دبیرکل سازمان عدالت و آزادی ایران اسلامی:ائتلاف سیاسی ابزاری است برای شهروندان همفکر /استان اصفهان به خاطر رقابت درونی حزب اعتدال و توسعه با لیست امید شکست خورد

خبر پارسی – همایش «پندار ما» از سلسله نشست های تخصصی سازمان عدالت و آزادی با موضوع «ائتلاف سیاسی، فرصت ها و چالش ها» با سخنرانی دکتر مهدی مقدری دبیرکل این سازمان و روح الله جلیلی پژوهشگر مسائل اجتماعی ایران در شیراز برگزار شد.

دکتر «مهدی مقدری»، دبیرکل سازمان عدالت و آزادی ایران اسلامی در این نشست تخصصی در سخنانی ایران را از نظر وجود قوانین انتخاباتی و قوانین مرتبط با مساله ائتلاف سیاسی منحصر بفرد دانست و با بررسی نظریات قدیم و جدید در موضوع ائتلاف سیاسی گفت: نظریات قدیم عمدتا بر پایه عامل اندازه یا نقش کمی احزاب درون ائتلاف بود، در حالی که نظریات جدید عامل کیفی سنخیت یعنی نزدیکی فکری و ایدئولوژیک و مبانی نظری احزاب را درون ائتلاف سیاسی بررسی می کند.
به گفته مقدری مواردی چون قوانین انتخاباتی، شیوه عملکرد پارلمان، قوه مجریه، تجانس فکری احزاب و وزن کمی آنها هم البته در این دیدگاه مورد بررسی قرار میگیرد.
وی ادامه داد: از یک منظر اگرائتلاف سیاسی را بخشی از کنش احزاب قلمداد کنیم، باز دو نوع تقسیم بندی کنش تند و کنش ملایم خواهیم داشت.
دبیرکل سازمان عدالت و آزادی در تشریح کنش تند در ائتلاف های سیاسی گفت: کنش تند در احزابی شکل می گیرد که یا احزاب آرمانگرا هستند و یا احزاب کوچک و محلی یا قومی و نژادی، که به احساسات مردم توجه می کنند، اهل مسامحه نیستند.
به گفته وی در کنش ملایم در واقع عقل به جای احساس تاکید دارد و در حالت عادی خود از انواع و اقسام خشونت پرهیز دارد و به زبان سازش و مسامحه و گفت و گو و چانه زنی اعتقاد دارد. چرا که در پایه این نوع کنش می توان هم به دموکراسی بهتر و بیشتر و هم به رای مردم دست پیدا کند.
مقدری با بیان اینکه کنش ملایم کنشی است که احزاب عاقل و منظقی دنبالش هستند، به تشریح ویژگی هایی یک ائتلاف پایدار و منطقی پرداخت و گفت: ائتلاف از مرحله شکل گیری تا پایان نتایج انتخابات باید پایدار بماند. متاسفانه در کشور ما  بعضا ائتلاف حتی در مرحله قبل از انتخابات نیز ناپایدار است.
این فعال سیاسی اصلاح طلب با بیان اینکه ائتلاف نباید به سمت فرصت طلبی سیاسی و فریب مردم پیش رود، خاطرنشان کرد: ائتلاف در واقع یک هسته جوهری از رفتار احزاب را دارد به رخ توده ها می کشاند که در آن صورت اگر احساس فرصت طلبی و سمت و سوهای فردی و خانوادگی و خویشاوندی در آن شکل بگیرد، عملا تجربه دموکراتیک یک کشور را با مشکل مواجه می کند.

به اعتقاد دبیرکل سازمان عدالت و آزادی در یک ائتلاف سیاسی باید همگرایی در مبانی نظری میان احزابی که دست به ائتلاف می زنند دیده شود.
وی با تاکید بر لزوم تعریف شاکله های ساختاری یک ائتلاف پایدار گفت: ائتلاف سیاسی مدنظر ما عمدتا در جوامعی شکل می گیرد که نظام چند حزبی دارند. لذا در ایران بحث ائتلاف سیاسی اهمیت پیدا می کند.
وی در ادامه به بررسی فرصت های ائتلاف سیاسی در کشور پرداخت و با بیان اینکه ائتلاف سیاسی راهبردی برای حزب و افزایش قدرت سیاسی و اجتماعی است، افزود: عمدتا در کشورهایی مثل ایران که احزاب در ساختارهای چند حزبی متشکل می شوند، هیچ کدام به عنوان یک حزب فراگیر قدرت برتری حزبی در کشور را ندارند که به تنهایی بنای حکومتی قوه مجریه یا مقننه را پایه گذاری کنند. بنابراین این راهبرد می تواند مجموعه ای از این احزاب همسو را کمک کند به یک قدرت اجتماعی و سیاسی دست پیدا کنند تا بتوانند آن مبانی را بسازند.
وی با بیان اینکه معمولا ائتلاف سیاسی سبب اعتدال در زندگی سیاسی می شود، ابراز کرد: ائتلاف سیاسی سبب تشویق نخبگان سیاسی در مشارکت و به کارگیری سازوکارهای مدرن می شود.
این کارشناس مسائل سیاسی افزود: به عنوان مثال در انتخابات اخیر به دلیل ساختار انتخاباتی کشور، ما شاهد رد صلاحیت تقریبا ۹۷ درصدی نیروهای حزبی در کشور بودیم. جریان اصلاح طلبی و حامیان دولت در قالب لیست امید با یک حرکت کاملا عقلانی و مرتبط با برنامه یکی دو سال قبل خود از نخبگانی که دارای ویژگی های مدنظر بودند استفاده کرد و درواقع مثلا در همین استان فارس، استان یزد و استان هایی که ما پیروزی های شگفت انگیز داشتیم، نیروی حزبی نیست اما نخبگان سیاسی، دانشگاهی و اقتصادی یک پیوندی با این ساز و کارهای مدرن برقرار کردند یعنی به لوازم حزبی و لوازم انتخابات عصر مدرن تن دادند.
وی معتقد است ائتلاف سیاسی ابزاری است برای شهروندان همفکر که بتوانند در فرآیندهای سیاسی و حاکمیتی نفوذ خود را حفظ کنند.
مقدری با اشاره به وجود احزاب کوچک محلی ادامه داد: هر حزبی هرچند هم کوچک، از یک سری از حمایت های انتخاباتی برخوردار است که درون ائتلاف سیاسی، تجمیع این حمایت ها سبب هم افزایی بیشتر خواهد شد و پیروزی را برای آن ائتلاف نزدیکتر می کند.
دبیر کل سازمان عدالت و آزادی در ادامه به بررسی چالش های ائتلاف سیاسی پرداخت و افزود: چنانچه یکی از بازیگران ائتلاف سیاسی(به عنوان مثال ائتلاف امید) به سمت یکی از نهادهای قدرتی که دست ما نیست، سمت و سو پیدا کند و در واقع فاصله بگیرد از ماهیت نظری و کارکردی ائتلاف، باعث سرخوردگی و نارضایتی زیاد درون احزاب عضو ائتلاف و درون مجموعه نیروها و توده هایی که در ذیل ائتلاف امیدی داشتند ایجاد می کند.
مقدری خاطرنشان کرد: بعضا در خیلی از کشورها، احزاب سیاسی گروه هایی هستند که از گروه های اجتماعی هویت می گیرند. اگر ائتلاف سیاسی میان این احزاب رخ دهد و آن ائتلاف همواره بتواند پیروز شود مثلا در عراق یا لبنان، درواقع یک بخشی از شهروندان به عنوان شهروند درجه دو تنزل می کنند. ما باید از این مدل اوتلاف نیز پرهیز کنیم.
وی ادامه داد: ائتلاف های سیاسی چون محصول نظام های چند حزبی اند، با حضور این احزاب کوچک، سیاست میدان تاخت و تاز احزاب کوچک خواهد شد که فرآیندهای حکومت داری را با چالش مواجه می کنند و عملا دولت ها در این جوامع اسیر وزن و وزن کشی میان ائتلاف های لحظه ای و ناپایدار خواهند بود.
این کارشناس مسائل  سیاسی ابراز کرد: نامزدهای ائتلاف سیاسی چه بسا درون انتخابات پیروز می شوند اما این پیروزی مرهون تلاش خودشان است نه تلاش ائتلاف. و در واقع ائتلاف فقط دارد گزینه های درون لیست را با فعالان سیاسی حاکمیتی پیوند می دهد نه با مردم و توده ها.
مقدری احزاب و گروه های سیاسی را از رقابت درون یک ائتلاف سیاسی بر حذر داشت و افزود: متاسفانه در همین انتخابات اخیر دیدیم که دوستانی در مناطق مختلف از حزب اعتدال و توسعه رقابت ها را به درون ائتلاف کشاندند. استان اصفهان به خاطر رقابت درونی حزب اعتدال و توسعه با لیست امید شکست خورد.
به گفته وی، دکتر بشیریه معتقد است که یکی از ویژگی های دوران گذار، ابهام آمیز بودن آن است و از این بستر سه حالت در کشور احتمال رخ دادن دارد: یا به وضع گذشته برگردیم، یا فرآیندهای دموکراتیک شتاب بیشتری پیدا می کند یا این که این شتاب متوقف می شود.
دبیرکل سازمان عدالت و آزادی خاطرنشان کرد: این وضعیت ابهام آمیز بودن دوران گذار در ایران هم به واسطه همین نظام چند حزبی می تواند ائتلاف میان نیروهای سیاسی را در شرایط غیرقابل اعتماد، گذرا و شکننده شکل دهد و از این منظر ائتلاف های سیاسی در ایران ائتلاف های جانداری نیست.
وی با اشاره به تکثر احزاب در کشور، موفقیت مطلق برای یک حزب را در شرایط کنونی بعید دانست و افزود: مجلس ششم تنها تجربه ای بود که حزب مشارکت توانست این پیروزی را کسب کند اما قطعا با این دست فرمانی که الان حاکمیت نشان می دهد بعید است در دوره های آینده این اتفاق بیفتد.
وی با بیان اینکه انتخابات راهی است که دموکراسی در پیش دارد، ادامه داد: در موج سوم دموکراسی، طریقی برای تضعیف و پایان بخشیدن به رژیم های اقتدار گرا درون تجربه های بشری دیده می شود.
به اعتقاد مقدری انتخابات نه تنها زنده کننده دموکراسی است بلکه می تواند وسیله ای برای پایان بخشیدن به اقتدارگرایی باشد و این در حالت پیروزی ما شکل می گیرد و پیروزی نیز از بستر ائتلاف سیاسی مشخصی که آن ویژگی ها را داشته باشد شکل می گیرد.
دکتر جلیلی در ادامه بحث به آسیب‌شناسی فعالیت حزبی پرداخت و موضوع «چرا نباید ائتلاف کرد؟» را بررسی کرد.
وی با مقایسه ویژگی‌های گروه‌ها و احزاب، به بررسی تفاوت ائتلاف در ایران با سایر کشورهای پراخت و ضعف ها و محاسن آن در ایران و در جوامع دیگر به صورت علمی مورد بحث قرارداد.
در ادامه برنامه کارگاه آقای هادی وکیل‌زاده، ‌حسن بنام و خانم الهام ناسوتی نقطه نظرات خود را هر کدام به مدت هفت دقیقه رایه کردند.
پایان مراسم نیز با تقدیر و تشکر از فعالین ستادهای انتخاباتی سازمان در انتخابات مجلس همراه بود