خبرپارسی – مراسم گشایش «هفته فرهنگ فارس» با تجلیل از سیروس پرهام و حسن ریاحی برگزار شد.
مراسم آغازین «هفته فرهنگ فارس» (شنبه، یازدهم آبان‌ماه) با حضور محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، کوروش کمالی سروستانی مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس و جمعی از نمایندگان مجلس، برخی استانداران ۲۰ سال اخیر استان فارس و جمعی از هنرمندان این استان در کتابخانه ملی برگزار شد.
در این مراسم کوروش کمالی سروستانی – مدیر سازمان اسناد و کتابخانه ملی مرکز فارس – متنی را درباره تاریخچه استان فارس و نقش و تاثیر چهره‌های برخاسته از این استان خواند که در بخشی از آن آمده است: «فارس، سرزمین پارسایان با قدمتی همپایه تاریخ ایران‌زمین همواره یکی از مراکز شکل‌گیری و شکوفایی تمدن‌های کهن ایران‌زمین محسوب می‌شده است. این دیار مهد علم، فرهنگ و تمدن است و جایگاهی درخور و شایسته در ذهن و زبان ایرانیان و جهانیان دارد. کهن‌ترین یادگار تاریخی سرزمین فارس، ظهور فرمانروای دانا و مدبر هخامنشی کوروش کبیر بود که به خاطر ویژگی‌های شخصیت ماندگارش، ایرانیان او را پدر، یونانیان سرور و قانون‌گذار، یهودیان مسیح خدا و مسلمانان ذوالقرنینش خوانده‌اند.
حاصل تمدن هخامنشیان بیش از هر چیز به حرکت درآوردن گردونه تاریخ مشرق‌زمین بود. آثار برجسته معماری پاسارگاد، تخت‌جمشید و نقش رستم تنها نشانه‌هایی از فکر بلند و نبوغ‌آمیز آنان است.
پس از اشکانیان، که پارس هرگز جزء امپراطوری آنان نشد، ساسانیان به عنوان دومین سلسله قدرتمند ایران‌زمین از این دیار برخاستند.
فارس در دوران اسلامی نیز عالمان، اندیشمندان، عارفان و شاعران فراوانی را در خود پرورده است. سیبویه فارسی، در «الکتاب» علم نحو عربی را سامان داد. مجدالدین فیروزآبادی با «قاموس المحیط» طرحی نو در فرهنگ‌نویسی زبان عربی درانداخت، ملاصدرا فلسفه اسلامی را تعالی صدچندان داد. ابن‌خفیف، منصور حلاج و شیخ روزبهان عرفان و عشق را شرفی تازه بخشیدند و سعدی و حافظ حکمت و غزل را از فرش به عرش بردند.
حیات معنوی و اعتقاد دینی مردمان این دیار در ساخت مساجد تاریخی، عتیق، جامع، وکیل، نصیرالملک، مشیر و بقاع متبرکه شاهچراغ و سیدعلاءالدین حسین تبلور یافته است.
از آن سو نیز، حماسه‌های جاوید پهلوانان و نام‌آوران دفاع مقدس در این سرزمین، یادمان‌های افتخارآمیز و بی‌بدیل این دیارند، آنچنان‌که در تاریخ این مرز و بوم سپاسی‌ها، دوران‌ها و صیاد شیرازی‌ها خوش می‌درخشند.
و شاید از این‌روست که در هر کجا یادی از این بزرگان فرهنگ و هنر و اندیشه و حماسه می‌شود، سلسله کلام تاب مستوری نمی‌آورد و تا آستانه «فارس» پیش می‌آید.
این گذشته پرقدر و باشکوه را باید شناخت و شناساند تا نسل امروز و فردا آن‌چه را خود دارد از بیگانه تمنا نکند. اما نکته این‌جاست که با توجه به نیازهای فرهنگی و معنوی جامعه امروز ما بسنده کردن به بررسی و تحقیق و تفحص در احوال و اقوال بزرگان حتی شایسته و درخور شأن ایشان نیست، چه رسد به این‌که گره‌گشای معضلات، جامعه، تاریخ، فرهنگ و آینده ما باشد. هنرمندی و رندی در آن است که از احوال و افکار گذشتگان راهی بر فراز آینده بجوییم؛ آینده‌ای با هویت، مانا و پویا.
از این‌روست که بر ماست که چهره در چهره زمان، بر آن شویم تا در فرصت‌های مغتنمی چون برگزاری «هفته فرهنگ و تاریخ محلی فارس» ریشه‌های خود را بازیابیم، گذشته تمدن آن روزین را به خلاقیت‌های امروزین پیوند زنیم، در شیپور بیدارباش خرد با توانی فراخ بدمیم، غبار از جامعه قرون، آشکارا بزداییم و به یاد بیاوریم که هنر آیینه‌ای است برای بازگشت به قطب درونی ذاتی ما، روزنه‌ای برای دیدار دیگرباره زیبایی، تمثیل شیدایی و تجلی آن‌چه خیال باطنی است؛ خیالی که جان‌مایه‌اش قالب هنرهای هنرمندان است.
و بر این باور برآنیم تا با عنایت خداوند متعال و تایید و موافقت ریاست سازمان و همراهی و حمایت مدیران سرآمد کشور و استان آرشیو ملی هنر ایران را در فرهنگ شیراز برسازیم و طرحی نو دراندازیم.
آرشیو ملی هنر ایران همه اسناد و داشته‌های هفت هنر تجسمی، نمایشی، موسیقی، ادبیات، سینما و معماری را به گونه‌ای علمی و هنری و با تکیه بر فن‌آوری‌های نوین گرد خواهد آورد تا از یک سوی میعادگاه پژوهشگران و علاقه‌مندان این عرصه باشد و از سوی دیگر ادای دینی به هنرمندان این سرزمین.
بر این قرار بر ماست که با حمایت از این طرح ملی هنر و هنرمندان را به تکریم بنشینیم. آنان را ارج نهیم و به یاد آوریم که اینان راویان مفاخر هنر این سرزمینند. در پیشگاه ارجمندشان کلاه تعظیم به نشانه تکریم از سر بر گیریم و دوامشان را و مانایی و پویایی‌شان را از خداوندگار بزرگ خواستار باشیم؛ گرانمایگانی چون استاد سیروس پرهام از بنیانگذاران والامایه سازمان اسناد و ملی ایران که با بذل سرمایه عمر در کنکاش هنر فرش ایرانی، در کنار دیگر مهارت‌ها در عرصه ترجمه و نقد، آثاری فاخر و مانا برجای نهاده‌اند، استاد حسن ریاحی که با جادوی خنیای خود نقشی ماندگار در طنین بلندنواز موسیقی ایران افکنده است، چهره ماندگار موسیقی سمفونیک و کلاسیک ایرانی که از نواختن سرانگشتان خویش بر ساز و پود ویلن و پیانو از «سرود ملی جمهوری اسلامی ایران» تا «بوی بهار» و «آب زنید راه» را در خانگه ذهنمان نقش دوام زده است، استاد علی‌اصغر حکمت خردی مردی اندیشمند و مؤسس کتابخانه ملی ایران که کنکاشی اندک در عرصه خدمات فرهنگی او همچون احیای انجمن آثار ملی، تأسیس موزه حضرت معصومه قم، پارس شیراز، ایران باستان، تأسیس فرهنگستان ایران، تدوین امثال قرآن، تأسیس دانشگاه تهران، تصحیح متون عرفانی چون کشف‌الاسرار و… آشکارگر وجوه شخصیت علمی و توانمندی منحصر به فرد اوست و اگرچه بر همه این‌ها باید طبع شاعرانگی و حافظ قرآن بودن و تألیف و تدوین کتاب‌ها و مقالات بسیار دیگر را افزود. و پر پیداست که این همه اندکی است از بسیار دانایان و هنرمندان و بخردانی که در سرزمین ایزدی پارس، زیست معنایی داشته و دارند.
بادا که نام بلند این سرزمین پیوسته پویا و مانا بماند.»
اشرف بروجردی – رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران – نیز با تاکید بر حفظ میراث فرهنگی اقوام و استان‌ها بیان کرد: هرجا که فرهنگ بخواهد ندایی سر بدهد حتما از آداب، رسوم و هنرهایی است که مردم در آن مقطع زمانی زیسته و توانسته‌اند فرهنگ را رقم بزنند. برای همین فرهنگ احیاکننده و شاید سازنده هویت ملت‌هاست.
او افزود: فرهنگ دامنه گسترده‌ای دارد؛ از هنر گرفته تا مکتوبات و مخطوطات و هر آن‌چه باور مردم را شکل می‌دهد.
بروجردی همچنین به سنتی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای حفظ فرهنگ و میراث استان‌ها پایه‌گذاری شده است اشاره و بیان کرد: این فرهنگ محلی را باید احیا و بازخوانی کرد تا به نمایش دربیاید؛ این رسالت کتابخانه ملی در جهت حفظ داشته‌های بشری است.
رئیس کتابخانه ملی سپس گفت: در محفل ما بزرگانی حضور دارند که وجودشان مغتنم است چون پایه‌گذار ارزش‌هایی هستند که امروز پاس داشته می‌شود ولی اگر هم فراموش شوند آن‌ها تلاش می‌کنند تا این ارزش‌ها را احیا کنند.
او افزود: متاسفانه در بعضی موارد شاهد بوده‌ایم که کشورها و ملت‌هایی سعی کرده‌اند بسیاری از مفاخر ما را به نام خودشان مصادره کنند، برای همین باید تلاش شود که کسی داشته‌های ما را به یغما نبرد. یادمان باشد تنوع فرهنگی و تنوع اقوام برای این سرزمین فرصت و سرمایه است. کسانی فکر می‌کنند که اگر ما این اقوام را گرامی بداریم ممکن است آن‌ها داعیه استقلال و انفکاک سر بدهند اما این‌طور نیست. این اقوام بیشترین احساس تعلق را نسبت به سرزمین‌شان دارند و ما باید حلقه وصل بین اقوام را ایجاد کنیم.
اشرف بروجردی در پایان خواستار حمایت استاندار و مسئولان دست‌اندرکار برای شکل‌گیری «موزه هنر فارس» شد.
در ادامه این برنامه عنایت‌الله رحیمی – استاندار فارس – با اشاره به تاریخ و فرهنگ این استان اظهار کرد: استان فارس استانی کهنسال و مهد تمدن ایران است و امپراتوری‌های بزرگی را در خود پرورش داده است که از جمله آن‌ها هخامنشیان و ساسانیان هستند که فرهنگ کشورداری را در آن روزگار به جهانیان نشان دادند.
او همچنین گفت: در دوران اسلام، شکل‌گیری و پیروزی انقلاب و همچنین در دوران دفاع مقدس مردم فارس نقش اثرگذاری داشته‌اند و امروز هم در عرصه‌های مختلف جزء اثرگذارترین استان‌ها هستند. بیش از ۱۴ هزار و ۵۰۰ شهید از استان فارس به ایران و ارزش‌های اسلامی و ملت تقدیم شده است.
استاندار فارس در پایان سخنان خود یادآور شد که ایران را به پارس و فارس می‌شناسند و گفت که فارس تمدن‌دار ایران و معرف ایران اسلامی در جهان است.
محمدجواد آذری جهرمی – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – نیز با بیان این‌که امروز فارس محل اثرگذاری است، اظهار کرد: بایستی آن‌چه را گذشتگان برای ما به جا گذاشته‌اند حفظ کنیم اما در گذشته نمانیم. البته ما هم باید خلق کنیم تا آیندگان ما فقط از میراث چندهزار سال قبل یاد نکنند.
او افزود: ما امروز هم استاد، اهل فن و هنرمند در فارس کم نداریم، پس باید به آن‌ها بپردازیم. هنوز هم دروازه‌های اقتصادی جنوب خلیج فارس توسط فارسی‌ها به داخل کشور باز می‌شود.
وزیر ارتباطات سپس بیان کرد: اگر شعرهای حافظ و سعدی در یک دوره مورد توجه قرار نمی‌گرفت امروز ما اثری از آن‌ها نداشتیم. میراث‌داران آن دوره میراث‌داران خوبی بودند که آن‌ها به ما رسید و باید به این فکر کنیم که آیا ما هم امروز میراث‌داران خوبی هستیم و باید به میراث فارس بپردازیم و آن را حفظ کنیم.
آذری جهرمی بار دیگر با تاکید بر ضرورت حفظ میراث استان فارس گفت: گروه‌های مرجعی که به لحاظ تاریخی و هنری منشأ اثر هستند باید پاس داشته شوند، چون بزرگ کردن این‌ها بزرگ کردن خودمان است.
وزیر ارتباطات سپس با شوخی و خنده گفت: البته من کوچکترین عضو خانواده فارس هستم و از فرصتی که خانم دکتر بروجردی به وجود آورده‌اند ممنونم. البته این هم از تخصص فارسی‌ها است که به بروجردی‌ها دختر دادند و امروز ثمره‌اش بزرگداشت برای فارسی‌ها است که این صادرات عروس فارسی‌ها هم خودش نکته مهمی است.
همچنین در ادامه مراسم آغازین «هفته فرهنگ فارس» از سیروس پرهام، ایران‌شناس، ادیب و بنیان‌گذار سازمان اسناد و کتابخانه ملی و حسن ریاحی، موسیقی‌دان و آهنگساز و سازنده «سرود ملی جمهوری اسلامی ایران» تجلیل شد.
پس از مراسم تجلیل نیز سیروس پرهام در سخنانی از این‌که چطور مرکز آرشیو ملی و کتابخانه ملی تاسیس شد صحبت کرد و گفت: ما ایرانی‌ها باید مفتخر باشیم که نخستین آرشیو ملی را در زمان کوروش داشته‌ایم.
پس از این مراسم نمایشگاه «تاریخ محلی فارس» افتتاح شد./ ایسنا
