پهن شدن سفره دل مظفر مختاری در آستانه عاشورا: هیئتی بودن به پوشش نیست/ بچه هیئتی نگاه بد را با لبخند تحویل می دهد!/ نمی توانیم و نباید جناحی فکر کنیم/خیلی به فکرِگرسنگان هستند سفرهای پاتایا و آنتالیا را کم کنند!
سردبیر
bty
خبر پارسی – فرزاد صدری – میان معرکه خیر و شر، جایی بین قیاس ۷۲ و ۳۰ هزار نفر،در جدال با رزق آخرت این وری و سمه های پر زرق و برق آن وری انتخاب خیر و رای به برتری دادن ۷۲ نفر و دخیل بستن به عاقبت به خیری آخرت، احتمالا باید منشور اخلاقی و رفتاری هیئت ها و هیئتی ها باشد.
اصلا به گمانم حر بودن یعنی هیاتی بودن.یعنی همه چیز دنیا را داشتن و گذاشتن و کوچ کردن.از تباهی به رستگاری،از سیاهی به سپیدی. ردای سرداری به تن داشتن و از تن درآوردن.
هیئتی بودن به پوشش نیست.این را مختاری می گفت وقتی از او درباره برخی هیئتی هایمان می پرسیدیم.راست می گفت.پوششِ بی جوشش یعنی مردودیِ خرداد.یعنی خشتِ کج اولیه معماری که هندسه نمی داند.
گپ و گفت بی ملاحظه ما با مظفر مختاری رئیس هیئات مذهبی فارس را از دست ندهید.سفره دلش را مثل سفره مولایش در ایام محرم پهن کرد.تا من و شما چه سهمی از این سفره داشته باشیم!
*مظفر مختاری بچه هیئتی است؟
اگر بچه هیئتی را صبوری معنا کنیم بله من بچه هیئتی هستم.
*صبر در مقابل چه؟
در مقابل هرگونه سختی .تحمل کردن خشم دیگران. صبر یعنی پناه بردن به خدا در مقابل شنیدن تهمت های ناروا. صبر یعنی فرو خوردن خشم. صبر از ارکان ایمان است و بچه هیئتی باید صبور باشد.او به هیئت می آید تا گلایه هایش را با ائمه در میان بگذارد. شکیبایی و بردباری ویژگی مهم پیامبران و ائمه است و بچه هیئتی کسی است که شکیبایی را نقطه مقابل خشم می داند.
*اما کم نیستند بچه هیئتی هایی که شاخصه اصلی آنها خشم است!
قبول ندارم.اگر هم باشد او بچه هیاتی نیست خودش این ادعا را دارد! البته خیلی اوقات به بچه هیئتی ها نگاه بد می شود اما بچه هیئتی واقعی کسی است که بهش نگاه بد می کنند اما لبخند تحویل می دهد! ما بچه هیئتی ها عادت داریم تیکه بشنویم. از دوست و دشمن! با گسترش فضای مجازی فضا برای بچه هیئتی ها تنگ تر هم شده است و به نظرم خیلی اوقات مظلوم واقع می شوند.این روزها و در ایام محرم بازار عکس و کلیپ علیه بچه هیئتی ها داغ داغ است اما بی خیال. ما نیز این روزها همه چیزمان وقف آقا امام حسین(ع) است. آقا ابا عبدالله اسوه صبر است.تنها کافی است مصیبت های کربلا را یک بار دیگر در ذهن مرور کنیم تا به صبر و بردباری مولایم حسین (ع) بیشتر پی ببریم با علم به این موضوع صبر ما باید زیاد باشد. حالا که بازار تهمت و شایعه داغ است راهی جز صبر وجود ندارد.حالا عده ای جوان بدون مطالعه و شناخت کافی قضاوت می کنند ما برای آنها دعا می کنیم امیدواریم که معرفت شناسی را سر لوحه کار خود قرار دهند تا سرنوشتشان شبیه سرنوشت حر در روز عاشورا شود.
*شما هم معتقدی بچه هیئتی یعنی لباس مشکی ، یقه هیئتی و آستین بدون دکمه؟!
نه!بچه هیئتی در هرلباس و پوششی می تواند باشد. بچه هیئتی که به ظاهر آدم ها نیست،ضمن اینکه لباس مشکی هم برای ایام محرم و یکی دو دهه اول محرم است .مهم این است که کردار و رفتار شما بر مدار کردار و رفتار ائمه باشد. حُسنِ خُلق و صبر و موقعیت شناسی و نیکوکاری و دست نیازمند گرفتن و بندگی در مقابل خدا و تسلیم نشدن در مقابل ظلم در کنار امرِ به معروف و نهی از منکر و حضورِ آگاهانه و مستمر در مجالس عزا و شادی ائمه، شما را بچه هیئتی می کند وگرنه این روزها لباسی را که شما گفتید خیلی ها بر تن می کنند حتا کسانی که دین ناباورند! بچه هیئتی ها را رفتارشان مشخص می کند نه لباسشان.
*شما به عنوان رئیس شورای هیئات مذهبی فارس چقدر در نهادینه کردن این ویژگی ها در هیئت های مذهبی استان تلاش می کنید؟
اطلاع دارید که هیئات مذهبی فارس بزرگترین تشکل دینی استان و یکی از تشکل های زیر مجموعه سازمان تبلیغات اسلامی است.البته سایقه این تشکل به قبل از انقلاب و حدود ۷۰ سال پیش برمی گردد که حضرت آیت الله نورالدین الحسینی الهاشمی آن را بنا نهاد.ابتدا ۸ هیئت بود که بعد به ۱۵ هیئت رسید و در حال حاضر ۷ هزار هیئت در استان وجود دارد که ۷۰۰ هیئت آن مربوط به شهر شیراز است.
در پاسخ به سئوال شما باید بگویم وظیفه اصلی ما تکریم شعائر دینی در ایام ماه ماه محرم و دیگر ایام شهادت و نیز برگزاری ادعیه و گرامیداشت اعیاد مذهبی و تولد ائمه است.آموزش و قرائت قرآن نیز از جمله مهمترین برنامه های ما به عنوان بزرگترین تشکل دینی است.با این توضیح باید بگویم نهادینه کردن آموزه های دینی که برگرفته شده از کتاب خدا و کلام معصوم است از جمله مهمترین وظایف ماست.
تلاش در جهت مهرورزی و نوع دوستی و تکثیر مهربانی و دستگیری از نیازمندان با گسترش خیریه ها و صندوق های خانگی و برطرف کردن مشکلات مردم و کاهش آسب های اجتماعی و نیز توجه به امر به معروف و نهی از منکر از جمله مهمترین برنامه های ما برای حرکت کردن در مسیر آموزه های دینی و اخلاقی است.
*با این همه اما ، تصویری که از هیئت های مذهبی در ذهن خیلی از جوانان امروز نقش بسته است یک تصویر محفلی و جناحی است.
اگر منظور شما کارکرد سیاسی است که باید بگویم اساس حرکت سیدالشهدا یک حرکت سیاسی به معنای ایستادگی در مقابل ظلم،ترویج خوبی ها و دوری کردن از بدی هاست.هیئت های مذهبی نیز در مسیر حرکت خود ظلم ستیزی را سرلوحه کار خود قرار داده و خواهان نهادینه کردن عدالت و یاری کردن از مظلوم هستند. با این همه ما نمی توانیم و نباید تحت تاثیر جناح های سیاسی قرار بگیریم.ماهیت کار امام حسین (ع) سیاسی است و عزاداری برای او نیز نوعی کار سیاسی و یادآور ظلمی است که بنی امیه بر امام حسین(ع) و خاندانش روا داشت. در دفاع از خاندان پیامبر اما نمی توانیم و نباید جناحی فکر کنیم و یا محفل عزاداری او را محفل تبلیغاتی فلان گروه و یا حزب سیاسی قرار دهیم.
*اما برخی از مداحان مشهور پایتخت محفل عزاداری آقا امام حسین(ع) را به محفل تبلیغ علیه دولت و حمایت از یک گروه و جناح خاص سیاسی تبدیل کرده اند و معتقدند که حزب مورد حمایت آنها عین معروف است و جناح مقابل عین منکر!
این نوع نگاه ها را من نمی پسندم. اولا همه احزاب قانونی درون حاکمیت در جهت معروف حرکت می کنند و نباید آرایش احزاب سیاسی درون حاکمیت را به آرایش سپاه حق و باطل در واقعه عاشورا تشبیه کرد. دیدگاه های احزاب البته خیلی با هم تفاوت دارند اما حسینی دانستن این حزب و یزیدی دانستن آن حزب جفا به آرمان های انقلاب اسلامی و احزاب قانونی درون حاکمیت است. ثانیا من با قاطعیت اعلام می کنم هیئت های مذهبی فارس هرگز وارد مباحث سخیف جناحی نشده و انشاالله نخواهند شد. شاید در تهران ده یا بیست یا مثلا سی هیئت که وابسته به برخی ارگان ها هستند جناحی رفتار کنند اما بحث این هیئت های محدود متفاوت از شمارگان زیاد دیگر هیئت هاست. به شما اطمینان می دهم در شیراز ما هیئت سیاسی به مفهوم جناحی آن نداریم و مردم نیز از ورود دستگاه های حکومتی به هیئت های مذهبی بیزارند و آن را پس می زنند. اصل کار ما مردمی بودن و دوری کردن از هرگونه وابستگی جناحی و حزبی است.
*این روزها هر حرکت جمعی مسلمانان به ویژه شیعیان به اشکال مختلف در فضای مجازی نقد می شود.مثلا عکس چند بچه با لباس پاره و شکم گرسنه را در کنار انبوه نذری هایی که به شکل اسراف گونه هم توزیع می شود منتشر می کنند و مثلا می نویسند در همسایگی فلان هیئت که انواع و اقسام غذاها ریخت و پاش می شود عده ای نان شب ندارند و یا از کتاب و دفتر و امکانات اولیه تحصیل محرومند!
پاسخ این سئوال شما کمی طولانی است.این مسائل برای ضربه زدن به باورهای اعتقادی مردم همیشه وجود دارد.اتفاقا اساس کار ما کمک کردن به همسایه است.باور کنید اغلب هیئت ها ابتدا به همسایگان نیازمند خود کمک می کنند و مازاد کمک خود را مثلا چلو خورشت نذری می دهند.
من یک سئوال دارم.آیا نذری دادن و چلوخورشت درست کردن در ایام ماه محرم به کسی ضرری وارد می کند؟باور کنید نه تنها به کسی ضرر نمی زند که خیلی از اقشار نیازمند نیز در این ایام از برکت سفره امام حسین(ع) کمتر دغدغه معاش دارند.
من تعجب می کنم عده ای میهمانی های آنچنانی و پارتی های گزاف صورت می دهند و در ضمن پارتی مشروب و دود هم استفاده می کنند و گاهی قرص روانگردان هم مصرف می کنند که هر سه مورد هم برای خودشان می تواند ضرر داشته باشد هم برای دیگران.اینجور مواقع چرا کسی نگران همسایه گرسنه و یا کودکان نیازمند نیست ؟ چرا کسی هزینه های نجومی این پارتی های شبانه و استخرهای مختلط و سفرهای تفریحی به پاتایا و آنتالیا و دبی و جزایر فلان و فلان را محاسبه نمی کند؟آنها از ثروت و مال خود استفاده می کنند و دوست ندارند به فقرا ببخشند اما نوبتِ مردم معتقد و مسلمان که می رسد و سفره ای را برای همه مردم، چه دارا و چه ندار پهن می کنند بیخود می کنند؟! مگر سفره آنها از مال دزدی است که عده ای را ناراحت می کند؟! اگر آنها دوست دارند با مالِ خود به پاتایا و آنتالیا بروند عده ای هم دوست دارند به عشق مولایشان و با پول خود برای همه سفره مهربانی پهن کنند و محبت و نیکی کردن را تکثیر کنند . من به شما اطمینان می دهم کسی که سفره اش را برای مردم پهن می کند بیشتر از آن کسی که در باغ ،پارتی آنچنانی می گیرد به فکر گرسنگان و پا برهنگان است.سفره آنها سراسر برکت و شادی و آرامش است اما برخی پارتی های آنچنانی آرامش را از دیگران می گیرد.همین که در برخی از این پارتی ها مواد مخدر مصرف می شود یعنی سلب آرامش برخی خانواده ها. کسی منکر تفریح سالم نیست و قطعا کسی که دنبال تفریح سالم می رود به همنوع خود نیز کمک می کند اما اشکال اینجاست که اغلب منتقدین سفره اباعبدالله کسانی هستند که اغلب تفریحشان ناسالم است و فقط ژست نوع دوستی می گیرند.آمار به ما می گوید اغلب خیرینی که مدرسه و درمانگاه و بیمارستان و اماکن ورزشی و علمی می سازند همان کسانی هستند که بانی سفره امام حسین (ع) هم هستند. اما آیا اغلب کسانی که تفریح و خوشگذرانی دارند به فکر شادی دیگران هم هستند؟ من متهم نمی کنم . پرسشگری می کنم و از واژه همه نیز استفاده نمی کنم و می گویم برخی و یا اغلب، اما به شما اطمینان می دهم که ما در هیئت های مذهبی فارس به فکر ایتام و بیمارستان ها و مراکزی مثل بیمارستان اعصاب و روان شیراز و یا موسسه خیریه نرجس خاتون شیراز که یک مرکز نگهداری و توان بخشی معلولین ذهنی است نیز هستیم و علاوه بر مواد غذایی خشک ،در ایام محرم، پخت غذا برای آنها نیز داریم اما این کمک ها چون در معرض دید مردم قرار ندارد،پیدا نیست.
گاهی متهم به اسراف می شویم باور کنید که ما تمام تلاش خود را انجام می دهیم که هیئتی غذا اضافه نیاورد نه به این معنا که به یک نفر ده غذا بدهیم بلکه به این معنا که معمولا آماری از جمعیت تحت پوشش هیئت خود را داریم و بر اساس آن آمار غذا پخت می کنیم و پخت غذای ما کاملا برنامه ریزی شده است.حالا اگر کسی غذایی می گیرد و به هر دلیل از آن استفاده نمی کند و یا خدای ناکرده آن را دور می ریزد از دست ما کاری ساخته نیست بلکه این افراد که تعداشان اندک است باید در رفتار خود تجدید نظر کنند.
در پایان این بخش از پاسخ سئوال شما باید بگویم در دین ما سفارش شده: اول نیازمند و اتفاقا اول نیازمندِ نزدیک خودت یعنی خواهر و یا برادر و یا پدر و یا عمه و یا پسر دایی و کلا فامیلِ نیازمندِ خودت و دیگر نیازمندان را دریابیم و خوشبختانه بحث نذورات را داریم در هیئت های مذهبی فارس ساماندهی می کنیم که اسراف صورت نگیرد و در آینده نیز قرار است یک مرکز پخت واحدبرای هیئات بزنیم که هم بهداشت را بیشتر رعایت کنیم هم پخت نذورات ارزانتر تمام شود و هم در توزیع نذورات مدیریت بهتری صورت گیرد.خوشبختانه با برخی موقوفات به توافقات خوبی رسیده ایم و انشاالله در آینده حتی سالن برای عروسی نیازمندان نیز تدارک می بینیم تا دغدغه منقدانِ دلسوز را نیز برطرف کنیم و دل ائمه را شاد کنیم.
*چقدر در بحث آسیب شناسی عزاداری ورود کرده اید؟اصلا اعتقادی به آسیب شناسی عزاداری در ایام محرم هم دارید؟
خوشبختانه سازمان تبلیغات چند سالی است نشست های خوبی در این رابطه برگزار کرده و هرسال تلاش می کنیم که از شدت آسیب ها کم کنیم. بله آسیب کم نداریم به وِیژه در بحث مقاتل و اشعار حماسی کربلا ضعف زیاد داریم که تلاش ما برای کم کردن این ضعف ها و آسیب هاست. به قول شاعر:
مولا سگِ آستان نمی خواهد مَرد/ او کرده قیام تا که “انسان” باشیم
یا در جایی دیگر می گوید:
ای مرثیه خوان!گزافه گفتن کفر است
با لهجه دین خرافه گفتن کفر است
اسلام دو نور عترت و قرآن است
جز این،سخنی اضافه گفتن کفر است
در این سال ها بسیار تلاش شده تا به مداحان خود بگوئیم اگرچه امام حسین (ع) درد و داغ کم ندید اما میراثی که امام از خود بر جای گذاشت ایستادگی در مقابل ظلم است و به تعبیر شاعر:
“هرکس که به ظلم تن دهد،آدم نیست”
مداحان ما باید یاد بگیرند مرثیه حسین را به «سین» تغییر ندهند و به اصطلاح از تلخی سوگ کامشان شیرین نشود!
با این همه در کنار آسیب ها نکات مثبت بسیار زیادی داریم که متاسفانه کمتر به آن پرداخته می شود . آمار نشان می دهد میزان جرائم در ماه محرم کمتر است اما متاسفانه عده ای عناد می ورزند و برای هنجار شکنی عده ای محدود عنوان می کنند: جرم در ایام محرم بیشتر است!باور کنید امنیت شب های محرم در دهه اول از امنیت سایر شب های سال بیشتر است.اگر یک پژوهش میدانی انجام دهید و در مقیاس جمعیتی که در این شب ها در تکایا و کوچه ها و خیابان ها حضور دارند حساب کنید میزان جرائم کمتر از دیگر شب های سال است.
حسِ نوعدوستی و مهرورزی و پاسداشت کرامت انسانی در ایام محرم از همه روزهای سال بیشتر است و این را می توانید به وضوح در سفره مهربانی محرم مشاهده کنید.با این وجود آسیب ها را نیز می پذیریم و سعی در کم کردن آن داریم.
*به عنوان سئوال آخر بفرمایید آیا وظیفه هیئات مذهبی فقط پرداختن برگزاری مراسم سوگواری و عزاداری برای معصومین و خاندان عصمت و طهارت است؟
پیشتر اشاره کردم .نه اینگونه نیست.ما برای اعیاد مذهبی و میلاد ائمه نیز برنامه داریم و فعالیت می کنیم،اما می پذیریم که در مقیاس عزاداری خیلی کمرنگ عمل می کنیم.نگاه اسلام فقط عزاداری نیست و یک جامعه با نشاط و دور از ناهنجاری ها ،آن مدینه فاضله ای است که دنبال می کنیم.هیچکدام از ائمه و حتا مراجع تقلید با شادی مخالف نیست و ما کارناوال شادی در برخی از اعیاد مذهبی هم داریم اما باید شادی اعیاد مذهبی را پررنگ تر کنیم و با نور افشانی و آذین بندی در کوچه ها و خیابان ها ضمن شاد کردن دل مومنین و شهروندان، حواسِ گردشگران خارجی را نیز به اعیاد مذهبی خود معطوف کنیم تا بگوئیم اسلام همان اندازه که به عزاداری برای رهبران دینی خود اهمیت می دهد به شادی کردن برای اعیاد دینی خود نیز اهمیت می دهد و اساسا تکثیر شادی برای یک جامعه با نشاط را توصیه می کند.
سرودن و خوانش اشعارِ شاد در تکریم خاندان عصمت و طهارت از جمله وظایف هیئات مذهبی است که البته باید آن را پررنگ کنیم ،همچنانکه در حدیثی از امیر المومنین (ع) آمده است” شیعیان ما در شادی ما شادند ” اگر خود را پیرو مولی علی (ع) می دانیم باید برای میلاد ائمه نیز در جهت شادی قلوب مومنین برنامه داشته باشیم و صد البته زیبا سازی شهر در ایام میلاد ائمه روح شهر و شهروندان را نیز تلطیف می کند.
