خبر پارسی- مستانه مرتب – بی گمان “صنعت”و “کشاورزی” ستون فقرات بدنه ی یک کشور است و به زندگی تک تک افراد جامعه مربوط می شود.ارگان ها و ادارات بسیاری به آنها مربوط می شود که یکی از آنها “اتاق بازرگانی،صنایع و معادن و کشاورزی” است.در جلسات این اتاق نمایندگان دولت و بخش خصوصی شرکت می کنند و همکاری با سازمان های دولتی و سازمان های وابسته دولت یا تحت نظارت آن و شهرداری ها از جمله ارائه مشاوره در زمان تهیه لوایح و مقرراتی که با امور بازرگانی و صنایع و معادن ارتباط دارد از وظایف این نهاد به شمار می رود.
در این راستا گفت و گویی داریم با مهندس فریدون فرقانی رئیس اتاق بازرگانی استان فارس تا از مسائل و مشکلات صنایع و کشاورزی به خصوص در سال های اخیر بیشتر و با دید کارشناسانه تر آگاه شویم.
*استان فارس در زمینه صنایع مختلف چقدر توانسته با استان هایی مثل اصفهان،آذربایجان شرقی،بوشهر،هرمزگان یا کرمان رقابت کند؟و آیا پتانسیل کافی برای رقابت های گوناگون را دارد؟
پتانسیل استان های مختلف،متفاوت است. برخی استان ها مثل اصفهان یا کرمان دارای صنایع مادر هستند که آنها را سرپا نگه می دارد مثل ذوب آهن،فولاد مبارکه یا صنایع مس. هرمزگان و بوشهر دارای پروژه های عظیم نفت و گاز با پشتوانه های کلان دولتی هستند.آذربایجان به دلیل نزدیکی به مرز و تعامل با کشورهای اطراف موقعیت خوبی دارد. استان فارس هم پتانسیل های بالا اما متفاوتی دارد. ما در مبحث کشاورزی و کارخانجات صنایع تبدیلی مواد غذایی حرف های زیادی برای گفتن داریم.
منابع عظیمی از نفت و گاز در استان وجود دارد که باید توجه بیشری به آن شود.
گردشگری استان فارس می تواند درآمد هنگفتی داشته باشد که متاسفانه آن طور که شایسته است جدی گرفته نمی شود. ما حتی در این زمینه هم اعلام همکاری و همیاری کردیم و انرژی گذاشتیم اما با عرض تاسف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هیچ برنامه ای برای آن ندارد. آمار افزایش توریست ها در مدت اخیر به شکل یک سونامی است و از شهریور تا آذر هیچ هتلی خالی نخواهد بود و به راحتی می توان سالی یک میلیون گردشگر را به شهر افزود اما زیر ساخت های ما مشکل دارد،از هتل و رستوران و حمل و نقل و هواپیما گرفته تا تورگردانی و داشتن مترجم برای زبان های متفاوت. در حالی که صنعت توریسم بسیار اشتغال زا و پر درآمد است وبه حل بسیاری مشکلات از جمله تغییر دید مردم کشورهای دیگر نسبت به ایران و در نتیجه جذب سرمایه گذاریهای خارجی و گردشگران دیگر، می تواند کمک کند.
*می دانید که اقتصاد فارس مبتنی بر بخش کشاورزی است.به مشکلات این بخش اشاره کنید.
مبحث کشاورزی خیلی گسترده است و در پاسخ یک سوال نمی گنجد اما آنچه در کشاورزی به صنعت مربوط است در مرحله اول صنایع تبدیلی است. در استان سالانه ۱۵ تا ۲۰ درصد فراورده ها در کارخانه های صنایع غذایی تبدیل به محصولات مختلف می شود اما متاسفانه آمار ضایعات محصولات کشاورزی ۲۵ تا ۳۰ در صد است! پتانسیل استان فارس در کشور به عنوان قطب کشاورزی برای همه شناخته شده است و این اتلاف جای تاسف دارد.
*در سال های اخیر چه اتفاقاتی در صنعت استان افتاده است؟
متاسفانه در دولت گذشته صنایع ما بانک محور شدند و دیگر نمی توانند به شکل سابق یا شکل جدیدتری ادامه دهند و بسیار آسیب پذیر شده اند. ۲۵ درصد از واحدهای صنعتی تعطیل شدند،۲۵ درصد حالت نیمه فعال دارند و ۵۰ درصد ما بقی هم با اضطراب و حس تهدید از همه سو کار را دنبال می کنند.
ما در صنعت چهار آسیب بزرگ داریم: تحریم،تورم،رکود و کمبود نقدینگی برای واحدهای صنعتی. پایه پولی ما سه برابر کاهش پیدا کرد و دلار از هزار تومان به سه هزار تومان رسید در حالی که تسهیلات و نقدینگی صنایع تولیدی کاهش پیدا کرد. تحریم ها و تغییر برخی قوانین داخلی بخش خصوصی را نابود کرد،چون این بخش روابط خوبی در سطح بین الملل داشت و با کشورها به شکل اعتباری کار می کردند و بعد از ۶ ماه تا یک سال هزینه ی مواد اولیه ای که وارد می کردند را می پرداختند اما بعد از آن تمام معاملات نقدی شد آن هم با مشکلات فراوانی که بخاطر حمل و نقل پول در روابط جهانی داریم! ورشکستگی یا رکود وحشتناکی در این بخش بوجود آمد و تولید کنندگان از پس پرداخت قسط ها و تعهدات بانکی بر نیامدند و مسئولین این بخش متهم شدند به اینکه پولها را جای دیگر خرج کرده اند.
*فکر می کنید این مشکلات چگونه حل خواهد شد؟
قطعا اولین و مهم ترین راه بالا بردن تولید داخلی است.تولید از همه طرف آسیب دیده و حتی از هدف مند کردن یارانه ها چیزی نصیبش نشد!
*و اما اقتصاد مقاومتی؟
ما هنوز با مبحث اصلی اقتصاد مقاومتی خیلی فاصله داریم.البته که راه بسیار خوبی است اما اگر قرار باشد توسط مردم و بخش خصوصی انجام شود. متاسفانه بدنه ی بزرگ دولت این اجازه را نمی دهد. باید خصوصی سازی انجام شود و دولت از تصدی گری و دخالت اجتناب کند و گرنه هیچ اتفاقی نمی افتد. باید از مدیران میانی گرفته تا مدیران ارشد کشور بخواهند و اجازه بدهند.متاسفانه ما در همه چیز مشکل داریم،از نظارت گرفته تا صدور مجوزهای اقتصادی و رانت خواری و قیمت گذاری و غیره…..
*دولت تدبیر و امید سال اول را به کنترل تورم اختصاص داد و اذعان کرد در سال دوم برنامه اش برای بخش صنعت است،چه اتفاقاتی را پیش رو خواهیم داشت؟
دولت در سال اول کار خود بخصوص در آخر سال ۹۲ توانست تورم را تا حدود زیادی مهار کند و یک آرامشی را به وجود بیاورد اما در ازای آن رکود هم به وجود آمد که این در طولانی مدت اصلا قابل قبول نیست و آسیب رسان خواهد بود،دولت باید بتواند رونق را هم به وجود بیاورد.متاسفانه ما فاقد برنامه های بلند مدت اقتصادی هستیم.خیلی اتفاقات هم بستگی به مذاکرات ما با گروه پنج به علاوه یک دارد و شرکت های زیادی از کشورهای دیگر متمایل به تعاملات اقتصادی هستند که هنوز اندکی ترس دارند.
اکنون ما منتظر دو قانون جدید هستیم، اول قانون حمایت از تولید ملی که متاسفانه در مجلس تصویب نشد و دوباره برای بررسی در دستور کار قرار گرفت که اگر انشالله رای بیاورد می تواند کارگشا باشد. دوم بسته های حمایتی که از سوی دولت است و شامل برنامه هایی است که فعلا پیش نویسش آمده و بحث بر سر اجراست که اگر به درستی اجرا شود شاهد تحولات خوبی خواهیم بود.
*و اما در سطح استان، آیا دولت برنامه ی خاصی برای فارس در نظر دارد؟
خیر مصوبه خاصی در نظر گرفته نشده، متاسفانه ما کاهش بودجه استانی را هم داشته ایم که جای گله مندی از نمایندگان استان در مجلس هم دارد.متاسفانه نمایندگان ما فعال نیستند و این مشکل سال هاست که به پیکره ی فارس آسیب می زند.
*سرمایه گذاری خارجی می تواند تحولی در استان بیافریند؟
باید از سرمایه گذاری خارجی انتظارات معقول داشته باشیم. اقتصاد ما وضعیت مطمئنی ندارد و همه این را می دانند.از طرفی نتوانسته ایم وجهه واقعی خود را به دنیا ثابت کنیم که این نیازمند ورود بیشتر گردشگران و رفت و آمدهای سرمایه گذاران آنها به ایران است. ضمن اینکه ایرانیان ثروتمند بیشماری در جهان هستند که با یاری از آنها و ایجاد علاقمندی به سرمایه گذاری در وطن می توانیم سرمایه ی فراوانی به صنعت کشور تزریق کنیم و اگر بتوانیم تولید داخلی را هم به نحو شایسته بالا ببریم نیازی به سرمایه گذاران خارجی نخواهد بود. متاسفانه بی اعتمادی به برنامه های اقتصادی که با تعویض هر دولت یا حتی وزیر تغییر می کند باعث شده سرمایه گذاران داخلی علاقمند به فعالیت در خارج از کشور شوند.
سرمایه گذاری “دستوری” نیست،با تعریف مشوق ها و ایجاد حس اعتماد ممکن می شود.باید بتوانیم سرمایه را نگه داریم.
* در سال های گذشته چه اشتباهاتی مرتکب شدیم، که از این به بعد نباید تکرار شود؟
برخی زیر ساخت های غلط مربوط به سال های دور است و بعضی دیگر به دولت قبلی مربوط می شود. در دولت گذشته بخاطر وجود درآمد عظیم نفتی پول فراوانی به جامعه تزریق شد که نقدینگی و تورم را به همراه داشت و وام های زود بازده نه تنها کمکی به تولید نکرد بلکه نتیجه اش ورشکستگی و ایجاد معوقات بانکی بود.پروژه های بی شمار و بی حساب و کتاب افتتاح شد و زیرساخت ها از جمله فرهنگ مردم به عنوان یک زیر ساخت برای استفاده صحیح از وام های تولیدی در نظر گرفته نشد.درآمد نفتی برای سرمایه گذاری صحیح است،نه خرج کردن! کشور نروژ حتی یک دلار از درآمد نفتی اش را وارد کشور نکرد و با آن در کشورهای دیگر سرمایه گذاری کرده، درآمد حاصل را به جامعه تزریق کرد.
پول همیشه هم خوب نیست و خیلی وقت ها نقدینگی و تنبلی می آورد و آسیب می زند. ارزش افزوده نباید از طریق پول بلکه باید از طریق کار باشد،این همان برنامه ای است که کشور سنگاپور اجرا کرد و به ثروت رسید. متاسفانه بیشتر برنامه های دولت و مجلس بحث تقسیم پول است نه برنامه گذاری های اصولی برای کار و تولید!
*می دانید که فارس غیر از کشاورزی به لحاظ معادن هم پتانسیل خوبی دارد و از این نظر غنی است،واقعا چرا از این ظرفیت استفاده خوبی نمی شود؟
در فارس حدود ۲۹۰ معدن داریم که بهره برداری درستی از آن نمی شود.قانون اطمینان بخشی در این زمینه نداریم تا بتواند قوت قلب سرمایه گذار باشد.اکتشاف،استخراج و بهره برداری معادن باید با یک برنامه منسجم و تعریف شده به دور از هر رانت خواری به بخش خصوصی و البته آشنا با حفظ مسائل محیط زیست واگذار شود.
*و سخن آخر…زیر ساخت ها چگونه درست خواهند شد؟
زیر ساخت هر کشوری جوانان و نوجوانان آن هستند. فرهنگ و اقتصاد را باید از دبستان آموزش دهیم نه اینکه افراد به صورت تجربی بخواهند پس از چندین شکست کار یاد بگیرند. فنی حرفه ای باید خیلی بیش از این جدی گرفته شود و برنامه های محکم تری داشته باشد.پول های سرگردان باید مدیریت شوند. حدود پانصد هزار میلیارد پول سرگردان در جامعه وجود دارد که صرف واسطه گری و دلالی می شود و سهمی در تولید ندارد.مسلما این دلالان سواد و فرهنگ لازم برای ورود به تولید نیاموخته اند.
