*دکتر فیض اله منصوری
خبر پارسی – تصادفات جاده ای و تلفات بسیار بالای آن که در سال گذشته نزدیک به ۱۹ هزار نفر بوده است،گاه باعث انتقادی بسیار ضعیف از عملکرد دست اندرکاران مجموعه حمل و نقل کشوری می شود.ولی متاسفانه هیچگاه در کانون توجه و تشکیل مدیریت یکپارچه بحران قرار نگرفته است.نگاهی به آمار کشته شدگان تصادفات جاده ای در ایران نشان می دهد که آمار کشته شدگان و مجروحان سالانه تصادفات جاده ای، برابر با تعداد شهدای جنگ تحمیلی در سال می باشد ولی برخورد با این دو پدیده جای سئوال دارد . شهدای جنگ تحمیلی جهت هدفی والا شهید شدند و از افتخارات جامعه می باشند و از نظر فرهنگی منشا اثرات بسیار جاویدان و ماندگار هستند.شهداء باعث افزوده شدن بیشمار معتقدین به راه ایثار و شهادت می شدند.عطر وجود شهداء همه شهر را آکنده می نمود و مجروحان و جانبازان، تاج سر کشور و مملکت بوده و هستند،ولی تصادفات جاده ای و تلفات جاده ای واقعا باعث تلف شدن جوانان این مرز و بوم می شوند و یاس و ترس و ناامیدی را به خانواده ها می کشانند.
بازماندگان غمی عمیق را در خانواده احساس می کنند و آسیب های فرهنگی – اقتصادی و اجتماعی عظیمی را متوجه خانواده و اجتماع می کند. قربانیان تصادفات و محرومان و معلولین حادثه اکثرا مردان جوان و فعال جامعه هستند واین. آسیب اجتماعی این تصادفات آسیب های فرهنگی و اقتصادی را چند برابر می کند و دیگر مانند جنگ نمی توان گفت نعمت است.در زمان جنگ اگر شهیدی بر زمین می افتاد،برای هدفی بر زمین می افتاد اما در تصادفات جاده ای آنکه بر زمین می افتد،از بین می رود و دیگر کسی پرچم او را بر نمی دارد.
به نظر می رسد باید گروهی قوی زیر نظر شخص رئیس جمهور برای دفاع جانانه در برابر جنگی که جوانان ما را از ما می گیرد به راه بیفتد.مدافعان این جنگ باید سنگرهای دشمنان این جوانان را به تسخیر در بیاورند.
افراد ذیربط در این مبارزه و فرماندهان جنگ شامل :
۱ – وزیر صنایع :
باید مستمرا پاسخگو باشد که چرا ایمنی خودروها در ایران پایین است؟چرا در کشورهای اروپایی تصادف صد خودرو باعث مرگ یک نفر می شود ولی در ایران تصادف ۲ خودرو باعث مرگ چندین نفر می شود؟آیا ایجاد اشتغال و رانت برای عده ای که عملا مونتاژ کننده خودروهای بی کیفیت هستند،ارزش ۱۸ هزار کشته در سال را دارد؟جناب وزیر صنایع باید مستمرا پیگیر و پاسخگوی خون های جوانان باشد.
۲ – وزیر راه و ترابری :
مستمرا باید پاسخگو باشد که چرا در ایمنی جاده ها تعلل می کنند.چرا نمی توانند از مهندسین صاحبنظر و دانشگاهی و دنیا دیده حتی از مشاورین خارجی جهت احداث راه های ایمن استفاده کنند ؟بسیاری از جاده های ساخته شده جدید نیز فاقد مشخصات ایمنی شامل جنس آسفالت و لعزندگی جاده ها ،شیب نامناسب و گاها برعکس بسیاری از پیچ ها ،غیر استاندارد بودن علائم راهنمایی و رانندگی و …است.
۳ – پلیس راهور :
سال ها پلیس راهور از کم بودن نرخ جریمه های راهنمایی و رانندگی صحبت می کرد و علت تخلفات عدیده را کم بودن نرخ جریمه ها می دانست.پلیس باید بداند که شهرها به عنوان کلاس درس رانندگان است.برای شهرها زیبنده نیست که تخلفات فراگیر راهنمایی و رانندگی در حضور پلیس انجام شود و پلیس هیچ جریمه ای انجام ندهد.پلیس باید مطمئن باشد که وظیفه او سخت گیری در اجرای قوانین است.مسائل فرهنگی را متولیان فرهنگی انجام می دهند.وقتی رانندگان حرفه ای مانند راننده تاکسی ،راننده اتوبوس واحد و …تخلفات مکرر،مشهود و حادثه خیز انجام می دهند،این نشانه ضعف پلیس است.جوانان نیز وقتی می بینند حرکات نمایشی سبقت از راست،دورزدن های غیر مجاز،عبور از خیابان های یک طرفه را بدون هیچ منعی انجام می دهند،در جاده ها نیز به همین شکل تکرار می کنند و در نهایت جانشان را در این راه می گذارند.اگر پلیس شهرها را سرو سامان دهد،تخلفات را کنترل کند،می تواند کلاس خوبی برای رانندگان جوان داشته باشد.درآمدها را نیز با مکانیزمی صرف خرید تجهیزات کنترل راهها قرار دهد.نگران نارضایتی مردم نیز نباشند که بتدریج همه عادت می کنند تخلف نکنند.فرهنگ سازی پلیس از این راه ممکن است و لا غیر.
گزارشات علت تصادفات توسط پلیس نیز بسیار سطحی است! مثلا : انحراف به چپ،واژگونی،خواب آلودگی…این ها علت نیست باید سوگیری پلیس از مردم به سوی علت های اصلی که وسیله نقلیه و جاده است تغییر کند.
۴ – صدا و سیما و رسانه ها
متاسفانه صدا و سیما از حامیان پرو پاقرص شرکت های خوردو سازی است!ممکن است سخنان رئیس جمهور با تاخیر و حذف و اضافه مواجه شود ولی سخنان مدیران دو شرکت بزرگ خودروسازی بدون تاخیر و در بهترین زمان های خبری بازتاب داده می شود.سخنانی که عمدتا حق به جانب،طلب کارانه و از موضع قدرت است!سئوال اساسی این است که علت حمایت تمام قد صدا و سیما از خودرو سازان چیست؟ آیا کشاورزی که بیشترین اشتغال با کمترین هزینه را در کشور دارد نیز مشمول الطاف صدا و سیما می شود؟ آیا صنایع پتروشیمی که بزرگترین صنایع ارزآور کشور است نیز مشمول این حمایت است؟ خوب است صدا و سیما توضیح کمی در این خصوص به افکار عمومی بدهد.
و اما صدا و سیما می تواند با حمایت از گروه های درگیر این پیکار بزرگ با ساخت برنامه های متعدد و استفاده از تجربه کشورهای دیگر در راهسازی ،صنایع خودروسازی،امور حمل و نقل،نقش پلیس در کنترل راهها و …زمینه را برای نبرد سخت گیرانه دست اندرکاران فراهم کند.
۵ – وزارت بهداشت:
ایجاد حساسیت در گروه های گوناگون نسبت به ایجاد فاجعه انسانی،تقویت اورژانس ها و خدمت رسانی به موقع به مجروحان به صورت زمینی و هوایی و در نهایت جلوگیری از انتشار آمار غلط توسط افراد غیر مسئول.
۶ – دولت و شخص رئیس جمهور
هماهنگی و تشکیل کمیته بحران جهت پیگیری و برخورد بدون اغماض با همه دست اندرکار اعم از خودروسازان ،پلیس ،راهسازی و …اعزام کارشناسان به کشورهای موفق و یا دعوت از نامبردگان و استفاده از نظرات آنان نیز بسیار کارساز است.
*جراح و چشم پزشک
