خبر پارسی – امیرحسین عظیمی(روزنامه آرمان): روحانی اهل سیاست و فرزند خطه عالم پرور نیشابور است. او شاگرد علمای بزرگی همچون آیات وحید خراسانی، فاضل لنکرانی و شیخ جواد تبریزی بوده است. معروف است به شیخ مقتدر با یک روحیه منطقی و طرفدار گفت‌وگو. او را می‌توان در ردیف روحانیونی قرار داد که وقتی دلواپسان علیه آیت ا… هاشمی‌رفسنجانی دست به تخریب می‌برند، او تمام قد از ارزش‌های اصیل انقلاب و هویت این نهضت که در آیت‌ا… هاشمی نمود دارد، دفاع می‌کند و معتقد است در انتخابات ریاست‌جمهوری ۹۶ جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گزینه‌ای بهتر از دکتر روحانی ندارند و تخریب مخالفان، کاری از پیش نمی‌برد. این استاد حوزه و دانشگاه درباره اتفاقات اخیر ترکیه به«آرمان» می‌گوید: اگر به جای دولت روحانی برخی هواداران رئیس‌جمهور قبل عنان کار را در دست داشتند، احتمال داشت که با استفاده از تفرقه افکنی‌ها، مدلی شبیه تحولات اخیر ترکیه را در ایران رقم بزنند. در ادامه متن گفت‌وگوی «آرمان» را با آیت ا… غرویان می‌خوانید:
منطق حلقه مفقوده در رفتار مخالفان سیاسی است که سبب خسارت هایی می‌شود. در اسلام به تحمل مخالف و مدارا تاکید شده است. این موضوع را توضیح می‌دهید؟
تحمل سیاسی به شناخت از متن و ذات سیاست باز می‌گردد، سیاست یک مقوله انسانی است و باید از این منظر به آن پرداخت. انسان مانند جامدات نیست که بتوانیم برای او یک حد و مرز استانداردی را مشخص کنیم. انسان دارای فکر و اراده است و هر لحظه ممکن است اندیشه و فکرش تغییر کند، سیاست هم همین طور است. واقعیت‌ها را بپذیریم که انسان‌ها متحول هستند. معنی تحمل سیاسی همین است که بتوانیم با فراز و نشیب های مختلف سیاست، خودمان را سازگار کنیم. البته اهداف کلانی را باید در نظر بگیریم اما این اهداف به‌صورت شناور در چهره‌های مختلف و در فراز و نشیب‌های مختلف خودشان ر ا نشان می‌دهند. کسی که عالم به زمان خودش باشد مشکلات بر او هجوم نمی‌آورد و یکی از مصادیق عالم به زمان بودن هم همین موضوع است. در صحنه سیاست انسان باید واقع‌بین باشد و آرمانی و ایده آلیستی فکر نکند.
ماهاتیرمحمد گفته بود اگر پیشرفتی حاصل شده از آموزه‌های اسلام و تحمل مخالف بوده است. در کشور ما تا چه اندازه به این مساله اهمیت داده می شود؟
در صحنه سیاست، هر طیف و گروهی به قدرت دست پیدا می‌کند، برداشت و نگاهی از اسلام دارد، به طور کلی در جامعه ما گاه اسلام را خلاصه می‌کنند، مثلا بعضی در نماز، روزه و عبادات، برخی در حجاب و برخی هم در عزاداری. هر کدام تصور می‌کنند که اسلام یعنی آن چیزی که آنها فکر می‌کنند. یعنی اگر جامعه‌ای به هرکدام از مسائلی که اشاره شد، آن را خوب اجرا کند، دیگر جامعه اسلامی است. در حالی که این طور نیست. چرا که اسلام جامعیت دارد و ابعاد مختلفی را در بر می‌گیرد. برخی اسلام را خلاصه می‌کنند در اینکه دو تار موی زنان پوشیده باشد و اگر اینچنین شد، جامعه کاملا اسلامی است. در حالی که این چنین نیست. ریزموها را می‌بینند اما ریزگردها را نمی‌بینند. جامعه اسلامی باید به فکر زندگی مردم، تنفس، سلامت و بهداشت مردم باشد. ریزگردها هم یک مساله است که مسئولان باید به فکر آن هم باشند. اگر قرائت‌های مختلف از اسلام را بپذیریم، باید گروهی که به قدرت می‌رسد، گروه دیگر را تحمل کند و بداند افکار و اندیشه دیگری هم هست و فقط خودشان را بر حق ندانند. وقتی انحصار طلبی نباشد، همه جمع می‌شوند و با یکدیگر همکاری می‌کنند و کشور و جامعه را رو به جلو می‌برند. به نظر من اظهارات آقای ماهاتیر محمد همین بود و می‌خواست بگوید گروه‌ها اگر قرائت های مختلف از اسلام را بپذیرند و همدیگر را تحمل کنند، کشور پیشرفت می‌کند. لذا درصدد حذف رقیب نباشند بلکه در جهت جذب رقیب باشند.
امیرالمومنین علی (ع) می‌فرمایند: سلامت دین و دنیا در مدارا کردن با مردم است. این موضوع تا چه اندازه در رفتار مسئولان وجود دارد؟
مردم مالک اصلی کشورهستند. این مردم هستند که اگر بخواهند افرادی را به قدرت می‌رسانند و اگر نخواهند از قدرت برمی‌دارند. بنابراین کسانی که به قدرت می‌رسند باید مالک اصلی کشور را بشناسند و با آنها مدارا کنند. کسانی که استبداد رای داشته باشند و فقط بگویند ما بر حق هستیم و مردم همه اشتباه می‌کنند به بیراهه رفته اند. کسی که خودرای است، هلاک می‌شود. مضامین این‌چنینی در اسلام بسیار داریم. باید با مردم مدارا کرد و خواست جمعی را در همه حال در نظر گرفت. فهم عمومی و مطالبات اکثریت ملت اگر ملاک کار قرار بگیرد، این جامعه دچار تفرقه و
از هم گسیختگی نمی‌شود و جامعه به سمت پویایی و آرامش حرکت می‌کند.
بحث تحمل مخالف تا چه اندازه در رفتار دولت تدبیر و امید دیده می‌شود؟
من همیشه به مسائل مقایسه‌ای نگاه می‌کنم. آقای حسن روحانی روحیه مردمی دارد و نمره این رفتار از جانب من نمره خوبی است. وی مردم، رای آنها و دموکراسی را از ته دل قبول دارد. تحمل این دولت به نسبت دولت‌های گذشته مخصوصا از دولت قبل بیشتر است. عده‌ای دلواپس می‌خواهند ایشان را عصبانی کنند اما باید او تحمل بیشتری داشته باشد و از این مسائل بگذرد. این روزها شاهد برخی تحرکات هستیم، مخصوصا در سفر دولت به کرمانشاه که عده‌ای به صورت برنامه‌ریزی‌شده اقدام کردند. در صورتی که این مسائل قابل پیش‌بینی بود و این افراد به دنبال این هستند دکتر روحانی را تحت فشار بگذارند. این رفتارها برای بهره‌برداری از انتخابات سال ۹۶ است. اما تحمل دکتر روحانی مثال زدنی بوده و همچنان برنامه‌های خود را تعقیب می‌کند.
به مساله انتقاد اشاره کردید. مدتی است بحث فیش‌های حقوقی برای دولت حاشیه‌ساز شده است.
این فیش‌های حقوقی سوژه خوبی است که باید به عنوان یک فرصت به آن نگاه کرد. شفافیت باید در نظام جمهوری اسلامی و حکومت اسلامی وجود داشته باشد. اینکه ما می‌گوییم حکومت ما عادلانه است و عدل علوی دارد باید این منتسب کردن‌ها، یک جا خودش را نشان دهد و صرفا شعار نباشد. همه مسئولان نظام از صدر تا ذیل از بیت‌المال حقوق می‌گیرند که باید حقوق آنها متناسب باشد. تفاوت درست است اما تبعیض و بی‌عدالتی به هیچ معنا قابل قبول نیست. به هر حال حقوق
۲۴۰ میلیونی در کنار حقوق بعضی از افراد که کمتر از یک میلیون دریافتی دارند، انصاف نیست. نمی‌خواهم بگویم همه مساوی حقوق بگیرند اما این مساله باید متعادل باشد. بیت المال برای مردم است. مردم باید بدانند و دلشان راضی باشد اما وقتی تبعیض باشد، مردم ناراضی شده و کم کاری به دنبال دارد.
آیا جامعه مدرسین به ریاست محترم جمهوری نامه‌ای نوشته بود؟ و اینکه محتوای نامه چه بود؟
من اطلاع زیادی از آن نامه ندارم. به هر حال جامعه مدرسین هم مثل سایر گروه‌های روحانیت حرف‌ها و نظراتی دارد. در خود جامعه مدرسین هم یک نظر و فکر وجود ندارد، یعنی در آنجا با هم اختلاف نظر دارند و از باب امر به معروف و نهی از منکر تذکراتی را گاهی می‌نویسند. اصل این کار فی نفسه خوب است اما گاهی برخی از افراد می‌خواهند از این نامه‌ها استفاده‌های جناحی کنند که کار درستی نیست. به هر حال دکتر روحانی فردی متین، عاقل، اندیشمند، مجتهد، صاحب‌نظر و حقوقدان است که با اسلام و مبانی دینی و ارزش‌ها هم کاملا آشناست و در عین حال سعی می‌کند چهره درستی از اسلام در جامعه مطرح کند. جامعه مدرسین باید کمک کند تا دکتر روحانی بتواند مسیرخودش را به خوبی طی کند.
با این تفاسیر سال ۹۶ قشرروحانیون و جامعه مدرسین از آقای روحانی حمایت می‌کند؟
گزینه‌ای بهتر از آقای روحانی ندارند. ما حمایت خودمان را از دکتر روحانی قبلا هم اعلام کردیم، الان هم اعلام می‌کنیم که روحانیت و حوزه‌های علمیه گزینه‌ای بهتر از دکتر روحانی ندارند. البته افرادی هستند که نظرات دیگری دارند اما جمع‌بندی ما این است که گزینه‌ای بهتر از آقای روحانی وجود ندارد.
برخی معتقدند دولت سابق از مفهوم عدالت اجتماعی سوءاستفاده و آن را از ارزش واقعی خود دور کرد، نظر شما در این باره چیست؟
مفهوم عدالت اجتماعی از مفاهیم علوم انسانی برگرفته شده است و تفسیر‌ها و قرائت‌های مختلفی در این باره وجود دارد. تعیین مصداق و شاخص‌های مفهوم عدالت اجتماعی کاملا سلیقه‌ای بوده و هر کسی با نگاه خودش با این مساله برخورد می‌کند. دولت سابق هم یک دولت حاشیه‌ساز بود. در همین راستا گاهی دنبال ماجراجویی بود.
عدالت اجتماعی را بیشتر در این دولت مشاهده می‌کنیم یا در دولت سابق؟
در این دولت عدالت اجتماعی نمود بیشتری دارد. به خاطر اینکه شفافیت و پاسخگویی را در کردار این دولت مشاهده می‌کنیم. رئیس‌جمهور حتی در مساله فیش‌های حقوقی از مردم عذرخواهی کردند. این سبک رفتارها افکار عمومی را تسکین می‌دهد. ما حتی می‌توانیم بالاترین سطح از مردمداری را در این دولت احساس کنیم که چگونه بدون هیچ رودربایستی با مردم سخن می‌گوید. متاسفانه در دولت قبل دائما شاهد بودیم که کشور دچار تشنج، رفتارهای غیراخلاقی و درگیری بین مسئولان بود. به طوری که این بداخلاقی و مسائلی که بین رئیس مجلس و رئیس‌جمهور پیش آمد، به مجلس هم کشانده شد. امروز می‌توانیم نمونه‌هایی از بد اخلاقی‌های دولت سابق را مشاهده کنیم. به طوری که به برکت دولت سابق برخی به خودشان اجازه می‌دهند مراسمات و آرامش مردم را به هم بزنند. دولتمردان سابق در برخی از موارد خودشان را بالاتر می‌دیدند اما آقای روحانی به هیچ عنوان اینگونه نیست.
چرا برخی در دولت قبل از مقدسات برای پیشرفت تفکر خود استفاده ابزاری می‌کردند؟
اینها به نوعی فریب مردم بود. دین و عقاید مذهبی در توده مردم ما بسیار نافذ و موثر است. برخی می‌خواستند در پوشش دیدن قداستی به خود و حامیانشان بدهند. این رفتارها نوعی عوام فریبی بود که در زمان خودش وجود داشت و برخی هم از آن سوءاستفاده می‌کردند. مردم دیگر آگاه شد‌ه‌اند. البته رئیس دولت سابق در بین اقلیتی، طرفدارانی هم دارد اما بین طبقه متوسط به بالای جامعه جایگاه چندانی ندارد. ما می‌توانیم نمود بیرونی آگاهی مردم را در انتخابات ۷ اسفندسال ۹۴ مشاهده کنیم. مردم تهران در انتخابات اخیر نشان دادند طرفدار چه تفکری هستند. آیت ا… هاشمی‌رفسنجانی در انتخابات خبرگان رهبری نفر اول شد و آقای دکتر عارف هم نفر اول تهران شد. این افراد تفکر مقابل احمدی‌نژاد هستند. مردم هم به این طیف رای دادند تا نشان دهند که تفکر دولت سابق بین اکثریت مردم جایگاهی ندارد.
چرا برخی از روحانیون طرفدار سرسخت احمدی‌نژاد بودند؟
آنها فکر می‌کردند که احمدی‌نژاد می‌تواند از ارزش‌های دینی دفاع کاملی کند. به همین دلیل دل خوش کرده بودند به دعایی که او در ابتدای سخنرانی‌هایش می‌خواند. این حامیان احمدی‌نژاد ظاهر را می‌دیدند و نمی‌دانستند در باطن این فرد چه می‌گذرد. آنها فریب الفاظ و ظاهر را می خوردند.
اگر احمدی‌نژاد یا فرد مدنظر او در سال ۹۶ کاندیدا شود، این طیف باز هم از او حمایت می‌کنند؟
بعید نیست که حمایت کنند. باید به این نکته توجه داشت که اگر آقای احمدی‌نژاد بخواهد بیاید، کشور دوباره به همان منازعات گذشته و اختلافات بین مسئولان برمی‌گردد. این یک هشدار است که باید آن را جدی بگیریم و نباید بگذاریم طیف ماجراجو دوباره قدرت را به دست بگیرد.
شعار اعتدالگرایی در رفتار دولتمردان تا چه اندازه نمود داشت؟
به طور نسبی این شعار در رفتار وزیران دیده می‌شود. البته در مقام مقایسه عمل به شعار‌ها، این دولت به شعار‌های خودش نزدیک‌تر است و توانست تا حدودی آنها را عملیاتی کند. آقای احمدی‌نژاد شعار‌هایی داشت مثل سهام عدالت که هنوز برگه آن در دست مردم وجود دارد اما هیچ عملی در پی شعار‌های او دیده نشد. دولت روحانی سعی کرده در سطح بین‌الملل شعار اعتدالگرایی خود را به عملگرایی نزدیک کند که در این باره موفق هم بوده است.
اشاره کردید آقای روحانی توانسته اعتدال را به صحنه بین‌المللی بکشد. در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی، کدام یک از دولت‌ها توانستند چهره رحمانی اسلام را به جهانیان نشان بدهد؟
این مساله کامل روشن است که مختص دولت آقای دکتر روحانی است. وقتی چهره ایران را در زمان دولت قبل بررسی می‌کنیم مشاهده می‌شود که جهانیان ما را با صفات نامناسبی می‌شناختند اما این نگاه در این دولت در حال کمرنگ شدن است. به طوری که آقای روحانی با سخنرانی‌هایی که در سازمان ملل داشت یا در محافل بین‌المللی از آرمان‌های کشورمان با زبان دیگری سخن گفت، به کمرنگ شدن چهره قبلی کمک کرد. در مساله برجام دولت نشان داد که جمهوری اسلامی ایران اهل منطق اخلاقی و منطق انسانی است. به لطف این دولت جهانیان دیدگاهشان نسبت به ما تغییر کرده است. البته با این توفیقات حاصل شده از جانب این دولت هنوز دلواپسان داخلی دست بردار نبوده و با لجبازی‌های خود می‌خواهند کشور را دچار اختلاف کنند. مانند حمله به سفارت عربستان و موارد مشابه که خساراتی را به کشور تحمیل کرد. این دلواپسان می‌خواهند با اعمالشان، دکتر روحانی و دکتر ظریف موفق نشوند. به لطف خداوند و زحمات دولت تدبیر و امید تا حد زیادی جهان دیگر ما را به عنوان یک ملت فهمیده، منطقی و اهل مذاکره شناخته است.
با توجه به فضای سیاسی کشور آیا می‌توان به اجماع اصولگرایان در انتخابات ۹۶ امیدوار بود؟
با وضعیتی که امروز درگیر آن هستند، خیر. متاسفانه یک روحیه انحصارطلبی در درون دلواپسان وجود دارد که باعث می‌شود طیف خود را بر حق دانسته و نگاه دیگری را تحمل نکنند. باید یک روحیه کثرت گرایی در بین طیف‌ها وجود داشته باشد تا بتوانند در سلامت کامل رقابت کنند. با درک سایر قرائت‌ها و لحاظ کردن مسامحه می‌توان به وحدت رسید. اما اگر این روحیه ایجاد نشود و جلوی رشد این تحمل‌ها و پذیرش‌ها را بگیرند، رسیدن به وحدت در میان اصولگرایان سفت و سخت، مشکل است.
عصبانیت حاصل از تعامل روحانی و لاریجانی چگونه در انتخابات ۹۶ خودش را نشان خواهد داد؟
وجه مشترک آقایان روحانی و لاریجانی این است که هر دو از یک عقلانیت و روحیه اعتدالی خوبی برخوردار هستند. در مقابل اینها افرادی قرار دارند که از لحاظ اعتقادی خیلی خشک بوده، دین را فقط با قرائت خودشان می‌پذیرند و نگاه جدی به جهان، دانش و علوم امروز ندارند. دینداری و حکومت دینی و جمهوری اسلامی را امروز باید با توجه به حقایق موجود و عصر تکنولوژی تفسیر کرد و سبک زندگی ما هم نمی‌تواند جدا از جهان امروز باشد. به هر حال امروز آقایان لاریجانی و روحانی با فهم مشترکی که از دیدگاه یکدیگر دارند، کشور را به خوبی مدیریت می‌کنند که این شیوه اداره بر اساس ارزش‌های دینی، اسلامی و آنچه است که تمدن امروز بشر اقتضا می‌کند و آنهایی که قائل به این تفکر نیستند، عصبانی هستند.
اگر بخواهید یک توصیه اخلاقی به دولت داشته باشید، به چه موضوعی اشاره می‌کنید؟
خودم را در مقامی که بخواهم توصیه اخلاقی بکنم، نمی‌بینم. اگر مطلبی هم بگویم دوستانه است. این ملت، ملت شایسته و شریفی هستند. انقلاب اسلامی با پشتوانه مردم پدید آمده است؛ پیرو همان سخن امام که فرمودند، مسئولان بدانند که سر سفره مردم نشسته‌اند که این جمله باید همیشه آویزه گوش مسئولان باشد. وقتی می‌خواهند از بیت‌المال برداشت کنند، بدانند این ملک و مال برای مردم است. تقوا و خداترسی را سرلوحه قرار دهند. با نرمی با مردم برخورد کنند. دریک کلمه اینکه مسئولان مردم را دوست داشته باشند. شایسته است روحیه مهربانی وهمدلی، انصاف و کنار هم بودن را بیش از هرچیزی درک کنیم و با این مراقبت ها قطعا انسان مرتکب تخلف نخواهد شد.
