به ناآگاهی،ضعف در اطلاع رسانی،زود باوری و شتابزدگی،بی اعتمادی به مراکز رسمی،نگرانی و حس ناامنی، ضعف شخصیت،تعصب،میل به خودنمایی، حب و بغض، دسترسی نداشتن به نظر مخالف و نگاه یک سویه به موضوع اشاره کرد.هر قدر آگاهی عمومی و احساس امنیت در جامعه کمتر و گرایش به مسائل سطحی و احساسی در میان مردم بیشتر باشد،بازار شایعات و مطالب پوچ نیز داغ تر خواهد بود.
متاسفانه در زمینه مذهب هم بازار شایعات و مطالب سخیف گرم است چون بسیاری از مردم از ارزیابی عقلانی دین هراس دارند و آن را بی احترامی به دین و مغایر با ایمان می دانند،در نتیجه کورکورانه و چشم بسته می پذیرند.پیشوایان راستین اسلام همواره بر اهمیت و تقدم عقل تاکید داشته اند و حتی با صراحت اعلام کرده اند اگر سخنی از ما نقل شد که با عقلتان سازگاری نداشت،هرگز آن را نپذیرید.از سوی دیگر برخی با دین دشمنی دارند و این خرافات و اکاذیب را برای تمسخر و تخریب اشاعه می دهنددر مورد شخصیت های تاریخی و حتی افراد مشهور معاصر هم وضع به همین گونه است. اما با همه ی این اشکالات از آنجا که مهمترین نقش و هدف اینترنت و موبایل چیز دیگری است،در دراز مدت باعث بالا رفتن ضریب آگاهی مردم خواهد شد و نباید از آن ترسید.عده ای نیز بر این باورند که نبودن امکانات تفریحی و نشاط آور باعث کشش بیشتر مردم به خوشگذرانی در برنامه های موبایل و اینترنت می شود و فشارهای زندگی وگاهی بیکاری آنها را به سمت گروه های جوک و بذله گویی و حرافی می کشاند در حالی که می توان به دنبال ارائه افکار،علایق مفید و اندیشه ها بود. البته آسیب های فضای مجازی صرفا در نوع انتخاب ها نیست بلکه اعتیاد به آن هم یک مشکل مضاعف است.بسیار دیده ایم در جمع های خانوادگی و حتی میهمانی ها همه گرفتار موبایل یا تبلت و اینترنت هستند و به یکدیگر توجهی ندارند و به جای گفت و گو با افراد حقیقی ،با افراد مجازی گپ می زنند.
قبل از اینکه فضای مجازی و محیط “اندروید”کاربران را به سوی دوری از جمع و انزوا طلبی،امواج متلاطم غیر اخلاقی،بی هدفی و اتلاف وقت بکشاندبا فرهنگ سازی و آموزش می توان کاربران را به استفاده مثبت و آگاهانه تشویق کرد. متاسفانه ما همیشه به خطرات و مضرات این امکانات پرداخته ایم و نیمه خالی لیوان را دیده ایم.نباید ضعف در آموزش ها را به گردن تکنولوژی بیندازیم؛ ما هیچوقت برای آنچه وارد کشور می شود برنامه ریزی و فرهنگسازی نداریم و پس از مدتی که آسیب ها نمایان شدند، کاسه ی “چه کنم؟” دست می گیریم و در نهایت اگر راهی نیافتیم در کمال ناتوانی و خودخواهی آن را ممنوع می کنیم.اگر ما راه درست را نشان ندهیم،جوان و نوجوان حرکت خود را متوقف نمی کند،بلکه از راهی دیگر می رود که ممکن است بیراهه باشد.روحیه ی جوان،روحیه ای لجوج است و با فیلتر کردن و گسترش محرومیت ها راه به جایی نخواهیم برد.باید به جامعه القا کرد که این وسیله برای تسهیل و آموزش است نه اتلاف وقت.علاوه بر این در زندگی باید بتوان آنقدر برنامه های جذاب ایجاد کرد تا دیگر جایی برای بیکاری و وسوسه های موبایل و اینترنت وجود نداشته باشد.در واقع این ابزارها غول های ضد فرهنگ نیستند،ما باید بدانیم از این پتانسیل ها چگونه استفاده کنیم.سال ها پیش برخوردهای شدید و قانونی با ویدئو می شد حتی افراد زیادی هم بخاطر آن دارای سوء سابقه شدند اما با اندکی اندیشیدن و نگاه مثبت و واقعگرایانه متوجه شدند این وسیله می تواند بسیار مفید باشد و در راستای اهداف مثبت فرهنگی و هنری به کار گرفته شود. کلاس های مختلف آموزشی،کانون ها،باشگاه ها،فروشگاه ها،مطبوعات و رسانه ها می توانند از این ابزارها برای آموزش،تبلیغات و اطلاع رسانی های گوناگون استفاده کنند.تحقیقات نشان داده چنانچه والدین با این امکانات آشنایی نداشته باشند و روابطشان با فرزندانشان دچار کمبودهای عاطفی باشد،میزان استفاده ی اشتباه و اعتیاد به آنها در فرزندان بیشتر است.فرهنگ بهره گیری باید در خانه،مدرسه و دانشگاه آموزش داده شود. رقابتی نبودن فضای فرهنگی،سیاسی و اجتماعی و تلاش گروهای قدرتمند برای تک صدایی و تک قطبی کردن فضاهای فرهنگی-آموزشی ،محیط معیوبی را به وجود آورده که باعث شده جوانانی که در دهه اول و دوم انقلاب به تفریحات و رقابت ها و مطالعات سیاسی،اجتماعی و فرهنگی می پرداختند امروز به رقابت در خودنمایی و خودآرایی و تنوع طلبی و روابط غیر اخلاقی بپردازند.بهترین کسانی که می توانند مشکلات فرهنگی را برطرف کنند،خود مردم هستند. اما برای این کار زمینه هایی لازم است که “فرهنگسازی و آموزش” در صدر آن قرار دارند. در بسیاری از مدارس ژاپن تلفن همراه را به عنوان یک وسیله کمک آموزشی برای توزیع سوالات و تست ها استفاده می کنند و حتی برخی آزمون ها از این طریق انجام می شود. در ایالت کارولینای شمالی آمریکا دانش آموزان آداب استفاده از تلفن همراه را توسط مربیان و معلمان آموزش می بینند.دانشگاه ناتینگهام نیز تحقیقی گسترده به طول نه ماه در چند مدرسه انجام داد و با لغو ممنوعیت تلفن همراه و آموزش های ویژه توسط آن مثل نشر ویدئوهای کوتاه آموزشی ،ضبط صدای معلم و حتی استفاده از کورنومتر گوشی در پاسخ به سوالات و دسترسی به اینترنت و سایت های آموزشی با نظارت معلم ثابت کرد پس از مدتی اکثر دانش آموزان نحوه ی استفاده شان از موبایل تغییر کرده و اتوماتیک وار از انحرافات و اتلاف وقت دور شده اند.
شاید هنوز هم دیر نباشد. بهترین دفاع حمله است!می شود از ظرفیت خوبی که غرب برایمان ایجاد کرده بهره ببریم و علاوه بر استفاده بهینه از فن آوری و برنامه های تلفن همراه، فرهنگ ناب ایرانی – اسلامی را با برنامه ریزی اصولی به جوانان خود بهتر آشنا کنیم.
