کمالی سروستانی:خبر را باید گزارش کرد تا ماندگار شود/غلامرضا مالک زاده:مقتضیات زمان اجازه خبر نویسی در روزنامه را به ما نمی دهد/ امید صدیق:گزارش،هنرمندانه ترین ژانر مکتوب رسانه است
دبیر خبر خبرگزاری جمهوری اسلامی در استان فارس معتقد است:خبر سخت یا فراموش و یا منسوخ شده و مقتضیات زمان به ما اجازه نمی دهد خبر نویسی به ویژه برای روزنامه ها داشته باشیم.
غلامرضا مالک زاده که در هجدهمین نشست روزنامه نگار در زوم و در سالن اندیشگاه مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس به بررسی آثار مطبوعاتی لیلا اکبرزاده ،خبرنگار جوان روزنامه افسانه چاپ شیراز سخن می گفت،گزارش نویسی از رویدادها به همراه تحلیل و تفسیر آن از زبان کارشناسان را رویکرد جدید رسانه ها در عصر حاضر دانست و گفت:کسی که می خواهد گزارش بنویسد باید به اصول گزارش نویسی مقید باشد و روزنامه نگار خودش تکنیک نوشتن گزارش را ابداع کند.
این مدرس دانشکده خبر در بررسی آثار لیلا اکبرزاده گفت: گزارش های این روزنامه نگار جوان گاهی چند موضوعی است و وحدت موضوع ندارد و گاهی در گزارش های خود با تاثیر از سبک وال استریت ژورنال،یک رفتار را به همه تعمیم می دهد،در حالی که این روش در گزارش نویسی منسوخ شده است.
وی با اشاره به گزارشی از این بانوی روزنامه نگار با عنوان”صف کشی چپ ها و راست ها” گفت:گزارش مورد اشاره اگرچه می توانست گزارش خیلی خوبی باشد اما مشکل گزارش این بود که فقط دیدگاه چپ ها را آورده بود و به بیان دیدگاه راست ها اشاره نشده بود.در حالی که در گزارش هایی از این دست هرچقدر ما بادیدگاهی مخالف باشیم باید اصل بی طرفی را رعایت کنیم و دیدگاه مخالف را نیز منتشر کنیم مگر اینکه از اول تصمیم گرفته باشیم فقط از یک اردوگاه فکری گزارش تهیه کنیم.
مالک زاده به اشاره به گزارش “پرونده ناتمام شهر خلاق ادبی” نوشته خانم اکبرزاده گفت: وقتی قرار است یک گزارش فرهنگی و یا ادبی از این نمونه بنویسیم باید کلید واژه های گزارش ما ادبی باشد و از به کارگیری واژه های بیگانه نیز پرهیز کنیم .نمی شود از شهر خلاق ادبی بگوئیم بعد بنویسیم “پروپوزال”!معتقدم در گزارش هایی از این دست ،باید ورودی،متن و نتیجه گیری ادیبانه باشد.
این روزنامه نگار با سابقه در پایان با تمجید از برخی گزارش های لیلا اکبر زاده گفت:این بانوی روزنامه نگار از استعداد خوبی برای نوشتن برخوردار است و به او توصیه می کنم برای بهتر شدن گزارش هایش در کنار مطالعه و توجه به منابع متعدد،به نظرات مخالف هم در گزارش خود توجه کند و از اطلاعات تکمیلی برای گزارش خود غافل نماند و البته وحدت موضوع و انسجام در گزارش را نیز فراموش نکند.
بنا بر این گزارش امید صدیق کارشناس ارشد ارتباطات و مدرس دانشکده خبر نیز در این نشست،با اشاره به لیلا اکبرزاده به عنوان روزنامه نگاری مستعد اما نیازمند آموزش گفت: روزنامه نگاری به سرعت در حال پوست اندازی است و روزنامه نگاران جوان فارس، برای این تغییر آماده نیستند.
وی تاکید کرد: نسل نوی روزنامه نگاری فارس نیازمند آموزش های کاربردی است.
صدیق گزارش را هنرمندانه ترین ژانر مکتوب رسانه دانست و گفت:در گزارش نویسی،تخیل دست گزارشگر را باز می گذارد و از طرفی اعتماد به گزارشگر جایگاه او را بالا می برد،لذا گزارشگر با تکیه بر همین اعتماد می تواند دست مخاطب را بگیرد و لایه های زیرین رویدادها را به او نشان دهد.
وی با اشاره به گزارش «گورخواب ها » که یک حرکت بزرگ اجتماعی را به دنبال داشت،اظهار کرد: در گفتمان روزنامه نگاری توسعه،گزارش نویسی جایگاه ویژه ای دارد و می تواند چرخ توسعه منطقه را به تحرک وا دارد .
صدیق از خبر به عنوان آجر روزنامه نگاری یاد کرد و گفت:گزارش نویس ابتدا باید خبرنگار خوبی باشد تا بتواند به تجزیه و تحلیل رویداد بپردازد.گزارشگر باید مثل یک فیلمساز مستند داستان را تصویر کند.
این کارشناس ارشد ارتباطات همچنین معتقد است:در دوره مرگ سخت خبر به عنوان ژانر غالب هستیم و خبر نویسی به پایان عمر خود به عنوان برگ برنده روزنامه ها رسیده است.امروزه فقط خواننده محتوا در آنچه وب ۱ می خوانند نیستیم، در عصر تعاملی وب ۲ و در تحربه وب ۳ هستیم؛ حالا مردم فقط خواننده رویداد نیستند، رسانه خود مردم هستند. همچنین در دوره تغییر جایگاه و تعریف دروازه بانان خبر هستیم.
صدیق تکیه بر عنصر خبر در روزنامه نگاری فارس را یک آسیب دانست و گفت:روزنامه نگاری در فارس باید از «خبر» صرف عبور کند و به تحلیل مطالب منتشر شده اهمیت بیشتری دهد.
وی از لیلا اکبر زاده به عنوان روزنامه نگاری نمونه و آینده دار برای رسانه های فارس یاد کرد و گفت:خانم اکبرزاده،روزنامه نگاری چند وجهی و غریزی در روزنامه نگاری فارس است؛ وی آموزش آکادمیک روزنامه نگاری ندیده و فرم را نمی شناسد اما با توجه به توانایی های شخصی اش می تواند محتوا تهیه کند.با این وجود او آشپز خیلی خوبی برای یک خوراک مطبوعاتی خوشمزه نیست.
به اعتقاد این کارشناس روزنامه نگاری ،خانم اکبرزاده در نوشتن نرم خبر توانایی دارد و به همین دلیل گزارش های خبری اش با نرم خبر نزدیکی دارد و البته بر مبنای غریزه می نویسد نه بر مبنای شناخت کامل فرم.
صدیق با انتقاد از تنظیم نشست های خبری در روزنامه های شیراز به سبک تاریخی گفت:تکیه روزنامه های به سبک تاریخی یعنی ما چند دهه از روزنامه نگاری دنیا عقب هستیم!به همین دلیل وقتی خبر نویسی خانم اکبرزاده به نرم خبر نزدیک است امتیاز خیلی خوبی برای محسوب می شود.
وی افزود: اکبرزاده به درستی می داند که جایی باید تحلیل خودش را وارد گزارش کند، اما فرم و شیوه اش اشتباه است؛ جایی به درستی قضاوت می کند اما شیوه ارایه اش با استاندارد گزارش نویسی فاصله دارد.
وی یادآور شد:گزارشگر در تحلیل خود وارد داستانی می شود که این داستان طرفینی دارد؛«خوانده» و «خواهان». در این میان انتخاب و قضاوت گزارشگر حیاتی است.
این کارشناس ارتباطات، مواد خام لیلا اکبرزاده را برای گزارش هایش کم دانست و گفت:جای آمار و ارقام،گفت و گو با مردم و توصیف عینی رویداد در گزارش های خانم اکبرزاده خالی است.
وی تیتر زنی در گزارش را ظریف، خلاقانه و بخش مهمی از گزارش دانست و گفت:تیترهایی که اکبرزاده در گزارش های خود به کار می برد بیشتر تیترهای خبری است. او همچنین اغلب اوقات زمان را در گزارش ها گم می کند.استفاده بسیار زیاد از کلمه «می گوید» یک نقطه ضعف است و از او که بر نوشتن تسلط دارد انتظار می رود از نقل های غیر مستقیم استفاده کند.
صدیق با بیان اینکه «روزنامه نگار ضبط صوت نیست»، به انتقاد از روزنامه نگاری فارس پرداخت و گفت: روزنامه نگاران ما اغلب کار ضبط صوت را انجام می دهند.
وی با تاکید دوباره بر اینکه اکبرزاده، مشکل فرم دارد گفت:تکلیف او با محتوای گزارش روشن نیست. وی همچنین مشکل پایان بندی دارد در حالی که پایان گزارش هایش باید مثل فیلم های اصغر فرهادی،مخاطب را درگیر کند.
کوروش کمالی سروستانی مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نیز در این نشست با تاکید بر اینکه کسی نمی تواند بگوید جامعه از خبر بی نیاز شده،بیان داشت:روزنامه نگاری و نشریات امروز به سمت و سویی رفته که با خبر نمی توان خیلی مانور داد،بلکه خبر را باید گزارش کرد تا ماندگار شود.
وی از روزنامه افسانه به دلیل کارکرد گزارش گونه خبرهایش تقدیر کرد و گفت:با این وجود روزنامه افسانه نیز تا رسیدن به تکامل هنوز خیلی راه راه دارد و حتما خود آنها نیز به این وضعیت راضی نیستند و من امیدوارم این حلقه های جوانی که در روزنامه نگاری شیراز شکل گرفته بتوانند آینده مطبوعات فارس را سامان دهند.
کمالی سروستانی با اشاره به گذشت ۱۰۶ سال از روزنامه نگاری زنان ایران گفت:ازسال ۱۲۸۹ که خانم دکتر کحال نشریه زنان را منتشر کرد تا امروز ۱۰۶ سال می گذرد.یعنی یک دوره طولانی روزنامه نگاری زنان را ما پشت سر گذاشتیم.امروز بر خلاف روزگاری که زنان قجری روزنامه نگار شدند،نسل امروز زنان ایران نسل موثر و تاثیر گذار و مسلط و عالمی است که تحولات اجتماعی خیلی به آنها پیوند خورده است.
وی افزود:در شیراز زنان روزنامه نگار با یک تاخیر ۱۰ ساله وارد عرصه روزنامه نگاری شدند و از سال ۱۳۱۰ شاهد حضور بانوان شیرازی در عرصه روزنامه نگاری هستیم یعنی ۹۵ سال پیش،امروز اما خوشبختانه زنان روزنامه نگار در شیراز زیاد شدند و در سطح کشور هم ما شاهد انجمن روزنامه نگاران زن و نشریات تخصصی زنان هستیم و در کنار آن انجمن مطالعات نشریات زنان را داریم.اما در شیراز و البته کشور در زمینه سردبیری و مدیر مسئوولی این برابری را نداریم و شاید به همین دلیل بوده که در نشست های روزنامه نگار در زوم نسبت حضور زنان به مردان کمتر بوده است و من امیدوارم نقشی که زنان و دختران ما داشتند بتوانند تاثیر مفصل تری در این زمینه بگذارند.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس با اشاره به رشته تحصیلی خانم اکبرزاده گفت:این روزنامه نگار دانش آموخته ادبیات فارسی است و همین مسئله به او خیلی کمک کرده تا بهتر بنویسد و ادبیات برای او ابزاری شده برای فعالیت در حوزه اجتماعی،سیاسی و شاید بشود از پتانسیل رشته تحصیلی او استفاده بیشتری کرد.
کمالی سروستانی همچنین به گزارش این روزنامه نگار در زمینه شهر خلاق ادبی گفت: یکی از شاخص های شهر خلاق ادبی این است که چند نشریه ادبی در شهر وجود دارد؟واقعیت این است که نشریات تاثیر گذار ادبی خیلی در شیراز کم است و حتا به ندرت صفحات تاثیر گذار ادبی را داریم.فراوانی و کیفیت نشریات و صفحات ادبی می تواند در انتخاب ما به عنوان شهر خلاق ادبی موثر باشد.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس جای خالی یک حلقه فکری را در روزنامه نگاری فارس محسوس دانست و گفت: پیشنهاد می شود یک حلقه فکری برای روزنامه نگاران جوان راه اندازی شود و از اساتید روزنامه نگاری داخل و خارج از استان فارس برای تربیت آنها استفاده شود چرا که ما نیاز به کارهای مفصلی در حوزه روزنامه نگاری فارس و شیراز داریم .نیاز به مطالعه همه دست اندرکاران رسانه ها در استان داریم و باید سیر مطالعاتی برای این عزیزان تدوین شود.
