رشد چشم گیر سرمایه گذاری های جهانی در انرژی پاک و نیاز کشورهای در حال توسعه به سرمایه گذاری بیشتر در این حوزه، آژانس بین المللی انرژی گزارش می دهد: در شرایطی که هزینه های گزاف، مانع از تامین مالی پروژه‌های جدید، به ویژه در اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه می‌شود، هزینه‌های جهانی برای فناوری‌های انرژی پاک و زیرساخت‌های وابسته به آن، در مسیر رسیدن به ۲ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۴ است.
بر اساس گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی، علی‌رغم فشارها بر تامین مالی، سرمایه‌گذاری جهانی در انرژی‌های پاک تقریباً به دو برابر میزان مصرف سوخت‌های فسیلی در سال ۲۰۲۴ خواهد رسید که این امر به بهبود زنجیره‌های تامین و کاهش هزینه‌های فناوری‌های پاک کمک خواهد کرد.
انتظار می رود کل سرمایه گذاری انرژی در سراسر جهان در سال ۲۰۲۴ برای اولین بار از مرز ۳ تریلیون دلار فراتر رود و حدود ۲ تریلیون دلار آن به سمت فناوری های پاک – از جمله انرژی های تجدید پذیر، وسایل نقلیه الکتریکی، انرژی هسته ای، بهسازی و توسعه شبکه های انتقال، ذخیره سازی، سوخت های کم آلاینده، بهبود بهره وری و مقابله با گرما اختصاص یابد.
بر اساس آخرین ویرایش گزارش سالانه IEA ، زغال سنگ، گاز و نفت تنها یک سوم از سرمایه گذاری انرژی باقی مانده را شامل می شوند، چیزی کمتر از ۱ تریلیون دلار! نکته اینجاست که در سال ۲۰۲۳، سرمایه‌گذاری ترکیبی در برق و شبکه‌های تجدیدپذیر برای اولین بار از میزان مصرف سوخت‌های فسیلی پیشی گرفت! اگرچه سرمایه گذاری های عمده هند و برزیل سبب شده تا آمار و ارقام هزینه کرد در انرژی های پاک در اقتصادهای نوظهور، برای اولین بار از ۳۰۰ میلیارد دلار فراتر رود اما این سهم ۱۵ درصدی از کل سرمایه گذاری های جهانی، حاکی از عدم تعادل و کمبودهای عمده در جریان سرمایه گذاری انرژی در این کشورهاست. بنابراین سهم کشورهای در حال توسعه، در سرمایه گذاری انرژی پاک، هنوز پایین است، کشورهایی که هزینه بالای سرمایه گذاری مانع از توسعه پروژه های جدید در آن ها می شود.
سرمایه‌گذاری در انرژی پاک رکوردهای جدیدی را حتی در شرایط چالش‌برانگیز اقتصادی به ثبت می‌رساند و تحرکات نوین در اقتصاد جهانی انرژی را برجسته می‌کند.
فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی گفت: امروز به ازای هر یک دلار که برای سوخت‌های فسیلی مصرف می‌شود، تقریباً دو دلار در انرژی پاک سرمایه‌گذاری می‌شود.
باید اضافه کرد که افزایش هزینه‌های انرژی پاک با اقتصاد قوی، کاهش مداوم سایر هزینه‌ها و ملاحظات امنیت انرژی پشتیبانی می‌شود. اما برای اینکه اقتصاد های بزرگ به رقابت در کسب مزیت در زنجیره های تامین انرژی پاک ترغیب شوند، باید اقدامات بیشتری به منظور اطمینان از بازگشت این سرمایه وجود داشته باشد.
این اطمینان سبب می شود تا سرمایه گذاری در کشورهایی که بیشتر به این انرژی نیازمندند انجام شود. این سرمایه گذاری به ویژه در اقتصادهای در حال توسعه مورد نیاز است که امروزه دسترسی به انرژی مقرون به صرفه، پایدار و مطمئن در آن ها، وجود ندارد. زمانی که توافق پاریس در سال ۲۰۱۵ منعقد شد، سرمایه گذاری ترکیبی در انرژی های تجدیدپذیر و هسته ای برای تولید برق دو برابر مقدار سرمایه گذاری در صرف انرژی با سوخت فسیلی بود.
این گزارش نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۴، این میزان به ده برابر افزایش خواهد یافت و PV خورشیدی منجر به تحول در بخش برق می‌شود.
در حال حاضر سرمایه گذاری در این بخش بیشتر از سرمایه گذاری در سایر فناوری‌های تولید برق است. برای مثال سرمایه گذاری در PV خورشیدی در سال ۲۰۲۴ به ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش یافت زیرا کاهش قیمت ماژول ها باعث سرمایه گذاری های جدید می شود.
چین قرار است بیشترین سهم سرمایه گذاری در انرژی پاک را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص دهد که به ۶۷۵ میلیارد دلار تخمین زده می شود. این امر ناشی از تقاضای داخلی قوی در سه صنعت به ویژه – خورشیدی، باتری‌های لیتیومی و وسایل نقلیه الکتریکی است.
اروپا و ایالات متحده با سرمایه گذاری در انرژی پاک به ترتیب ۳۷۰ میلیارد دلار و ۳۱۵ میلیارد دلار به دنبال چین هستند. این سه اقتصاد بزرگ به تنهایی بیش از دو سوم سرمایه‌گذاری جهانی انرژی پاک را تشکیل می‌دهند که تفاوت‌های موجود در جریان سرمایه بین‌المللی انرژی را روشن می سازد.
پس از افزایش مشابه در سال ۲۰۲۳، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری جهانی بالادستی نفت و گاز در سال ۲۰۲۴ به میزان ۷ درصد افزایش یافته و به ۵۷۰ میلیارد دلار برسد. رشد هزینه‌ها در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ عمدتاً توسط شرکت‌های ملی نفت در خاورمیانه و آسیا صورت می‌گیرد.
این گزارش نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در نفت و گاز در سال ۲۰۲۴ به طور کلی با سطوح تقاضا که در سال ۲۰۳۰ در نظر گرفته شده است، همسو است.
