خبر پارسی در تمام این چند ماه تریبون منتقدین دکتر ایمانیه ریاست محترم دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده و البته خواهد بود! این اما معنایش سلب حقوق دانشگاه و مدیریت محترم آن نیست که خبر پارسی از مکتبی نشات گرفته که شعارش «زنده باد مخالف من است». بر همین اساس وقتی برخی دوستان شورای شهر شیراز واسطه شدند تا دیدار و گفت و گویی با دکتر ایمانیه داشته باشیم اخلاق رسانه ای ایجاب کرد که بلافاصله از این پیشنهاد استقبال کنیم.هر چند اخلاق حرفه ای رسانه نیز ایجاب می کرد که در انعکاس مطالب یک طرفه قضاوت نکنیم و تماسی با مدیر محترم دانشگاه داشته باشیم. می پذیریم در این زمینه قصور کردیم اما انتظار داشتیم مدیران محترم دانشگاه در تماس با خبر پارسی به منتقدین خود پاسخ مناسبی می دادند اما متاسفانه این اتفاق صورت نگرفت و «خبر پارسی» را بدون شناسنامه خواندند! از طرف دیگر خبر پارسی افتخار دارد که در بخش دیدگاه ها همه دیدگاه های موافقین ریاست محترم دانشگاه را بدون سانسور منتشر کرد، اتفاقی که در خصوص منتقدین ریاست دانشگاه صورت نپذیرفت و بسیاری از نظرات منتقدین را در بخش دیدگاه ها یا حذف کردیم یا ویرایش! با این وجود حق مدیریت دانشگاه است که به تفصیل پاسخگوی انتقادات باشد.
در هر صورت در دو نوبت که هر دو ،روز تعطیل بود خدمت دکتر ایمانیه رسیدیم تا ایشان در روز تعطیل که قاعدتا به خانواده محترمشان تعلق دارد، پاسخگوی سئوالات منتقدان خود باشد.نکته قابل تقدیر در نشست دوم خبر پارسی با دکتر ایمانیه این بود که ایشان علی رغم درد شدید پا که به زور راه می رفت بر قرار خود حاضر شد که همین جا از وقت شناسی و وفای به عهد ایشان در این رابطه تشکر می کنیم. ایشان همچنین در طول گفت و گو با دقت و حوصله به همه سئوالات ما گوش و پاسخ داد که باز هم از این نظر دکتر ایمانیه را ستایش می کنیم. با این وجود در برخی موارد خبر پارسی از پاسخ های دکتر ایمانیه قانع نشد اما قضاوت را بر عهده مخاطبین عزیز می گذاریم و این حق را برای جامعه فرهیخته دانشگاه قائل هستیم که چنانچه نقدی بر دیدگاه های ریاست دانشگاه علوم پزشکی شیراز داشته باشند،آن را منتشر کنیم با این توضیح که همانند گذشته چارچوب نقد و حفظ حرمت ها رعایت شود .
در بخش اول گفت و گوی تفصیلی «خبر پارسی» با دکتر ایمانیه مباحث مربوط به پزشک خانواده را مطرح کردیم هرچند ایشان اصرار داشت در این رابطه یک گفت و گوی مجزا و مفصل داشته باشیم.نکته دیگری که دکتر ایمانیه بر آن تاکید داشت،این بود که معصوم نیست و حتما اشتباهاتی در مدت مدیریتش داشته است. این شما و این بخش اول گفت گوی ما با رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
*ضمن تشکر از اینکه روز تعطیل خود را به ما اختصاص دادید.برای ورود از یک سئوال کلی شروع می کنیم.می دانیم شما مدیر منتسب به دولتی هستید که مدعی شعار «عدالت محوری» بود.تعریف شما از عدالت چیست؟
دکتر ایمانیه: با تشکر از اینکه به دنبال شفاف سازی هستید.بر اساس اعتقادات دینی ما تعریف عدالت،«گذاشتن هر چیز سر جای خودش است». عدالت بخصوص برای سلامت شاید طبق یک تعریفی،همین سطح بندی خدمات سلامت است که در کشور سال هاست وجود دارد و قانون آن هم موجود است.هم دولت محترم تاکید کرده و هم مجلس محترم. به شرطی که دچار فشارهای سیاسی نشود،این می تواند مبنای خوبی باشد برای عدالت در حوزه سلامت در جامعه. در این قانون و در آئین نامه هر منطقه جغرافیایی در کشور بر اساس جمعیت و دسترسی تعریف کردند که باید مثلا چند تخت بیمارستانی داشته باشد و یا چه تجهیزات پزشکی باید داشته باشد و چه نوع تخصص هایی داشته باشد.گرچه متاسفانه از مدتی که از ابلاغ این قانون گذشته،اینجوری نبوده که مسئوولین بتوانند تصمیمات خود را مبتنی بر این قانون بگیرند.در بسیاری از موارد،علی رغم اینکه اطلاع رسانی هم می شود که مثلا این بار بیمارستانی تختش کم است.یا مثلا فلان تجهیزات را می خواهد و یا فلان تخصص را به ما بدهید.
هر چقدر که ما اصرار می کنیم طبق این قانون سطح بندی، مثلا قرار شده به این شهرستان یا این منطقه این ۵ تخصص تعلق بگیرد و قرار نیست تخصص ششمی بیاید باز دوباره دچار چانه زنی می شویم! بنابراین به نظر می رسد اگر این قانون اجرا شود،تا حدودی عدالت در سلامت محقق می شود.
اما جنبه دوم. ما معتقدیم در نظام اسلامی و در کشوری که نام مبارک اسلام را با خود به همراه دارد،باید مردم در ارتباط با مسائل مالیِ مرتبط با سلامتشان دغدغه ای نداشته باشند. امروز به گفته وزیر محترم بهداشت تقریبا ۷۰ تا ۷۵ در صد هزینه های مربوط به درمان را مردم از جیب خود پرداخت می کنند. در صورتی که بخصوص در ارتباط با طبابت تا آن جایی که من برداشت کردم این است که مردم بتوانند خدمات سلامتشان را بگیرند و هیچ ارتباط مالی بین پزشک و بیمار نباشد.پزشک حقوق خود را از دولت اسلامی باید بگیرد نه از مردم و این هم متاسفانه یکی از مشکلات جدی است که مانع اجرای عدالت در سلامت شده است.بنابراین در مجموع معتقدم که اولا نمایندگان محترم مردم،فرمانداران محترم،ائمه محترم جمعه،روسای محترم شورای اسلامی شهر و روستاها قبول کنند که ما بتوانیم سطح بندی را اجرا کنیم. ثانیا مجلس محترم و دولت محترم قبول کنند اعتبارات سلامت کشور به نحوی تامین شود که مردم واقعا از پرداخت های مالی نجات پیدا کنند.
*متشکرم اما باید عرض کنم یکی از تعاریف عدالت نیز گرفتن «داد» مقابل «بیداد» است.بیداد به معنای «بی عدالتی» است. از نگاه فقهی هم اگر بخواهیم به بحث عدالت نگاه کنیم،«عادل» در نگاه فقهی کسی است که «گناه کبیره نکند» بر «گناه صغیره هم اصرار نورزد» همین موضوع و همین تعریف کار را برای همه سخت می کند. نه برای من نوعی یا شمای نوعی که حتی برای مقامات بالای دولتی و حکومتی هم مطابق این تعریف کار سخت می شود.اما دوست دارم از زاویه ای به «عدالت» بپردازم که یک معنایش «سلب حقوق نکردن» است.با توضیحاتی که شما فرمودید،من سئوالم را از طرح «پزشک خانواده» شروع می کنم.تعریفی که شما ارائه دادید بخشی از آن جای بحث دارد.با اجرای این طرح،به نظر می رسد بسیاری از خانوده ها از «حقوقشان سلب شدند». به این دلیل که ما با اجرای این طرح،به نوعی به خانواده ها گفتیم:شما حق ندارید ساعت ۷ شب به بعد مریض شوید!خود من به عنوان یک شهروند علی رغم اینکه پول بیمه می دهم و بیمه موظف است در مقابل پولی که به او می دهم در هر ساعت از شبانه روز به من خدمات بدهد،الآن این خدمات و در واقع حقی که دارم از من سلب شده است.ساعت ۷ به بعد به درمانگاه مراجعه کنی،می گوید:ساعت پزشک خانواده تمام شده.چرا من نوعی که دارم پول بیمه می دهم،حق ندارم از بیمه استفاده کنم؟روز تعطیل هم حق ندارم استفاده کنم! این به معنای سلب حقوق از مردم نیست؟و اگر به معنای سلب حقوق از مردم باشد،پس عدالتی که شما اشاره کردید،چه می شود؟
دکتر ایمانیه: ببینید ممکن است موردی، کسی خلاف کند که قابل پیگرد هم است.ما نمی توانیم به مصادیقی که افراد خلاف کردند آن را به عنوان اصل قانون تلقی کنیم. اتفاقا یکی از راههای میان بر برای رسیدن به عدالت در سلامت به شرطی که به صورت کامل اجرا شود،همین طرح پزشک خانواده است.استدلال های آن را خدمت شما عرض می کنم.
در کشورهایی که سعی کردند،عدالت در سلامت را جدی تر بگیرند،مثل کانادا یا انگلستان یا هلند،یا سوئد یا کلا کشورهای اسکاندیناوی یا استرالیا،آنهایی که پزشک خانواده را بیش از ۴۰ یا ۵۰ سال اجرا می کنند،این ها هم از نظر رتبه بندی سلامت دنیا،رتبه بالاتری دارند و هم هزینه های کمتری به نسبت سایر کشورها یی که طرح پزشک خانواده را اجرا نمی کنند،دارند،مثل آمریکا . یعنی با هزینه کمتر،رتبه بالاتری از نظر سازمان بهداشت جهانی دارند و عدالت در سلامت را بهتر اجرا کردند.
در کشور ما قرار بر این است که هر شهروندی یک پزشکی را با انتخاب خودش اختیار کند.تحمیلی نیست . برای انتخاب پزشک ابتدا قرار بود در شعاع یک و نیم کیلومتری منازل افراد اجرا شود،آن شعار را هم برداشتیم که بتواند هر جایی از شهری که در آن زندگی می کند پزشک خود را انتخاب کند.آن پزشک هم موظف است به شهروند بگوید: من یک شیفت کار می کنم یا دو شیفت.شهروند خودش انتخاب می کند که پزشکِ یک شیفت را انتخاب کند یا دو شیفت را . اگر دو شیفت را انتخاب کردید موظف است که از ۸ صبح تا ۱۲ ظهر یا از ساعت ۴ بعد از ظهر تا ۸ شب در مطب یا هر جایی که به شما معرفی کرده حاضر باشد. یا اگر یک روزی به هر دلیل پزشک نیامد به مر کزی به نام call center مراجعه کند. با شماره تلفن های چهار رقمی ۹۰۱۵ و یا ۲۹۳۰ تماس برقرار کند.پزشک می تواند تماس بگیرد که برای او مشکل پیش آمده و جانشین برای خود تعیین کند.این توضیح هم لازم است که هر پزشک خانواده مکلف است برای خود جانشین تعیین کند.او باید به ستاد call center اطلاع دهد که مشکلی برایش پیش آمده و جانشینش در خدمت مردم است.
در خارج از ساعات یاد شده یا روزهای تعطیل اگر کسی بیمار شد در طبقه بندی که ما انجام دادیم یکی بیمار اورژانس است،یکی «اَلکتیو» یا «غیر اورژانس». اگر اَلکتیو است ممکن است ۶ ماه است پا درد داشته.او نباید ساعت ۱۰ شب یادش بیاید که برود به پزشک خانواده مراجعه کند.قبل از پزشک خانواده هم اینجوری نبوده که یک جایی مراجعه کند بگوید ۶ ماه است پایش درد می کند.عقل هم ایجاب می کند که فردای آن روز به پزشک مراجعه کند.اما اگر بیمار اورژانس است و مثلا الآن سردرد شدیدی گرفته یا زمین خورده یا به هر حال بیماری دارد که لازم است همان ساعت به پزشک مراجعه کند،به ازای هر ۳۰ هزار نفر،یک مرکزی را اطلاع رسانی کردیم،باز هم اطلاع رسانی می کنیم که شهروند بر روی سایت پزشک خانواده دانشگاه یا شماره تلفن های ۲۹۳۰ و ۱۵۹۰ تماس بگیرد،بگوید: منطقه ای که من دارم زندگی می کنم خلاف فلان جا است و می خواهم به یکی از مراکزی که شما معرفی کرده اید بروم.این مراکز،۲۴ ساعته در خدمت مردم هستند.یعنی این مراکزی که عرض کردم مثلا برای شهری مثل شیراز که حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت دارد،۵۰ مرکز داریم.اگر مثلا به مرکز مراجعه کرد،دفترچه خود را تحویل می دهد،اما به جای ۱۰ درصد فرانشیز،۳۰ درصدفرانشیز ارائه می دهد.درست مثل زمانی که مشمول طرح پزشک خانواده نبود.دارو هم باید ۳۰ درصد بدهد و رایگان نیست.
*آقای دکتر الآن هم رایگان نیست!خود من از زمان اجرای این طرح چند نوبت رفتم رایگان نبوده در ساعت کار پزشک خانواده رفته ام .
دکتر ایمانیه: پاسخ شما را خواهم داد اما اجازه بدهید بحث قبل را تکمیل کنم. در هر صورت بیمار یا باید در ۸ ساعتی که گفته شد مراجعه کند یا به مراکزی که گفته شد.
*اما یک اشکال به صحبت شما وارد است.انتخاب پزشک بر عهده بیمار نیست،آقای دکتر!
دکتر ایمانیه: نباید اینگونه باشدو شما می توانید هر پزشکی خواستید انتخاب کنید.از اول هم بارها اعلام کرده ام شهروند هر پزشکی را که خواست انتخاب کند.
*اما آقای دکتر این صحبتی که شما می فرمائید یک صحبت آرمانی است.بحثی است که مطلوب شما است،اما واقعیت این نیست.به نظر می رسد نظارتی هم وجود ندارد!
دکتر ایمانیه : این یک کار بزرگ ملی است.۶۰ سال است مردم ما به یک فرهنگ عادت کرده اند.
*ببینید بحثی که شما می کنید،بحث قشنگی است اما در عمل اینگونه که شما می گوئید نیست!
دکتر ایمانیه : به تدریج عملی می شود! شما در اینترنت یک جست و جو کنید«نظام ارجاع در انگلستان».در استرالیا جست و جو کنید. همه این کشورهای پیشرفته دنیا خودشان اقرار می کنند ۱۵ تا ۲۰ سال طول کشید تا برنامه شان در این زمینه جا افتاد.انتظار نداشته باشید در عرض یک سال تا یک سال و نیم به صورت کامل اجرا شود.شما به عنوان رسانه بروید در میان مردم فقیر شیراز یا جای دیگر، چقدر دسترسی آنها راحت شده.یعنی می آید ۵۰۰ یک تومانی می دهد از پزشک استفاده می کند.قبلا ۸ یا ۹ هزار تومان برای همین منظور پرداخت می کرد،الآن اما ۵۰۰ یک تومانی پرداخت می کند،داروی او هم رایگان است.
*آقای دکتر باور کنید دارو رایگان نیست!
دکتر ایمانیه: داروهایی که ارائه می شود ۲ گونه است.یکی داروهای تحت پوشش که به آن فارماکوپر می گویند یعنی جزو نظام دارویی ما است که رایگان است.لذا اگر داروخانه ای پول بگیرد و دارویی که ارائه داده تحت نظام دارویی ما باشد،تخلف کرده.ممکن است گاهی مولتی ویتامین بنویسد که آن هم تحت پوشش ما نیست.
*باور کنید برای داروهای سرما خوردگی و از این قبیل بوده که ظاهرا تحت پوشش شماست.پول هم پرداخت کرده ایم،اتفاقا کم هم نپرداخته ایم،۱۰ هزار و گاهی ۱۲ هزار تومان!
دکتر ایمانیه: فقط می توانند ۱۵۰۰ تومان حق فنی بگیرند،نمونه هایی که شما اشاره کردید،نشان می دهد برخی می توانند تخلف کنند.نظارت کردن آن هم اینگونه نیست که مثلا من یک هو بکشم همه بروند و منظم شوند.احتیاج به پیگیری دارد.آخرین گزارشی که به من دادند ۵۶ هزار تماس تلفنی مردم در رابطه با پزشک خانواده داشتیم.تقریبا ۲۵ درصد شکایت داشتیم ۷۵ درصد سئوال بوده است.شکایت ها،یاداشت و پیگیری می شود.همین جا هم اعلام می کنم سیستم پاسخگویی هم تا ۸ شب فعال است.
بخش های دیگر این گفت و گو در روزهای آینده منتشر می شود…
