خبر پارسی – روزنامه نگار در زوم سال ۱۳۹۵ را با نقد آثار محمود شبان سروستانی خبرنگار و دبیر سرویس ورزشی روزنامه شیراز نوین و انتخاب بهترین های رسانه های استان در ماه بهمن به پایان برد.
بنا بر گزارش روابط عمومی مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس ،زهرا جعفری خبرنگار روزنامه عصر مردم که به عنوان منتقد نوزدهمین جلسه روزنامه نگار در زوم آثار محمود شبان را نقد و بررسی می کرد،گزارش های این روزنامه نگار را فاقد مطالبه گری،ایجاد چالش و حتا صراحت توصیف کرد و گفت:در واقع این خود شبان بود که در زمان تنظیم خبر یا گزارش،با ممیزی کردن خود و بعضا خود سانسوری با انعکاس خنثی رویدادها،نه تنها خود را از کانون توجهات افکار عمومی دور ساخت،که از خود شخصیتی محافظه کار در عرصه رسانه،به ویژه در حوزه حاکمیت به نمایش گذاشت.
وی با بیان اینکه محمود شبان با توجه به شاخصه ها و مولفه هایی که به عنوان یک روزنامه نگار از آن برخوردار است،شما را وادار می کند که او را “جدی بگیرید”،افزود:شبان در کنار بهره مندی از ذوق،استعداد،هوش و ذکاوت،در تشخیص افکار عمومی از مسئولیت پذیری اجتماعی بالایی برخوردار است و همین فضای ذهنی و روحی است که او را علی رغم شاخه به شاخه پریدن های زیاد،به عرصه روزنامه نگاری هدایت می کند.
منتقد جلسه،شبان را روزنامه نگاری توصیف کرد که در عرصه روزنامه نگاری دو مدل حرکتی از راست به چپ و از بالا به پائین یعنی کار در حوزه فنی،اداری،تحریریه و خبر را تجربه کرده و با اخلاق و اهداف روزنامه نگاری آشناست.
به اعتقاد این روزنامه نگار،محمود شبان،کلیات ارزش های خبری،روزنامه نگاری مدنی و مشارکتی،روزنامه نگاری رسانه ای و ورزشی و در کل روزنامه نگاری عمومی را می شناسد اما با روزنامه نگاری نوین و خلاق نا آشناست و با روزنامه نگاری تجزیه و تحلیل و تحقیقی فاصله بسیار دارد و به نظر می رسد اصرار دارد تا روزنامه نگاری محافظه کار باقی بماند.در واقع سیر حرکتی و عملکرد او در عرصه روزنامه نگاری نشان می دهد که او بهترین گزینه برای “روزنامه نگاری آنلاین”است زیرا روزنامه نگاری آنلاین نیازمند به مولفه های مدل حرکتی از راست به چپ و از بالا به پائین است.
جعفری یادآور شد:شبان در عرصه روزنامه نگاری تجربه ستون نویسی،عکاسی ،خبر نویسی،ویراستاری،سردبیری،کار در مجله ،خبرگزاری و رسانه های جایگزین را در کارنامه کاری خود دارد و علی رغم آن که در طی سال های کسب تجربه در عرصه روزنامه نگاری،رسانه را به خوبی شناخته و با ظرفیت ،کارایی و ماهیت آن آشناست اما با نگاهی بی اعتنا و سرد از کنار همه این امتیازات می گذرد.
وی افزود:شبان خبرنگاری است که قدرت رسانه را می داند و با این دیدگاه وارد عرصه خبر و خبرنگاری شده و امروز باید با همین دیدگاه و قدرت برای رسانه کار کند.زیگ زاگ های ذهنی محمود شبان او را از وظیفه اصلی یک روزنامه نگار که تجزیه و تحلیل سیاسی و به نقد کشیدن مسائل در جامعه مدنی و دموکراسی است،دور کرده و بعضا او را با یک سری سر درگمی ها و بلاتکلیفی ها همراه نموده است.
منتقد نوزدهمین نشست روزنامه نگار در زوم ،با اشاره به برخی از آثارجدید محمود شبان در حوزه ورزش گفت:او اخیرا سعی می کند خود را از لاک محافظه کاری خارج ساخته و در قامت تحلیلگر یا نقاد وارد عرصه شود،اما در این مسیر چندان موفق نیست زیرا تحلیل و نقد دامنه شمول بالایی دارد به ویژه در حوزه نقد ،یک روزنامه نگار حرفه ای نباید فقط حکومت را نقد کند،بلکه باید مردم و حتا فرهنگ و آداب و رسومی که به توسعه انسانی و اجتماعی لطمه می زند را نیز نقد نماید.در واقع در بوته نقد باید مردم و دولت را با هم دید،فقط کافی است بینش و تخصص نقادی را به کار گرفت.
زهرا جعفری یادآور شد:روزنامه نگار حرفه ای در کنار حفظ بی طرفی و استقلال،باید کثرت گرا بوده و انعکاس دهنده آرای متنوع جامعه باشد و حق پاسخ برای مخاطبان را جزو اصول خود بداند،اما شبان در این عرصه گاهی با مولفه های موثر نقد و تحلیل فاصله گرفته و درگیر احساسات و سلایق شخصی خود می شود.
وی افزود:شبان در عرصه روزنامه نگاری باید به نگاه و فکر خود وسعت بخشیده و از شم اطلاعات عمومی بالای خود،در خلق عبارات و فضاسازی ها استفاده کند.البته ذکر این نکته ضروری است که اولویت بندی مفاهیم خبری در کارهای شبان چندان دلچسب نیست،زیرا او با زبان معیار و ایجاز،آشنایی چندانی ندارد اگرچه با تاکید می گویم که او با روزنامه نگاری و خبرنگاری زرد فاصله دارد بسیار دارد و علی رغم آن که روزنامه نگاری تحلیل محور نیست،اما عملکرد هایش نزدیکی خاصی با روزنامه نگاری مدنی دارد.
این روزنامه نگار منتقد با بیان اینکه شبان از فرآیندهای خلاق و چالشی در عرصه کار و روزنامه نگاری لذت می برد اما خود را درگیر این فرآیندها نمی کند،گفت:شبان اگر می خواهد در عرصه روزنامه نگاری ماندگار شود باید وارد حوزه روزنامه نگاری تجزیه و تحلیل مبتنی بر نگرش های چند بعدی شود.او باید بتواند از حاشیه ها بگذرد و به مباحث ریشه ای بپردازد و از چنبره گرفتاری در حاشیه خود را نجات دهد.
جعفری در پایان اطلاعات عمومی و حافظه تاریخی شبان را ستود و گفت:من شبان را در عرصه روزنامه نگاری پرسشگری فاخر می بینم که فاخر نمی نویسد!
سیروس خلیقی دبیر سرویس ورزشی خبرگزاری ایرنا در استان فارس نیز در این نشست با اشاره به نوع مسئوولیت محمود شبان به عنوان دبیر سرویس ورزشی روزنامه شیراز نوین گفت:دبیران سرویس در روزنامه ها معمولا جزو روزنامه نگاران مولف هستند و قدرت تجزیه و تحلیل بالایی نسبت به رخدادهای حوزه کاری خود دارند،لذا با وجود هفتاد رشته ورزشی در حوزه کاری دبیر سرویس ورزش او باید از همه ورزش ها اطلاعات عمومی خوبی داشته باشد تا بتواند منبع تغذیه فکری خبرنگاران زیر مجموعه خود باشد.او باید بتواند رشته ورزشی که هفتادم است با رشته پرطرفداری مثل فوتبال به یک شکل نگاه کند هرچند دربحث مخاطب محوری ممکن است بیشتر به فوتبال بپردازد اما نباید اهمیت رشته هفتادم ورزشی از چشم دبیر سرویس بیفتد.لذا تاکید می کنم کسی که می خواهد دبیر سرویس ورزشی باشد باید تمام رشته های ورزشی را کامل بشناسد شاید خبرنگار ورزش های توپی او با مثلا ورزش های غیر توپی او متفاوت باشد اما او خود باید از همه این حوزه ها اطلاعات نسبتا خوبی داشته باشد.
وی با بیان اینکه هر موضوعی اصول خود را بیان می کند گفت:گاهی در صفحه ورزشی روزنامه شیراز نوین شاهد انداختن عکس تمام قد از فلان مسئوول ورزشی هستیم باید اما یادآوری کنم که صفحه ورزشی روزنامه جای اختصاص دادن به عکس های فردینی نیست!
وی با انتقاد به برخی تیترهای صفحه ورزشی روزنامه شیراز نوین و تاکید بر کوتاه نویسی گفت:تیتری که برای خبر خود انتخاب می کنیم باید فشرده شده لید باشد اما گاهی تیتر ما از لید طولانی تر است!
خلیقی به سابقه ورزشی شبان در کشتی پرداخت و گفت:محمود شبان گوش شکسته کشتی است و می داند که از چند سال پیش کشتی فارس نیاز به تحول دارد اما به واسطه رفاقتش با رئیس هیات به این موضوع ورود نمی کند ولی حالا که بحث جایجایی جدی شده تازه یادش به ضرورت تغییر و تحول در کشتی فارس افتاده!نمی خواهم بگویم شخصیت آرام و دوست داشتنی این روزنامه نگار سوار بر موج می شود اما او به عنوان یک دبیر سرویس باید به زیر مجموعه خود بیاموزد که در روزنامه نگاری محافظه کاری جایی ندارد چرا که کار شما را خنثی و بی اثر می کند.
این روزنامه نگار با سابقه با انتقاد از تیتر “کاتولیک تر از پاپ” یکی از یادداشت های محمود شبان گفت:این تیتر از فرط تکرار کلیشه شده و ما باید به سمتی حرکت کنیم که با تقویت حوزه واژگانی خود تیتر را از دل یادداشت خودمان استخراج کنیم نه اینکه به یک موضوع کلی بپردازیم گاهی به نظر می رسد دوستان رسانه ای ما اول تیتر می زنند بعد برایش مطلب می نویسند!
دبیر سرویس ورزشی ایرنا در استان فارس با تاکید بر پرداختن به ظرفیت های ورزشی استان توسط روزنامه نگاران بومی گفت:به محمود شبان توصیه می کنم قابلیت های ورزش استان فارس را به عنوان یک دبیر سرویس بیشتر ببیند.روزنامه بومی با سرمایه استان منتشر می شود و ما باید بیشترین دغدغه را برای سرمایه های ورزشی استان داشته باشیم.در حال حاضر فقط تعداد بازیکنان نورآبادی لیگ برتر فوتبال قابلیت تشکیل یک تیم قوی فوتبال را دارد اما از کنار این موضوعات به سادگی می گذریم و حجم وسیعی از اخبار صفحه خود را به سایت و خبرگزاری های کشوری اختصاص می دهیم و از تولید محتوای استانی غافل می مانیم که این موضوع انگیزه را از ورزشکاران بومی کم می کند.
خلیقی در پایان گفت:محمود شبان باید بپذیرد که دبیر سرویس ورزشی روزنامه است و از پراکندگی کاری خود در حوزه رسانه کم کند او در رابطه با نحوه پوشش خبری رخدادها می تواند فرآیند برجسته سازی و دروازه بانی خبر در حوزه ورزش استان را کنترل و نظارت کند چرا که دبیران سرویس رسانه ها بهترین دروازه بان خبری محسوب می شوند.
محمود شبان نیز در سخن کوتاهی از دست اندرکاران نشست روزنامه نگار در زوم تشکر کرد و نقد را وسیله ای برای رشد و تعالی روزنامه نگار دانست.
وی گفت :وقتی انتظار داریم مدیران از انتقادهای مشفقانه ما استقبال کنند خود ما نیز باید به استقبال نقد آثارمان برویم بنابراین روز نقد آثارم روز نوروز من بود و باید از استاد بزرگوار جناب کمالی سروستانی که شرایط نقد آثار روزنامه نگارا را فراهم آوردند تشکر ویژه داشته باشم.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نیز در نوزدهمین نشست روزنامه نگار در زوم،ورزشی نویسی را ژانر حساسی دانست که اگر از اندیشه و زبان در آن غفلت شود،به سمت زرد نویسی خواهیم رفت،چرا که زبان را در آن مورد هجمه قرار می دهند.
کوروش کمالی سروستانی با بیان اینکه هرگاه اندیشه و زبان به کمک ورزشی نویسان آمده ، دغدغه فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نیز کمتر شده، گفت : پیوند اندیشه و زبان با این پدیده اجتماعی فرآیندی را به وجود می آورد که بسیار تاثیر گذار است.لذا روزنامه نگاران ورزشی باید مراقبت کنند که حوزه واژگانی و سطح فکر خود را تقویت کنند که گرفتار زرد نویسی نشوند.
وی یاد آور شدتاریخچه ورزشی نویسی در ایران به دوران قاجار برمی گردد،زمانی که روزنامه وقایع اتفاقیه،در مورد سوار کاری ناصرالدین شاه می نوشت و ورزش های معروف آن زمان سوار کاری ، تیراندازی،شکار و کوهنوردی است،که تقریبا تا اواخر دوره رضا شاه و اوایل سلطنت محمدرضا شاه مهمترین ورزش ها هستند.
کمالی سروستانی با یادآوری اینکه اولین نشریه تخصصی ورزشی بنا بر روایت فرید قاسمی ،مجله “آئین ورزش” بود که در سال ۱۳۱۴ به سردبیری ناظرزاده کرمانی و توسط باشگاه شعاع در تهران منتشر شد گفت: اولین نشریه ورزشی استان فارس نیز آن گونه که جناب سیروس رومی روایت می کند، سالنامه ورزشی روئین،وابسته به باشگاه ورزشی روئین است که سال ۱۳۲۷ فضل الله شرقی آن را منتشر می کند.در همین سال روزنامه ورزشی گیو به صورت دیواری توسط آقای حبیب الله مجاب دبیر ورزش آموزشگاه های شیراز تهیه و انتشار یافت.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران در بررسی پیشینه سازمان های ورزشی در ایران نیز گفت: اولین سازمان ورزشی کشور به عنوان «انجمن ملی تربیت بدنی » را علی اصغر خان حکمت که یک شیرازی است، بنیان می نهد و بعدها اداره تربیت بدنی ایران را نیز حکمت بنیانگذاری می کند و اتفاقا اولین مجموعه ورزشی که در تهران ساخته می شود،مجموعه امجدیه است که آن را نیز حکمت بنیان می گذارد.او ابتدا زمین های ورزشی امجدیه را خریداری و سپس ورزشگاه ۷ هزار نفری را در آنجا ساخت که البته بعدها توسعه می یابد.
وی در عین حال یاد آور شد: پیش از انجمن ملی تربیت بدنی یک مجموعه ورزشی به نام “دارالمعلمین ورزش” وجود داشت که شمشیر بازی و حرکات سوئدی را آموزش می داد .
کمالی سروستانی با اشاره به ویژگی های مختلفی که علی اصغر خان حکمت داشت،گفت: ویژگی ورزشی حکمت کمتر دیده شده اما در این عرصه او هم از نظر سازمانی و هم از نظر آموزشی ، هم از نظر ارتباطی و هم از نظر تاسیسات ورزشی، خیلی توانسته کار کند و در کار خود نیز موفق عمل کرده است.
وی در پایان با اشاره به سخت کوشی محمود شبان در فعالیت های اجتماعی ، فرهنگی و روزنامه نگاری خود گفت: شبان روزنامه نگاری جدی و صادق و اخلاقی و محجوب است که البته گاهی اوقات محجوب بودن او را محافظه کار می کند.
